Λύσεις Σχολικού

<AccordionRoot> <AccordionItem value='Άσκηση 1'> <AccordionTrigger> ## Άσκηση 1 </AccordionTrigger> <AccordionContent> ### Κατανόηση Ομόλογων Χρωμοσωμάτων και της Διαδικασίας Μείωσης 🧬 Α. **Ομόλογα χρωμοσώματα** είναι τα χρωμοσώματα που: - **β. Περιέχουν γενετικές πληροφορίες που αφορούν ίδιες ιδιότητες.** Αυτά τα χρωμοσώματα είναι **ζεύγη χρωμοσωμάτων** που περιέχουν τα ίδια γονίδια στην ίδια σειρά, αν και μπορεί να φέρουν διαφορετικές εκδοχές αυτών των γονιδίων (αλληλόμορφα). Κάθε ομόλογο χρωμόσωμα προέρχεται από έναν γονέα, με αποτέλεσμα το άτομο να έχει δύο αντίγραφα για κάθε γονίδιο, ένα από τη μητέρα και ένα από τον πατέρα. Αυτή η δομή είναι σημαντική για τη γενετική ποικιλότητα και την κληρονομικότητα των χαρακτηριστικών. Β. Τα κύτταρα που προκύπτουν από τη διαδικασία της **μείωσης** είναι: - **γ. Τέσσερα απλοειδή κύτταρα.** Η **μείωση** είναι ένας τύπος κυτταρικής διαίρεσης που μειώνει τον αριθμό των χρωμοσωμάτων στο μισό, δημιουργώντας απλοειδή κύτταρα (δηλαδή κύτταρα με το μισό αριθμό χρωμοσωμάτων από το αρχικό διπλοειδές κύτταρο). Αυτά τα κύτταρα είναι απαραίτητα για τη σεξουαλική αναπαραγωγή, καθώς οι γαμέτες (σπερματοζωάρια και ωάρια) πρέπει να περιέχουν μόνο τον μισό αριθμό χρωμοσωμάτων ώστε, κατά τη γονιμοποίηση, το νέο ζυγωτό να έχει τον κανονικό διπλοειδή αριθμό χρωμοσωμάτων. Αυτή η διαδικασία εξασφαλίζει ότι κάθε νέα γενιά θα έχει τον σωστό αριθμό χρωμοσωμάτων και συμβάλλει στη γενετική ποικιλότητα μέσω της ανασύνθεσης των γονιδίων κατά τη μείωση. 🌍 </AccordionContent> </AccordionItem> <AccordionItem value='Άσκηση 2'> <AccordionTrigger> ## Άσκηση 2 </AccordionTrigger> <AccordionContent> ### Αντιστοίχιση Όρων Γενετικής 🧬 | **Στήλη I** | **Στήλη II** | |----------------|------------------------| | Αντιγραφή | Αδελφές χρωματίδες | | Μεταγραφή | Ριβονουκλεϊκό οξύ (RNA)| | Μετάφραση | Πρωτεΐνη | --- #### Επεξήγηση 🔍: - **Αντιγραφή**: Η διαδικασία κατά την οποία ένα μόριο DNA δημιουργεί ένα ακριβές αντίγραφό του, παράγοντας δύο αδελφές χρωματίδες, οι οποίες είναι πανομοιότυπα αντίγραφα του αρχικού μορίου DNA. - **Μεταγραφή**: Η διαδικασία μετατροπής ενός τμήματος DNA σε RNA, συγκεκριμένα σε ριβονουκλεϊκό οξύ (RNA), που είναι απαραίτητο για την επόμενη φάση, τη μετάφραση. - **Μετάφραση**: Η διαδικασία κατά την οποία το RNA χρησιμοποιείται ως οδηγός για τη σύνθεση μιας πρωτεΐνης, η οποία θα εκτελεί διάφορες λειτουργίες στο κύτταρο. </AccordionContent> </AccordionItem> <AccordionItem value='Άσκηση 3'> <AccordionTrigger> ## Άσκηση 3 </AccordionTrigger> <AccordionContent> ### Πόσα Χρωμοσώματα Έχει ο Άνθρωπος? 🧬 **Ερώτηση**: Πόσα χρωμοσώματα έχει: - **α.** ένα μυϊκό κύτταρο - **β.** το ωάριο - **γ.** το ζυγωτό --- **Απάντηση**: - **α. Ένα μυϊκό κύτταρο** αποτελεί ένα σωματικό κύτταρο, επομένως, περιέχει **46 χρωμοσώματα**. - **β. Το ωάριο** προκύπτει με μειωτική διαίρεση (γαμέτης) και αποτελείται από το μισό αριθμό χρωμοσωμάτων. Δηλαδή, περιέχει **23 χρωμοσώματα**. - **γ. Το ζυγωτό** προκύπτει κατά τη γονιμοποίηση ενός ωαρίου από ένα σπερματοζωάριο, επομένως, αποτελείται από **46 χρωμοσώματα**. </AccordionContent> </AccordionItem> <AccordionItem value='Άσκηση 4'> <AccordionTrigger> ## Άσκηση 4 </AccordionTrigger> <AccordionContent> ### Μεταβολή της Ποσότητας του DNA κατά τη Διάρκεια Ζωής ενός Κυττάρου 🧬 **Ερώτηση**: 1. Ποιο χρονικό διάστημα αντιστοιχεί στην αντιγραφή του DNA; 2. Πώς εξηγείται η μείωση της ποσότητας του DNA κατά το χρονικό διάστημα 28-30 ώρες; --- **Απάντηση**: - **α.** Το DNA κατά την αντιγραφή του **διπλασιάζεται**, δηλαδή η ποσότητά του αυξάνεται. Αυτό συμβαίνει στο 2ο διάστημα του διαγράμματος, από την **15η** μέχρι την **21η ώρα**. - **β.** Η ποσότητα του DNA **μειώνεται** όταν αυτό διαιρείται (π.χ. μίτωση), με σκοπό να δημιουργηθούν δύο νέα κύτταρα. Τα κύτταρα αυτά έχουν ακριβώς την ίδια ποσότητα γενετικού υλικού, τόσο μεταξύ τους (29η ώρα και μετά) όσο και με το αρχικό κύτταρο (μέχρι την 15η ώρα). </AccordionContent> </AccordionItem> <AccordionItem value='Άσκηση 5'> <AccordionTrigger> ## Άσκηση 5 </AccordionTrigger> <AccordionContent> ### Παρατήρηση και Ανάλυση Χρωμοσωμάτων 🧬 **Ερώτηση**: Παρατηρήστε προσεκτικά το σχήμα και στη συνέχεια απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις: 1. Πόσα χρωμοσώματα υπάρχουν συνολικά; 2. Πόσα ζεύγη χρωμοσωμάτων παρατηρείτε; 3. Εάν αυτό το κύτταρο διαιρεθεί με **μίτωση**, πόσα κύτταρα θα προκύψουν και πόσα χρωμοσώματα θα έχει το κάθε νέο κύτταρο; 4. Εάν αυτό το κύτταρο διαιρεθεί με **μείωση**, πόσα κύτταρα θα προκύψουν και πόσα χρωμοσώματα θα έχει το κάθε νέο κύτταρο; --- **Απάντηση**: - **α.** Κάθε γραμμή στο σχήμα αντιπροσωπεύει ένα χρωμόσωμα. Παρατηρούμε ότι υπάρχουν συνολικά **12 χρωμοσώματα**. - **β.** Αν υποθέσουμε ότι η εικόνα παρουσιάζει το σωματικό κύτταρο ενός διπλοειδούς οργανισμού, τότε τα χρωμοσώματα αυτά σχηματίζουν **6 ζεύγη ομόλογων χρωμοσωμάτων**. - **γ.** Στη διαδικασία της **μίτωσης**, προκύπτουν **δύο νέα κύτταρα** πανομοιότυπα με το αρχικό, τόσο σε αριθμό χρωμοσωμάτων όσο και σε γενετικό υλικό. Έτσι, κάθε νέο κύτταρο θα έχει **12 χρωμοσώματα**. - **δ.** Στη διαδικασία της **μείωσης**, προκύπτουν **τέσσερα νέα κύτταρα** (γαμέτες), τα οποία έχουν το μισό αριθμό χρωμοσωμάτων σε σχέση με το αρχικό κύτταρο. Άρα, κάθε νέο κύτταρο θα έχει **6 χρωμοσώματα**. </AccordionContent> </AccordionItem> <AccordionItem value='Άσκηση 6'> <AccordionTrigger> ## Άσκηση 6 </AccordionTrigger> <AccordionContent> ### Εξήγηση των Γενετικών Συνδυασμών για το Χρώμα των Ματιών 👀 **α. Στην πρώτη εικόνα, ποια άτομα είναι ομόζυγα και ποια ετερόζυγα;** - Οι γονείς είναι ομόζυγοι (μητέρα: **ΚΚ**, πατέρας: **κκ**) και το παιδί τους είναι ετερόζυγο (**Κκ**). **β. Στη δεύτερη εικόνα, ποια άτομα φέρουν το υπολειπόμενο αλληλόμορφο;** - Όλα τα άτομα φέρουν το υπολειπόμενο αλληλόμορφο **κ**. **γ. Στην τρίτη εικόνα, να δώσετε μια εξήγηση για το γεγονός ότι τα περισσότερα παιδιά έχουν καφέ μάτια.** - Το αλληλόμορφο για το καστανό χρώμα ματιών είναι επικρατές, επομένως, ακόμα και τα ετερόζυγα άτομα (**Κκ**) θα έχουν καστανά μάτια. Αντιθέτως, το αλληλόμορφο για τα γαλανά μάτια είναι υπολειπόμενο και εκφράζεται μόνο σε ομόζυγα άτομα (**κκ**). **δ. Ποιοι παράγοντες πρέπει να συντρέχουν ώστε να γεννηθούν παιδιά με μπλε μάτια;** - Για να γεννηθούν παιδιά με μπλε μάτια, θα πρέπει να είναι ομόζυγα για το υπολειπόμενο αλληλόμορφο (**γονότυπος κκ**). Για να συμβεί κάτι τέτοιο, θα πρέπει οι γονείς τους να είναι ετερόζυγοι για το υπολειπόμενο αλληλόμορφο (**γονότυπος Κκ**). **ε. Τι γονότυπο έχουν ο Ορέστης, η Μυρτώ, ο Όμηρος, ο Άρης και η Κλειώ;** - Ο Ορέστης, ο Όμηρος, ο Άρης και η Κλειώ έχουν γονότυπο **Κκ** (καστανά μάτια) ενώ η Μυρτώ έχει γονότυπο **κκ** (γαλανά μάτια). </AccordionContent> </AccordionItem> <AccordionItem value='Άσκηση 7'> <AccordionTrigger> ## Άσκηση 7 </AccordionTrigger> <AccordionContent> ### Εξέταση του Κυττάρου και της Διαδικασίας Διαίρεσής του **α. Το κύτταρο αυτό ανήκει σε αρσενικό ή θηλυκό άτομο;** - Το κύτταρο αυτό ανήκει σε **αρσενικό** άτομο, γιατί διαθέτει το φυλετικό χρωμόσωμα **Υ**. Αυτό διακρίνεται στο κάτω μέρος της εικόνας, όπου φαίνεται ότι υπάρχει ένα χρωμόσωμα Υ μαζί με ένα Χ, το οποίο είναι χαρακτηριστικό των αρσενικών ατόμων. **β. Ποιο είδος κυτταρικής διαίρεσης απεικονίζει το σχήμα;** - Στην εικόνα απεικονίζεται η διαδικασία της **μείωσης** (συγκεκριμένα η 1η μειωτική διαίρεση). Μπορούμε να το καταλάβουμε γιατί τα ομόλογα χρωμοσώματα έχουν διαχωριστεί με σκοπό να δημιουργηθούν δύο νέα κύτταρα, όπου το καθένα πλέον έχει τον μισό αριθμό χρωμοσωμάτων σε σχέση με το αρχικό κύτταρο. **γ. Τι κύτταρα θα προκύψουν τελικά, απλοειδή ή διπλοειδή;** - Μετά το τέλος της μείωσης, από ένα αρχικό κύτταρο προκύπτουν τέσσερα **απλοειδή** γενετικά κύτταρα (γαμέτες), τα οποία έχουν τον μισό αριθμό χρωμοσωμάτων σε σχέση με το αρχικό κύτταρο. Αυτό σημαίνει ότι κάθε νέο κύτταρο θα έχει **απλοειδή** σύσταση. </AccordionContent> </AccordionItem> <AccordionItem value='Άσκηση 8'> <AccordionTrigger> ## Άσκηση 8 </AccordionTrigger> <AccordionContent> ### Να συνεχίσετε την ιστορία: **Εκφώνηση:** Εκείνο το κυριακάτικο πρωινό η Αντιγόνη ξύπνησε κακόκεφη. Κοιτάχτηκε στον καθρέφτη και άρχισε να κάνει γκριμάτσες. Σούφρωνε το μέτωπο, φούσκωνε τα μάγουλα, έβγαζε τη γλώσσα... Όσο όμως και να προσπαθούσε, δεν κατάφερε ούτε αυτή τη φορά να αναδιπλώσει τη γλώσσα της. Το κέφι της χάλασε τελείως όταν αναλογίστηκε ότι αυτό το τόσο απλό παιχνίδι που μπορούσε να κάνει η μαμά της, ο μπαμπάς της και τα δύο της αδέλφια αυτή δεν θα το κατάφερνε ποτέ. Τότε θυμήθηκε την έκφραση στο πρόσωπο της γιαγιάς της και έσκασε στα γέλια. Ήταν η στιγμή που η Αντιγόνη προσπάθησε να της εξηγήσει γιατί μόνο αυτές οι δύο στην οικογένεια έχουν αυτό το χαρακτηριστικό, λέγοντας της... **Απάντηση:** "...ότι η ικανότητα να διπλώνεις τη γλώσσα είναι ένα κληρονομικό χαρακτηριστικό! 🧬 Η γιαγιά της Αντιγόνης γέλασε και της εξήγησε με στοργή ότι αυτό το χαρακτηριστικό το είχαν όλοι οι πρόγονοι της οικογένειας από τη μεριά της μαμάς της. 'Βλέπεις, μικρή μου,' της είπε, 'η δυνατότητα να διπλώνεις τη γλώσσα δεν είναι κάτι που μπορείς να μάθεις, αλλά κάτι που το παίρνεις από τους γονείς σου, όπως τα καστανά μαλλιά ή το σχήμα της μύτης.' Η Αντιγόνη κοιτάχτηκε πάλι στον καθρέφτη, αυτή τη φορά με ένα χαμόγελο ανακούφισης. 'Δηλαδή, δεν φταίω εγώ που δεν μπορώ να το κάνω;' ρώτησε με απορία. 'Ακριβώς,' απάντησε η γιαγιά της. 'Και δεν είναι κακό που δεν μπορείς να το κάνεις. Κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός και έχει τα δικά του ξεχωριστά χαρακτηριστικά που τον κάνουν ξεχωριστό.' Η Αντιγόνη αισθάνθηκε καλύτερα και αποφάσισε ότι δεν την πείραζε πια που δεν μπορούσε να διπλώσει τη γλώσσα της. Αντίθετα, άρχισε να σκέφτεται όλα τα άλλα πράγματα που μπορούσε να κάνει, όπως το να τραγουδάει, να ζωγραφίζει και να παίζει παιχνίδια με τους φίλους της. Και το καλύτερο από όλα, ήξερε ότι το χαμόγελο της γιαγιάς της ήταν εκεί για να της θυμίζει πάντα ότι η πραγματική ομορφιά βρίσκεται στη μοναδικότητα κάθε ανθρώπου. 😊" </AccordionContent> </AccordionItem> </AccordionRoot>