Λύσεις Σχολικού

<AccordionRoot> <AccordionItem value='test1'> <AccordionTrigger> ## Ερώτηση 1 </AccordionTrigger> <AccordionContent> ## ✨ Αφού μελετήσετε τις πηγές 3α, 3β και 4, να παρουσιάσετε σε σύντομο κείμενο τις πολιτικές θέσεις του Διαφωτισμού που υποστηρίζονται σε αυτές. Οι πηγές 3α, 3β και 4 παρουσιάζουν βασικές πολιτικές θέσεις του Διαφωτισμού, όπως αυτές διατυπώθηκαν από τους κορυφαίους διαφωτιστές Τζον Λοκ, Ζαν Ζακ Ρουσό και Μοντεσκιέ. ### 📝 Οι απόψεις του Τζον Λοκ (Πηγή 3α) - **Δικαίωμα Αντίστασης**: Αν ένας ηγεμόνας χρησιμοποιεί την εξουσία του εναντίον του λαού του, τότε ο λαός έχει το δικαίωμα να τον αντιμετωπίσει με βία. Η παράνομη βία της εξουσίας πρέπει να αντιμετωπίζεται με βία. - **Φυσικά Δικαιώματα**: Οι άνθρωποι έχουν απαραβίαστα φυσικά δικαιώματα, όπως η ζωή, η ελευθερία και η περιουσία. Το κράτος οφείλει να προστατεύει αυτά τα δικαιώματα, και αν αποτύχει, ο λαός έχει το δικαίωμα της αντίστασης. ### 📜 Οι απόψεις του Ζαν Ζακ Ρουσό (Πηγή 3β) - **Υπακοή στους Πολίτες**: Οι φορείς της εκτελεστικής εξουσίας δεν είναι αφέντες του λαού αλλά υπάλληλοί του. Ο λαός πρέπει να μπορεί να τους διορίζει και να τους απολύει όποτε θέλει. - **Κοινωνικό Συμβόλαιο**: Δεν υπάρχει συμβόλαιο μεταξύ του λαού και των φορέων της εξουσίας. Αυτοί πρέπει να υπακούν στον λαό. ### 🏛️ Η διάκριση των εξουσιών κατά τον Μοντεσκιέ (Πηγή 4) - **Τρία Είδη Εξουσίας**: Υπάρχουν τρία είδη εξουσίας σε κάθε κράτος: η νομοθετική, η εκτελεστική που εξαρτάται από το δίκαιο των εθνών, και η δικαστική που εξαρτάται από το αστικό δίκαιο. - **Ανεξαρτησία Εξουσιών**: Δεν υπάρχει ελευθερία όταν η νομοθετική και η εκτελεστική εξουσία συγκεντρώνονται στο ίδιο πρόσωπο ή σώμα. Επίσης, η δικαστική εξουσία πρέπει να είναι ανεξάρτητη από τη νομοθετική και την εκτελεστική. - **Πρόληψη της Κατάχρησης Εξουσίας**: Η διάκριση των εξουσιών αποτρέπει τη συγκέντρωση δύναμης και την κατάχρηση εξουσίας από τους φορείς της εκτελεστικής εξουσίας. ### 📚 Συμπέρασμα Οι πολιτικές θέσεις του Διαφωτισμού, όπως διατυπώθηκαν από τους Λοκ, Ρουσό και Μοντεσκιέ, επικεντρώνονται στη **διασφάλιση των φυσικών δικαιωμάτων**, την **ανεξαρτησία των εξουσιών** και την **υποχρέωση των φορέων της εξουσίας να υπακούν στον λαό**. Αυτές οι ιδέες αποτέλεσαν τη βάση για τις σύγχρονες δημοκρατικές αρχές και την πολιτική φιλοσοφία της εποχής του Διαφωτισμού. </AccordionContent> </AccordionItem> <AccordionItem value='test2'> <AccordionTrigger> ## Ερώτηση 2 </AccordionTrigger> <AccordionContent> ## 🏛️ Ποιας κοινωνικής τάξης τις επιδιώξεις εξυπηρετούσε, αντικειμενικά, ο οικονομικός φιλελευθερισμός; Πριν απαντήσετε, να μελετήσετε την πηγή 6. ### 📖 Μελέτη της Πηγής 6 Η πηγή 6 παρουσιάζει τον **Άνταμ Σμιθ** και τον **οικονομικό φιλελευθερισμό**. Σύμφωνα με αυτήν την πηγή, ο οικονομικός φιλελευθερισμός υποστηρίζει ότι το κράτος πρέπει να παρεμβαίνει ελάχιστα στην οικονομική ζωή, διασφαλίζοντας μόνο την ειρήνη, ζητώντας χαμηλούς φόρους και φροντίζοντας για την ανεκτικότητα της δικαστικής εξουσίας. <Fact title="Οικονομικός Φιλελευθερισμός"> Ο **Άνταμ Σμιθ**, στο έργο του "Έρευνες για τη φύση και τα αίτια του πλούτου των εθνών" (1776), προτείνει ότι η οικονομία πρέπει να λειτουργεί ελεύθερα χωρίς κρατικές παρεμβάσεις, προωθώντας την ιδέα του "αόρατου χεριού" που καθοδηγεί την αγορά. </Fact> ### 💼 Ποιας Κοινωνικής Τάξης τις Επιδιώξεις Εξυπηρετούσε Ο οικονομικός φιλελευθερισμός εξυπηρετούσε τις επιδιώξεις της **ανερχόμενης αστικής τάξης**. ### 📝 Ανάλυση - **Επιχειρηματίες και Εμπορικοί Τάξεις**: Οι **επιχειρηματίες** και οι **μεγαλέμποροι** ήθελαν μια οικονομία όπου θα μπορούσαν να λειτουργούν και να αναπτύσσονται χωρίς περιορισμούς και κρατικές παρεμβάσεις. Η ελεύθερη αγορά τους παρείχε την ευκαιρία να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους και να αυξήσουν την επιρροή τους. <Tooltip> <TooltipTrigger> Επιχειρηματίες </TooltipTrigger> <TooltipContent> Άτομα που ασχολούνται με το εμπόριο και τις επιχειρήσεις για κέρδος. </TooltipContent> </Tooltip> και <Tooltip> <TooltipTrigger> μεγαλέμποροι </TooltipTrigger> <TooltipContent> Έμποροι που ασχολούνται με μεγάλες εμπορικές συναλλαγές. </TooltipContent> </Tooltip> ευνοούνταν από την ελεύθερη οικονομία. - **Εργάτες και Ασθενέστερα Κοινωνικά Στρώματα**: Αν και η ιδέα του οικονομικού φιλελευθερισμού μπορούσε να προωθήσει την ανάπτυξη και τις νέες ευκαιρίες απασχόλησης, δεν υπήρχε επαρκής προστασία για τα δικαιώματα των **εργατών** και των **ασθενέστερων κοινωνικών στρωμάτων**. Αυτές οι ομάδες συχνά αντιμετώπιζαν σκληρές συνθήκες εργασίας και χαμηλούς μισθούς χωρίς κρατική παρέμβαση για την προστασία τους. <Alert title="⚠️ Προσοχή"> Ο οικονομικός φιλελευθερισμός ευνόησε κυρίως την ανερχόμενη αστική τάξη, ενώ τα ασθενέστερα κοινωνικά στρώματα παρέμεναν εκτεθειμένα σε εκμετάλλευση και σκληρές συνθήκες εργασίας. </Alert> ### 🎯 Συμπέρασμα Ο οικονομικός φιλελευθερισμός εξυπηρετούσε, αντικειμενικά, τις επιδιώξεις της ανερχόμενης **αστικής τάξης**. Αυτή η κοινωνική τάξη επωφελήθηκε από τις ελεύθερες αγορές και την ελάχιστη κρατική παρέμβαση, ενώ οι **εργάτες** και τα **ασθενέστερα κοινωνικά στρώματα** αντιμετώπισαν σκληρές συνθήκες εργασίας και χαμηλούς μισθούς. <Fact title="Αστική Τάξη"> Η αστική τάξη περιλαμβάνει τους βιομήχανους, τραπεζίτες, μεγαλέμπορους και γενικά όσους έχουν οικονομική δύναμη και επιρροή. </Fact> </AccordionContent> </AccordionItem> <AccordionItem value='test3'> <AccordionTrigger> ## Ερώτηση 3 </AccordionTrigger> <AccordionContent> ## 📚 Διαθεματική δραστηριότητα: Αξιοποιώντας τις πληροφορίες που δίνονται στο βιβλίο της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής, να αναζητήσετε επιδράσεις της πολιτικής σκέψης του Διαφωτισμού στο ελληνικό σύνταγμα που ισχύει σήμερα. ### 🔍 Εισαγωγή Η πολιτική σκέψη του **Διαφωτισμού** επηρέασε βαθιά τα σύγχρονα δημοκρατικά κράτη και τα συντάγματά τους. Η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση. Αξιοποιώντας τις πληροφορίες από το βιβλίο της **Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής**, μπορούμε να εντοπίσουμε τις επιδράσεις του Διαφωτισμού στο σημερινό ελληνικό σύνταγμα. ### 📜 Θεμελιώδεις Αρχές του Διαφωτισμού στο Ελληνικό Σύνταγμα 1. **Φυσικά Δικαιώματα** - **Άρθρο 2**: "Ο σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου αποτελούν την πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας." - **Άρθρο 5**: "Καθένας έχει δικαίωμα να συμμετέχει στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας." <Fact title="Φυσικά Δικαιώματα"> Οι αρχές του Διαφωτισμού για τα απαραβίαστα φυσικά δικαιώματα του ανθρώπου, όπως η ζωή, η ελευθερία και η ιδιοκτησία, ενσωματώθηκαν στο ελληνικό σύνταγμα για την προστασία των πολιτών. </Fact> 2. **Διάκριση των Εξουσιών** - **Άρθρο 26**: "Η νομοθετική εξουσία ασκείται από τη Βουλή και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας." - **Άρθρο 82**: "Η εκτελεστική εξουσία ασκείται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και την Κυβέρνηση." - **Άρθρο 87**: "Οι δικαστές υπόκεινται μόνο στο Σύνταγμα και τους νόμους." <Tooltip> <TooltipTrigger> Διάκριση των Εξουσιών </TooltipTrigger> <TooltipContent> Διαχωρισμός της νομοθετικής, εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας για την αποφυγή της συγκέντρωσης δύναμης. </TooltipContent> </Tooltip> 3. **Λαϊκή Κυριαρχία** - **Άρθρο 1**: "Θεμέλιο του πολιτεύματος είναι η λαϊκή κυριαρχία. Όλες οι εξουσίες πηγάζουν από το Λαό, υπάρχουν υπέρ αυτού και του Έθνους και ασκούνται όπως ορίζει το Σύνταγμα." <Fact title="Λαϊκή Κυριαρχία"> Η ιδέα του Ρουσό για τη λαϊκή κυριαρχία και τη συμμετοχή του λαού στη λήψη αποφάσεων αντικατοπτρίζεται στο ελληνικό σύνταγμα. </Fact> ### 📘 Ανάλυση Οι επιδράσεις της πολιτικής σκέψης του Διαφωτισμού είναι εμφανείς σε διάφορα άρθρα του ελληνικού συντάγματος. Ο σεβασμός στα φυσικά δικαιώματα, η διάκριση των εξουσιών και η αρχή της λαϊκής κυριαρχίας είναι θεμελιώδεις αρχές που διαμορφώθηκαν από τις ιδέες του Διαφωτισμού. <Alert title="Σημαντική Επισήμανση"> Η σημασία του Διαφωτισμού στην ανάπτυξη των δημοκρατικών θεσμών και των συνταγμάτων είναι καθοριστική. Χωρίς την επίδραση αυτών των ιδεών, τα σύγχρονα κράτη δεν θα είχαν την ίδια μορφή και λειτουργία. </Alert> ### 📝 Συμπέρασμα Ο Διαφωτισμός άφησε ανεξίτηλο το σημάδι του στα συντάγματα των σύγχρονων δημοκρατιών, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Οι θεμελιώδεις αρχές του, όπως η προστασία των φυσικών δικαιωμάτων, η διάκριση των εξουσιών και η λαϊκή κυριαρχία, είναι βασικοί πυλώνες του ελληνικού συντάγματος, εξασφαλίζοντας έτσι μια δημοκρατική και δίκαιη διακυβέρνηση. <Fact title="Σημαντικές Προσωπικότητες"> Οι σκέψεις των διαφωτιστών όπως οι Λοκ, Ρουσό και Μοντεσκιέ ενσωματώθηκαν στις σύγχρονες δημοκρατικές αρχές και επηρέασαν βαθιά την πολιτική φιλοσοφία και τα συντάγματα των κρατών. </Fact> </AccordionContent> </AccordionItem> </AccordionRoot>