Περίληψη Μαθήματος

## Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες 🛡️🏞️ Τα σύνορα της αυτοκρατορίας προστατεύονται από μόνιμους φρουρούς, τους Ακρίτες. Με τα κατορθώματά τους γίνονται αγαπητοί στο λαό, που τους κρατάει αθάνατους με τους θρύλους και τα τραγούδια του. --- ### 🌄 Η Προστασία των Ανατολικών Συνόρων Τα σύνορα της αυτοκρατορίας ήταν απέραντα και η φύλαξή τους ήταν διαρκής φροντίδα για το Βυζαντινό κράτος. Ιδιαίτερα δύσκολη ήταν η προστασία των ανατολικών συνόρων που εκτείνονταν: - Από τον Καύκασο και τον Εύξεινο Πόντο 🗺️ - Ακολουθώντας τον Τίγρη και τον Ευφράτη ποταμό 🌊 - Μέχρι τον Περσικό Κόλπο 🌍 Πέρα από τα σύνορα αυτά ζούσαν λαοί που συχνά έκαναν επιδρομές και λεηλατούσαν τις ανατολικές βυζαντινές περιοχές. --- ### 🏇 Οι Ακρίτες: Οι Φρουροί των Συνόρων Για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα αυτό, οι Βυζαντινοί έβαλαν στις άκρες των συνόρων μόνιμους φρουρούς που ονομάζονταν Ακρίτες. Οι Ακρίτες: - Λάμβαναν δωρεάν γη για καλλιέργεια 🌾 - Παίρναν άλογα και πανοπλίες 🐴 - Απαλλάσσονταν από τους φόρους 💰 - Γυμνάζονταν για να είναι πάντα ετοιμοπόλεμοι 🏋️‍♂️ - Βοηθούσαν στην οχύρωση των ακριτικών πόλεων και στη δημιουργία κάστρων και βίγλων 🏰 --- ### 🎶 Οι Ακρίτες στους Θρύλους και τα Τραγούδια Οι Ακρίτες έγιναν ονομαστοί στα χρόνια που απειλούσαν το Βυζάντιο οι Άραβες (7ος – 10ος αι.). Ο λαός τούς ένιωθε προστάτες του, τους αγαπούσε και τους θαύμαζε για την ανδρεία τους. Έτσι ανδρειωμένους τους εξύμνησε στα ακριτικά τραγούδια, που μιλούν για τη ζωή και τους αγώνες τους. Τα τραγούδια αυτά αγαπήθηκαν από το λαό και έγιναν η αρχή των δημοτικών μας τραγουδιών. 🎤🎻 --- ### 🌟 Ο Βασίλειος Διγενής Ακρίτας Ο πιο ξακουστός από τους Ακρίτες ήταν ο Βασίλειος Διγενής, που συγκέντρωνε τα χαρίσματα όλων των Ακριτών και εξυμνήθηκε στο έπος «Βασίλειος Διγενής Ακρίτας». Στην Κύπρο, στον Πόντο, στην Κρήτη και σ’ όλη την Ελλάδα μιλούν και τραγουδούν, ακόμη και σήμερα, για «της γης τον ανδρειωμένο», απόγονο του Ηρακλή, του Αχιλλέα και του Μεγαλέξανδρου, αλλά και πρόγονο του κλέφτη του 1821. 🏅 --- ### 🌍 Ο Διγενής στην Κύπρο και στην Κρήτη Στην Κύπρο και στην Κρήτη μολογούν πως ο Διγενής, εκτός από τη φύλαξη των συνόρων της Ανατολής, είχε έγνοια και για τα δύο νησιά που δέχονταν συχνά επιθέσεις των Αράβων (Σαρακηνών). Οι θρύλοι λένε ότι: - Με ένα πήδημα μπορούσε να βρεθεί από την Ασία στον Πενταδάχτυλο της Κύπρου 🏞️ - Από εκεί στον Ψηλορείτη της Κρήτης 🏔️ - Άφηνε σημάδι της παλάμης του στο κυπριακό βουνό, τον Πενταδάχτυλο ✋ - Αχνάρι της πατημασιάς του στον Ψηλορείτη της Κρήτης 👣 --- ### 🏺 Τα Ακριτικά Τραγούδια Τα ακριτικά τραγούδια, όπως τα ριζίτικα της Κρήτης, κρατούν ζωντανή τη μνήμη της παλικαριάς του Διγενή και του άδικου θανάτου του: > «Ο Διγενής ψυχομαχεί κι η γη τόνε τρομάσσει. > Βροντά κι αστράφτει ο ουρανός και σειέται ο απάνω κόσμος. > κι ο κάτω κόσμος άνοιξε και τρίζουν τα θεμέλια > και η πλάκα τον ανατριχιά πώς θα τόνε σκεπάσει, > πώς θα σκεπάσει τον αϊτό, της γης τον αντρειωμένο. > Σπίτι δεν τον εσκέπαζε, σπήλιο δεν τον εχώρει, > τα όρη εδρασκέλιζε, βουνών κορφές επήδα. > Στο γλάκιο πιάνει ο νιος λαγό, στον πήδο πιάνει αγρίμι, > την πέρδικα την πλουμιστή ξοπίσω την αφήνει. > Ζηλεύει ο Χάρος, με χωσιά μακριά τόνε βιγλίζει > κι ελάβωσέ του την καρδιά και την ψυχή του επήρε». 🗡️ --- ### 📚 Βασικές Έννοιες - **Ακρίτες**: Μόνιμοι φρουροί των συνόρων. 🛡️ - **Βίγλα**: Μικρό παρατηρητήριο σε ψηλό μέρος. 🔭 - **Έπος**: Πολύστιχο ποίημα για ηρωικά κατορθώματα. 📜 --- ✨ Οι Ακρίτες έμειναν στην ιστορία ως γενναίοι προστάτες των συνόρων, τιμημένοι στα τραγούδια και τους θρύλους του λαού. 🏅🎶