Βιβλίο και Λύσεις

## Ποσά 🔢 **Τι είναι το ποσό;** - Οι έννοιες που μπορούν να μετρηθούν και, επομένως, να εκφραστούν με έναν συγκεκριμένο αριθμό λέγονται **ποσά**. 🌟 **Σταθερά ποσά:** Αυτά είναι τα ποσά που έχουν πάντα την ίδια τιμή. Για παράδειγμα, η απόσταση μεταξύ δύο πόλεων όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη είναι ένα **σταθερό ποσό**. 🔄 **Μεταβλητά ποσά:** Αυτά είναι τα ποσά που μπορεί να αλλάζουν. Για παράδειγμα, η απόσταση που διανύει ένα αυτοκίνητο σε μία ώρα είναι **μεταβλητό ποσό** γιατί εξαρτάται από την ταχύτητα του αυτοκινήτου. --- ### Παραδείγματα - **Σταθερό ποσό:** - Η αίθουσα μας είναι 55 τετραγωνικά μέτρα. Το ποσό εδώ είναι το εμβαδόν της αίθουσας, που παραμένει πάντα το ίδιο. - **Μεταβλητό ποσό:** - Δουλεύω 8 ώρες την ημέρα, αλλά αν καθυστερήσω, μπορεί να δουλέψω λιγότερες ή περισσότερες ώρες. Εδώ, το χρονικό διάστημα εργασίας είναι ένα μεταβλητό ποσό. --- ## Δραστηριότητα 1η 🎭 Στο Καρλόβασι, τα παιδιά της ΣΤ’ τάξης ανέβασαν ένα θεατρικό έργο. Στις πρόβες, τα παιδιά σημείωσαν κάποιες φράσεις: - «Δώσε ένα κουμάντο από τη δόξα των προγόνων για να γίνει αυτή η περιφάνια μου» - «Με τόσο πάθος και αρετή πολέμησαν για λίγη ελευθερία!» - «Οι πολιορκητές απείχαν από το Μεσολόγγι 200 μέτρα» 🧭 - «Οι πολιορκούμενοι είχαν τεράστια αποθέματα ανδρείας και θάρρους» 💪 - «Σαράντα πέντε άλογα και χίλιοι πεζόποροι» 🐎👟 - «Ταλαίπωρημένα άλογα και κουρασμένοι πεζόποροι» 😓 ### Ερωτήσεις για τη Δραστηριότητα 1η: 1. Ποιες από τις φράσεις των παιδιών εκφράζουν ποσά (μπορούν να μετρηθούν); 2. Τι παρατηρείς για τα άλογα και τους πεζόπορους στις δύο τελευταίες φράσεις; 3. Σκεφτείτε στην ομάδα σας και παρουσιάστε τρεις φράσεις που εκφράζουν ποσά και τρεις που δεν εκφράζουν ποσά. ### Λύση 📘 - Μόνο οι φράσεις **3** και **5** εκφράζουν ποσά, δηλαδή μπορούν να μετρηθούν. - Στη φράση **5** αναφέρεται το πλήθος των αλόγων αλλά και των πεζόπορων. - Στην τελευταία φράση αναφέρεται μια ιδιότητα των αλόγων και των πεζόπορων, που φυσικά δεν είναι μετρήσιμη. --- ## Δραστηριότητα 2η 🧠 Όπως οι άνθρωποι, έτσι και τα ποσά έχουν όνομα κι επίθετο! Κάποιοι άνθρωποι είναι τόσο γνωστοί που δεν χρειάζεται να πούμε το όνομα και το επίθετό τους για να καταλάβουμε σε ποιον αναφερόμαστε. Λέμε για παράδειγμα, ο Μπετόβεν, ο Ευκλείδης, ο Αρχιμήδης. Με τον ίδιο τρόπο, κάποια ποσά, όπως το βάρος, το μήκος, το πλάτος, το πλήθος, η θερμοκρασία κ.α. είναι τόσο γνωστά ώστε δεν αναφέρονται αλλά εννοούνται. Έτσι, όταν λέμε «χίλιοι πεζόποροι» εννοούμε «το πλήθος των πεζόπορων ήταν χίλιοι». Αντιστοίχισε τη φράση με το ποσό στα δεξιά και συμπλήρωσε την τιμή του. | ΦΡΑΣΗ | ΠΟΣΟ | ΤΙΜΗ | | --- | --- | --- | | Σαράντα πέντε άλογα | Το πλήθος των αλόγων | 45 | | Το θερμόμετρο δείχνει 9 βαθμούς | Η θερμοκρασία | 9 βαθμοί | | Ο Γιάννης είναι 1,55 μ. | Το ύψος του Γιάννη | 1,55 μ. | | Τα κύματα ήταν ένα μέτρο | Το ύψος των κυμάτων | 1 μ. | | Ένα κιλό ψωμί | Το βάρος του ψωμιού | 1 κιλό | | Άνεμος 7 μποφόρ | Η ένταση του ανέμου | 7 μποφόρ | | Τρία μήλα | Το πλήθος των μήλων | 3 | ### Λύση 📘 - **Φράση:** «Πάχυνα! Η ζυγαριά δείχνει πενήντα κιλά!» - **Το ποσό:** το βάρος - **Η τιμή:** 50 κιλά --- ## Εφαρμογή 📝: Διάκριση σταθερών και μεταβλητών ποσών ### Πίνακας Μεταβλητών και Σταθερών Ποσών: Στον πίνακα που ακολουθεί, σημειώνω στη στήλη **ΣΤΑΘΕΡΟ/ΜΕΤΑΒΛΗΤΟ** την τιμή για τα ποσά που παραμένουν σταθερά και για τα ποσά που μεταβάλλονται σημειώνω τον παράγοντα που τα επηρεάζει στη στήλη **ΜΕΤΑΒΑΛΛΕΤΑΙ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ...**. | ΠΟΣΑ | ΣΤΑΘΕΡΟ/ΜΕΤΑΒΛΗΤΟ | ΣΤΑΘΕΡΗ ΤΙΜΗ | ΜΕΤΑΒΑΛΛΕΤΑΙ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ... | | --- | --- | --- | --- | | Η θερμοκρασία που παγώνει το καθαρό νερό | Σταθερό | 0°C | — | | Το ύψος των κυμάτων της θάλασσας | Μεταβλητό | — | την ένταση του ανέμου | | Το ύψος του Ολύμπου | Σταθερό | 2.917 μ. | — | | Το άθροισμα των γωνιών τετραγώνου | Σταθερό | 360° | — | | Η κατανάλωση ενός αυτοκινήτου | Μεταβλητό | — | την ταχύτητά του | | Τα έσοδα του κυλικείου του σχολείου | Μεταβλητό | — | τις πωλήσεις του | | Ο λογαριασμός του τηλεφώνου | Μεταβλητό | — | τις μονάδες που έγιναν | | Το κόστος της τηλεφωνικής μονάδας | Μεταβλητό | — | την τιμή της μονάδας | | Η θερμοκρασία σήμερα | Μεταβλητό | — | την ώρα, τον άνεμο κ.α. | --- ## Ερωτήσεις για Αυτοέλεγχο και Συζήτηση 🤔 Στο κεφάλαιο αυτό μελετήσαμε τις έννοιες **ποσό** και **τιμή**. Μπορείς να τις εξηγήσεις με δικά σου παραδείγματα; Δώσε παραδείγματα **σταθερών** και **μεταβλητών** ποσών. Σημείωσε αν είναι σωστές ή λάθος και συζήτησε τις παρακάτω εκφράσεις: 1. Η ΣΤ’ τάξη έχει 18 μαθητές. Οι μαθητές είναι το ποσό. 2. Ο Λευτέρης είναι άριστος μαθητής (εκφράζει ποσό). 3. Ο Λευτέρης είναι **12 ετών** (εκφράζει ποσό). 4. Σταθερά είναι τα ποσά που εκφράζονται με διάφορες τιμές. ### Λύση 📘 - **Λάθος**, το πλήθος των μαθητών δηλαδή το **18** είναι το ποσό. - **Λάθος**, αφού το «άριστος» δηλώνει επίδοση και όχι ποσό. - **Σωστό**. - **Λάθος**, αφού τα σταθερά ποσά έχουν σταθερές τιμές.