Περίληψη Μαθήματος

## Όξυνση της Πολιτικής Κρίσης και η Δικτατορία της 21ης Απριλίου 1967 (1963-1974) ### Οι Δύο Κυβερνήσεις Γεώργιου Παπανδρέου (1963-1965) Ο πρόεδρος της Ενώσεως Κέντρου, Γεώργιος Παπανδρέου, κέρδισε τις εκλογές και κυβέρνησε από το 1963 έως το 1965, διακηρύσσοντας την ανάγκη ομαλής λειτουργίας των δημοκρατικών θεσμών. - **Βασιλιάς Παύλος:** Δέχτηκε τη λαϊκή ετυμηγορία υπέρ της Ένωσης Κέντρου, προσπαθώντας να μετριάσει το αντιβασιλικό κλίμα. - **Μέτρα Ανακούφισης:** Ο Γ. Παπανδρέου έλαβε μέτρα ανακούφισης των ασθενέστερων τάξεων, κατάργησε αυταρχικά μέτρα σε βάρος της Αριστεράς και περιόρισε τις αμερικανικές επεμβάσεις. - **Εκπαιδευτικές Μεταρρυθμίσεις:** Σε συνεργασία με τον παιδαγωγό Ευάγγελο Παπανούτσο, προώθησε την καθιέρωση της δωρεάν παιδείας και της δημοτικής γλώσσας. ### Κρίση του 1965 🏛️ - **Σχέσεις με τον Βασιλιά Κωνσταντίνο:** Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος, βλέποντας τις αλλαγές του Παπανδρέου, φοβήθηκε μήπως χάσει τον έλεγχο του στρατού. Αξίωσε να επιλέξει ο ίδιος τον υπουργό Εθνικής Άμυνας, πράγμα αντίθετο με το σύνταγμα. - **Αποστασία:** Ο Κωνσταντίνος εξανάγκασε τον Παπανδρέου σε παραίτηση και διέσπασε το κόμμα του, πείθοντας στελέχη του να τον εγκαταλείψουν. Οι πολιτικοί αυτοί ονομάστηκαν αποστάτες. ### Η Πορεία προς τη Δικτατορία (1965-1967) 📉 - **Ιουλιανά:** Μεγάλες διαδηλώσεις αποδοκίμασαν τις βασιλικές ενέργειες. Σχηματίστηκε κυβέρνηση αποστατών, αλλά η πολιτική ζωή δεν εξομαλύνθηκε. - **Εκλογές Μάιος 1967:** Προκηρύχθηκαν από τον Παπανδρέου και τον Κανελλόπουλο. Ομάδα στρατηγών σχεδίαζε να ζητήσει τη συνεργασία του βασιλιά για την εγκαθίδρυση δικτατορίας. <Alert title="Η Επιστολή του Βασιλιά Κωνσταντίνου"> **10 Ιουλίου 1965:** Η αποστολή σε εμένα για υπογραφή σχεδίου Βασιλικού Διατάγματος με θέμα την αντικατάσταση του υπουργού Εθνικής Άμυνας, χωρίς να έχει προηγηθεί συνεργασία μας, αποτελεί πράξη αήθη αλλά και προσβλητική. <br> **14 Ιουλίου 1965:** Μην επιμείνετε να αναλάβετε αυτή τη στιγμή το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας. </Alert> ### Η Δικτατορία της 21ης Απριλίου 1967 🪖 - **Πραξικόπημα:** Ομάδα μεσαίων και ανώτερων αξιωματικών με επικεφαλής τον συνταγματάρχη Γεώργιο Παπαδόπουλο κατέλαβε την εξουσία. - **Αντίδραση Κωνσταντίνου:** Συνεργάστηκε αρχικά με τους πραξικοπηματίες αλλά προσπάθησε αργότερα να ανατρέψει τη δικτατορία, χωρίς επιτυχία. - **Διεθνείς Σχέσεις:** Η ΕΟΚ ανέστειλε τη διαδικασία σύνδεσης με την Ελλάδα, ενώ οι ΗΠΑ συνεργάστηκαν με τους δικτάτορες. <Fact title="Δηλώσεις του Παπαδόπουλου"> Κάθε ένας ο οποίος δεν κάθεται καλά, θα τον θέτω υπό περιορισμόν. Δεν θα τους αφήσω να γίνουν θηρία κάτω από τα κομμουνιστικά κελεύσματα. Προκειμένου λοιπόν να τους τουφεκάω, δεν θα τους αφήσω, έστω και αν προσβάλλεται ο προηγμένος ανθρωπισμός ορισμένων… </Fact> ### Η Αντίσταση κατά της Δικτατορίας ✊ - **Αντιστασιακές Ενέργειες:** Κηδείες του Γ. Παπανδρέου και του Γ. Σεφέρη, απόπειρα δολοφονίας Παπαδόπουλου, κίνημα του Ναυτικού και φοιτητικό κίνημα. - **Εξέγερση του Πολυτεχνείου (Νοέμβριος 1973):** Η κατάληψη του Πολυτεχνείου αποτέλεσε κορυφαία αντιδικτατορική εκδήλωση. Οι δικτάτορες απάντησαν με ωμή βία, χρησιμοποιώντας άρμα μάχης για να ρίξουν την κεντρική πύλη του Πολυτεχνείου, οδηγώντας σε θανάτους και συλλήψεις. <Alert title="Διακήρυξη της Συντονιστικής Επιτροπής Πολυτεχνείου"> Πρωταρχική προϋπόθεση για την επίλυση όλων των λαϊκών προβλημάτων θεωρούμε την άμεση παύση του τυραννικού καθεστώτος της χούντας και την παράλληλη εγκαθίδρυση της λαϊκής κυριαρχίας. </Alert> ### Η Πτώση της Δικτατορίας (1974) 🌅 - **Πραξικόπημα στην Κύπρο:** Η δικτατορία προκάλεσε πραξικόπημα, ανατρέποντας τον πρόεδρο Μακάριο. Η Τουρκία εισέβαλε στην Κύπρο και κατέλαβε μεγάλο μέρος του νησιού. - **Τέλος της Δικτατορίας:** Αδυνατώντας να αντιμετωπίσει την κρίση, η δικτατορική κυβέρνηση παρέδωσε την εξουσία στους πολιτικούς στις 23 Ιουλίου 1974. <Fact title="Η Πτώση της Χούντας"> Η δικτατορία κατέρρευσε από το δικό της εγκληματικό λάθος, το πραξικόπημα στην Κύπρο. </Fact> ## Συμπεράσματα 📜 Η δικτατορία της 21ης Απριλίου 1967 υπήρξε μια σκοτεινή περίοδος για την Ελλάδα, με σοβαρές επιπτώσεις στις πολιτικές και κοινωνικές ελευθερίες. Η αντίσταση των πολιτών και οι διεθνείς πιέσεις οδήγησαν τελικά στην πτώση της δικτατορίας και την αποκατάσταση της δημοκρατίας.