Περίληψη Μαθήματος

## Το Κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα εσωτερικά προβλήματα ⚖️⚠️ Τα μέτρα για την προστασία των γεωργών δεν εφαρμόζονται. Η πρωτεύουσα αποξενώνεται από τις αγροτικές επαρχίες της. Ο στρατός αποδυναμώνεται, ο λαός δυσαρεστείται και τα οικονομικά του κράτους παραλύουν. --- ### ⚖️ Λαθεμένες Ενέργειες των Αυτοκρατόρων Στα τελευταία χρόνια της Μακεδονικής Δυναστείας, οι αυτοκράτορες με τις λαθεμένες ενέργειές τους έβλαψαν την αυτοκρατορία και την οδήγησαν σε παρακμή: - **Υποστήριξη Πλούσιων Αξιωματούχων**: Οι αυτοκράτορες πήραν το μέρος των πλούσιων αξιωματούχων της πρωτεύουσας και των «δυνατών» των επαρχιών 🏛️. - **Κατάργηση Προστατευτικών Μέτρων**: - Κατάργησαν το νόμο του «Αλληλέγγυου» και άλλες διατάξεις που προστάτευαν τους μικρούς καλλιεργητές από τους δυνατούς και τους εισπράκτορες των φόρων ⚖️. - Σταμάτησαν να δίνουν κλήρο γης (στρατιωτόπι) στους ακρίτες των συνόρων και επέτρεψαν να τον πουλούν σε δυνατούς και σε υπερέχοντες 🌾. - Έβαλαν ξένους μισθοφόρους στη θέση των βυζαντινών στρατιωτών, θεωρώντας ότι αυτοί στοίχιζαν λιγότερα χρήματα στο κράτος 🛡️. --- ### 🛡️ Αναταραχή και Αποξένωση Τα μέτρα αυτά προκάλεσαν αναταραχή και δημιούργησαν πολλά εσωτερικά προβλήματα: - Οι αγροτικοί πληθυσμοί των επαρχιών έμειναν ξανά απροστάτευτοι στα χέρια των δυνατών και των φορολόγων, με αποτέλεσμα να αποξενωθούν από την πρωτεύουσα και να νιώθουν τους κατοίκους της εχθρούς και αντιπάλους 🚧. - Οι κάτοικοι των ακριτικών περιοχών, που δεν μπορούσαν πλέον να καταταγούν στο στρατό ως ακρίτες, πωλούσαν τα κτήματά τους, εξαγόραζαν τη στρατιωτική τους θητεία και αναζητούσαν καλύτερη τύχη στις πόλεις 🏙️. --- ### 📉 Κατάρρευση Οικονομικών Τα οικονομικά του κράτους βρέθηκαν σε κακή κατάσταση: - Τα κρατικά έσοδα είχαν περιοριστεί και τα έξοδα πολλαπλασιάζονταν 📉. - Οι δαπάνες για τη συντήρηση του εμπορικού και του πολεμικού στόλου θεωρήθηκαν μεγάλες και τα καράβια παραμελήθηκαν, με αποτέλεσμα το πολεμικό ναυτικό να εγκαταλειφθεί 🚢. - Η ασφάλεια του Βυζαντίου και η διακίνηση των προϊόντων ανατέθηκε στους Βενετούς, με πολλά εμπορικά προνόμια ⚓. --- ### ⚔️ Αδυναμία Αντιμετώπισης Εχθρών Οι ταπεινωτικές συνθήκες παραχώρησης προνομίων σε ξένους οδήγησαν το Βυζάντιο σε εξάρτηση από τις ναυτικές πόλεις της Ιταλίας και σε αδυναμία να αντιμετωπίσει τους νέους εχθρούς που απειλούσαν και παραβίαζαν τα σύνορά του 🗺️. --- ### 🏛️ Ιστορικά Παραδείγματα και Απόψεις > «Οι στρατιώτες διέθεταν κτηματική περιουσία, που είτε την αγόραζαν μόνοι τους είτε τους την παραχωρούσε το κράτος, με αντάλλαγμα τη στρατιωτική υπηρεσία και τη φύλαξη της περιοχής που ανήκαν τα κτήματα. Ο θεσμός αυτός βοήθησε την πολεμική ισχύ του κράτους, αλλά από το τέλος του 10ου αιώνα καταργείται. Από εδώ και στο εξής το Βυζάντιο βρίσκεται αναγκασμένο να στηριχτεί σε ξένα μισθοφορικά στρατεύματα. Κι αυτός είναι ένας από τους λόγους που θα το οδηγήσουν στην παρακμή του.» - Will Durant, Παγκόσμιος Ιστορία του Πολιτισμού > «Εσείς, τρυφεροί της Κωνσταντινουπόλεως πολίτες, δε νοιάζεστε για ό,τι συμβαίνει έξω από τις πύλες των τειχών της πόλης σας. Ουδέποτε επισκεφθήκατε τις μακρινές επαρχίες και τις γειτονικές πόλεις να τους διδάξετε ευνομία. Μένετε στην πόλη σας και φροντίζετε την καλοπέρασή σας. Σ’ αυτές στέλνετε μόνο τους φορολόγους με δόντια θηρίων. Κι ερημώνονται τα χωριά και οι πόλεις της υπαίθρου από αυτούς κι από άλλους εχθρούς.» - Μιχαήλ Χωνιάτης, Μητροπολίτης Αθηνών --- ### 📚 Βασικές Έννοιες - **Αλληλέγγυο**: Νόμος που προστάτευε τους μικρούς καλλιεργητές από την καταπίεση των δυνατών ⚖️. - **Στρατιωτόπι**: Κλήρος γης που δινόταν στους στρατιώτες ως αντάλλαγμα για τη στρατιωτική τους υπηρεσία 🌾. - **Μισθοφόροι**: Ξένοι στρατιώτες που πολεμούσαν για το Βυζάντιο έναντι πληρωμής 🛡️. --- ✨ Τα μέτρα και οι λαθεμένες ενέργειες των τελευταίων αυτοκρατόρων της Μακεδονικής Δυναστείας οδήγησαν την αυτοκρατορία σε παρακμή, αποξενώνοντας τον λαό και καταρρέοντας τα οικονομικά της. ✨