## Η Γαλλική Επανάσταση και η Ναπολεόντεια Περίοδος (1789-1815) ### Η Γαλλία σε κρίση **Κοινωνική ένταση και πολιτική αμφισβήτηση** - **Νέες οικονομικές συνθήκες**: Ανάπτυξη εμπορίου και πορεία προς βιομηχανική επανάσταση. - **Αστική τάξη**: Αναδεικνύεται σε ρυθμιστικό παράγοντα των εξελίξεων. <Fact title='Οι κοινωνικές τάξεις στη Γαλλία'> Η γαλλική κοινωνία χωριζόταν σε τρεις τάξεις: τον Κλήρο, τους Ευγενείς και την Τρίτη Τάξη. Οι δύο πρώτες κατείχαν όλα τα προνόμια, ενώ η Τρίτη Τάξη είχε μόνο υποχρεώσεις. </Fact> - **Αντινομιών στην κοινωνία**: Η αριστοκρατία διατηρούσε τον έλεγχο του κρατικού μηχανισμού, ενώ η αστική τάξη δεν είχε ανάλογη πολιτική εξουσία. - **Δυσαρέσκεια στα κατώτερα στρώματα**: Λαϊκές τάξεις και αγρότες επηρεάζονται από την οικονομική κατάσταση και τους υψηλούς φόρους. **Οικονομικές δυσχέρειες** - **Οικονομία**: Παρά τις προόδους, η Γαλλία παρέμενε κυρίως αγροτική και δεν προχώρησε στην εκβιομηχάνιση όπως η Αγγλία. - **Κρατικά ελλείμματα**: Σπατάλες της Αυλής και πόλεμοι αύξησαν τις κρατικές δαπάνες. - **Μεταρρυθμίσεις**: Οι προτάσεις των οικονομολόγων Τυργκό και Νεκέρ δεν εφαρμόστηκαν λόγω αντίδρασης των ευγενών. - **Καιρικές συνθήκες**: Από το 1785 ως το 1789 επιδεινώθηκε η οικονομική κρίση. ### 💥 Η έκρηξη της Επανάστασης (1789) **Σύγκληση των Γενικών Τάξεων** - **Σύγκληση**: Ο βασιλιάς Λουδοβίκος επαναφέρει τον Νεκέρ ως υπουργό οικονομικών, προτείνοντας τη σύγκληση των Γενικών Τάξεων. - **Εθνική Συνέλευση**: Η Τρίτη Τάξη αυτοανακηρύσσεται Εθνική Συνέλευση και ζητά σύνταγμα για τη Γαλλία. <Fact title='Η Άλωση της Βαστίλλης'> Στις 14 Ιουλίου 1789, ο λαός κατέλαβε τη Βαστίλλη, σύμβολο της απολυταρχικής καταπίεσης, που χρησιμοποιούνταν ως φυλακή για τους αντιφρονούντες. </Fact> - **Όρκος του Σφαιριστηρίου**: Δέσμευση των αντιπροσώπων της Τρίτης Τάξης να μην αποχωρήσουν αν δεν δώσουν σύνταγμα στη Γαλλία. - **Κατάργηση προνομίων**: Στις 4 Αυγούστου 1789, η Συντακτική Συνέλευση καταργεί τα προνόμια. ### 👑 Η συνταγματική μοναρχία - **Σύνταγμα του 1791**: Καθιερώνει συνταγματική μοναρχία με διάκριση εξουσιών. Οι εξουσίες του βασιλιά περιορίζονται δραστικά. - **Δικαίωμα ψήφου**: Δίνεται μόνο σε όσους κατέχουν περιουσία και πληρώνουν φόρο. ### 🏛️ Η πορεία προς τη Δημοκρατία και η ριζοσπαστική Επανάσταση - **Νομοθετική Συνέλευση**: Κυριαρχία των Ζιρονδίνων. Οι ευγενείς συνωμοτούν και ζητούν βοήθεια από το εξωτερικό. - **Λαϊκές τάξεις**: Ζητούν λύση των προβλημάτων τους. Επαναστατικός πυρετός ανεβαίνει. <Fact title='Η διαμαρτυρία του Μαρά'> Ο Μαρά γράφει στην εφημερίδα του "Ο φίλος του λαού" ότι οι νόμοι αποκτούν κύρος όταν οι λαοί υποτάσσονται σ' αυτούς με τη θέλησή τους. </Fact> - **Εξέγερση**: Στις 10 Αυγούστου 1792, ο λαός του Παρισιού εξεγείρεται, θέτοντας τον βασιλιά σε αργία. - **Κατάργηση μοναρχίας**: Στις 20 Σεπτεμβρίου 1792, η Συμβατική Συνέλευση καταργεί τη μοναρχία και εγκαθιδρύει τη δημοκρατία. ### 🔪 Τρομοκρατία και ριζοσπαστική επανάσταση - **Επαναστατική Κυβέρνηση**: Σχηματίζεται από τους Ορεινούς με αρχηγό τον Ροβεσπιέρο. - **Τρομοκρατία**: Φυσική εξόντωση αντιπάλων με συνοπτικές διαδικασίες. - **Σύλληψη Ροβεσπιέρου**: Τον Ιούλιο του 1794, ο Ροβεσπιέρος συλλαμβάνεται και εκτελείται. ### 🛑 Το τέλος της Επανάστασης - **Επιστροφή στο φιλελευθερισμό**: Μετά το θάνατο του Ροβεσπιέρου, η αστική τάξη αποκαθιστά τις αστικές αξίες. - **Σύνταγμα του 1795**: Μετριοπαθές και αντιβασιλικό, περιορίζει τη λαϊκή βούληση. ### 🗡️ Η Εποχή του Ναπολέοντα (1799-1815) - **Ναπολέων Βοναπάρτης**: Από ύπατος (1799-1804) και μετά ως αυτοκράτορας (1804-1815), καταλαμβάνει μεγάλο μέρος της Ευρώπης. - **Εκστρατεία στη Ρωσία**: Αποτυγχάνει το 1812, οδηγώντας στην αρχή του τέλους της γαλλικής κυριαρχίας. - **Ήττες στη Λειψία και Βατερλό**: Το 1813 και 1815, ο Ναπολέων ηττάται και εξορίζεται στην Αγία Ελένη, όπου και πεθαίνει το 1821. <Fact title='Χάρτης της Ευρώπης μετά το Συνέδριο της Βιέννης'> Μετά το Συνέδριο της Βιέννης (1815), η Ευρώπη διαιρέθηκε σε τρεις ζώνες επιρροής: αυστριακή, ρωσική και πρωσική. Η Αγγλία αναγνωρίστηκε ως παγκόσμια δύναμη. </Fact> ### 🌍 Ο χαρακτήρας και το έργο της Επανάστασης - **Λαϊκή κυριαρχία**: Εκφράζεται με το δικαίωμα ψήφου και την εμφάνιση του θεσμού των Λεσχών. - **Εθνική ελευθερία**: Οι ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης προβάλλουν την έννοια του Έθνους ως ενοποιητικής δύναμης. - **Οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές**: Κατάργηση φεουδαρχικών δικαιωμάτων, δήμευση περιουσιών ευγενών και Εκκλησίας, μέτρα υπέρ των ασθενέστερων τάξεων. - **Εκπαίδευση**: Καθιερώνεται η δωρεάν και υποχρεωτική παιδεία, ιδρύονται ανώτερα πνευματικά ιδρύματα και ενισχύεται η επιστημονική έρευνα. <Fact title='Η σημαία ελληνικών ταγμάτων'> Η σημαία ενός από τα ελληνικά τάγματα που συμμετείχαν στην εκστρατεία του Ναπολέοντα κατά της Αιγύπτου (1797-1798), Αθήνα, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο. </Fact> ### Οι επιδράσεις στον ελληνικό και βαλκανικό χώρο - **Έλληνες**: Εμπνευσμένοι από τη Γαλλική Επανάσταση και τον Ναπολέοντα, στρέφονται προς τη Γαλλία για βοήθεια. - **Ρήγας Βελεστινλής**: Προετοιμάζει την επανάσταση στην Ελλάδα με ελπίδες στη συνδρομή του Ναπολέοντα. - **Ναπολέων**: Αρχικά υποστηρίζει την ελληνική επανάσταση, αλλά αργότερα αλλάζει στάση, παρουσιάζοντας τον εαυτό του ως προστάτη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. <Fact title='Ο Θ. Κολοκοτρώνης για τη Γαλλική Επανάσταση'> "...Η Γαλλική επανάστασις και ο Ναπολέων έκαμε, κατά την γνώμην μου, να ανοίξουν τα μάτια του κόσμου..." </Fact> Τελικά, η Γαλλική Επανάσταση, παρά τις υπαναχωρήσεις και τις αναχρονιστικές επιστροφές, άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα στην ιστορία, επηρεάζοντας το μέλλον της Ευρώπης και την πορεία των εθνικών απελευθερωτικών κινημάτων.