2. Πολιτισμική κληρονομιά των προσφύγων από το 1922 μέχρι σήμερα
Ο προσφυγικός πληθυσμός στη δεκαετία 1922-1932 συνέβαλε στην επίλυση του δημογραφικού προβλήματος, στην ανάπτυξη της γεωργίας, της βιοτεχνίας, της βιομηχανίας, του εμπορίου, της ναυτιλίας της Ελλάδας και επιπλέον προώθησε τη δημιουργία ενός νέου ελληνικού πνεύματος από τη σύνθεση του μικρασιατικού με το ελλαδικό.
Οι αγώνες των αγροτών, των εργατών και των αστών ενίσχυσαν αποφασιστικά τον εκσυγχρονισμό της κοινωνικής και της πολιτικής ζωής στην Ελλάδα. Οι κοινωνικοί αγώνες των προσφύγων για μια δικαιότερη κατανομή του εθνικού εισοδήματος έγιναν αιτία για τη δημιουργία νέων πολιτικών σχηματισμών και κομμάτων.
Πάνω απ' όλα, ο προσφυγικός ελληνισμός ευρύτερα διακρίθηκε και διακρίνεται για τη βαθιά του αγάπη στις τέχνες και τα γράμματα. Η αναπτυγμένη πνευματική υποδομή των περισσότερων προσφύγων, οι οποίοι διακρίνονταν ιδιαίτερα για τη και την τους, συνετέλεσε στη γρήγορη προσαρμογή τους στο ελλαδικό κλίμα αλλά και στην ουσιαστική συμμετοχή τους στην πολιτιστική πρόοδο ολόκληρης της Ελλάδας. Συγκεκριμένα στη λογοτεχνία, η γενιά του '30 άντλησε θεματικά ερεθίσματα από τη ζωή και τα έθιμα των προσφύγων, ενώ τα εξαιρετικά ακριτικά και ιστορικά τραγούδια του Πόντου, τα θρησκευτικά τραγούδια της Καππαδοκίας, τα της Ιωνίας πλούτισαν και ανανέωσαν με το βυζαντινό τόνο και το χρώμα τους την ελλαδίτικη μουσική.
Οι πολεμικοί ποντιακοί χοροί, οι πολιτιστικοί σύλλογοι, τα προσφυγικά σωματεία, τα βιβλία, οι εφημερίδες και τα περιοδικά τους αποτελούν μέχρι σήμερα σημαντικό τμήμα της πολιτισμικής κληρονομιάς του παρευξείνιου ελληνισμού.
Η ελληνοχριστιανική παράδοση διαφυλάχθηκε από τους πρόσφυγες του 1922 αλλά και από τις επόμενες γενιές μέχρι και σήμερα τόσο στον ελλαδικό χώρο όσο και στο εξωτερικό. Τα θρησκευτικά σύμβολα και τα ιστορικά μοναστήρια (Παναγία Σουμελά, Άγιος Γεώργιος Περιστερεώτας, Άγιος Ιωάννης Βαζελώνας, Θεόδωρος Γαβράς, Παναγία Γουμερά, Άγιος Βασίλειος Λαγκαδά), τα οποία ανιστόρησαν σε διάφορα βουνά της Μακεδονίας, σηματοδότησαν και σηματοδοτούν μέχρι σήμερα τους Έλληνες πρόσφυγες του Εύξεινου Πόντου.
Ο σύγχρονος ιστορικός μελετητής ανακαλύπτει το κοινό πολιτισμικό νήμα που ενώνει τις γενιές των προσφύγων από το 1922 μέχρι σήμερα τόσο στην εθνική και θρησκευτική ταυτότητά τους όσο και στον καθημερινό τρόπο ζωής τους. Ο παρευξείνιος ελληνισμός, ελληνόφωνος, τουρκόφωνος ή ρωσόφωνος, συνεχίζει να αγωνίζεται για τη διατήρηση της εθνικής συνείδησης, του ελληνικού λαϊκού πολιτισμού, της χριστιανικής ορθόδοξης πίστης, αλλά και για το συνταίριασμα των ευρύτερων πολιτισμικών στοιχείων που μεταφέρει. Όσοι επέλεξαν το δύσκολο δρόμο της νέας προσφυγιάς αγωνίζονται, με παρόμοιο τρόπο με τους πρόσφυγες του 1922, να προσαρμοστούν στα δεδομένα της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας. Αυτή η μαζική εισροή ενίσχυσε τις προσφυγικές κοινότητες της Ελλάδας και της Ρωσίας, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα μόνιμο δίκτυο μεταφοράς ανθρώπων, αγαθών, ιδεών ανάμεσα στους ελληνικούς και τους ρωσικούς πόλους της ποντιακής διασποράς. Η Θεσσαλονίκη παραμένει το κύριο κέντρο συγκέντρωσης και οργάνωσης των παγκοσμίων παν-ποντιακών και παν-μικρασιατικών συνεδρίων, καθώς η Μακεδονία και η Θράκη συνιστούν την κυρία γεωγραφική ζώνη εγκατάστασης των προσφύγων στην Ελλάδα. Ωστόσο, σήμερα θεωρούμε ότι στα πλαίσια της ειρηνικής συμβίωσης λαών και εθνοτήτων, ο Καύκασος, η Κριμαία και ολόκληρη η Μαύρη θάλασσα θα φτωχύνουν χωρίς την παρουσία του ελληνισμού, ο οποίος άλλωστε ενισχύει τη συνεργασία και τη φιλία ανάμεσα στον ελληνικό λαό και τους λαούς της πρώην Σοβιετικής Ένωσης.
Για το λόγο αυτό η Ελλάδα ενισχύει στον οικονομικό και εκπαιδευτικό τομέα τον παρευξείνιο ελληνισμό, ο οποίος ήδη ανασυγκροτείται στις περιοχές της Μαριούπολης και του Ντονέσκ της Ουκρανίας, όπως και σε πολλές αστικές και αγροτικές περιοχές της Ρωσίας. Η συλλογική ζωή των Ελλήνων στις περιοχές αυτές, όπως επίσης και των νεοπροσφύγων στην Ελλάδα, προσανατολίζεται προς την πολιτιστική αναγέννηση με τη γλώσσα, τη θρησκεία, τη μουσική, τους χορούς αλλά και τη συντήρηση της εθνικής μνήμης.
Ας εξερευνήσουμε την πολιτισμική κληρονομιά των προσφύγων από το 1922 μέχρι σήμερα! 🌍🏛️
Συμβολή στην Ελλάδα 🇬🇷
- Επίλυση του προβλήματος.
- Ανάπτυξη της γεωργίας, βιοτεχνίας, βιομηχανίας, εμπορίου και ναυτιλίας. 🚢
- Δημιουργία ενός νέου ελληνικού πνεύματος από τη σύνθεση του μικρασιατικού με το ελλαδικό. ✨
Κοινωνικοί και Πολιτικοί Αγώνες ✊
- Εκσυγχρονισμός της κοινωνικής και πολιτικής ζωής.
- Αγώνες για δικαιότερη κατανομή του εθνικού εισοδήματος. 💰
- Δημιουργία νέων πολιτικών σχηματισμών και κομμάτων. 🗳️
Αγάπη για τις Τέχνες και τα Γράμματα 🎨📚
- Βαθιά αγάπη για τις τέχνες και τα γράμματα.
- Γλωσσομάθεια και πολυμάθεια των προσφύγων. 🗣️
- Συμμετοχή στην πολιτιστική πρόοδο ολόκληρης της Ελλάδας.
Επιρροή στη Λογοτεχνία και τη Μουσική 🎶✍️
- Η γενιά του '30 άντλησε θεματικά ερεθίσματα από τη ζωή και τα έθιμα των προσφύγων.
- Τα ακριτικά και ιστορικά τραγούδια του Πόντου, τα θρησκευτικά τραγούδια της Καππαδοκίας και τα ρεμπέτικα της Ιωνίας πλούτισαν την ελλαδίτικη μουσική.
Πολιτισμική Κληρονομιά 🎁
- Ποντιακοί χοροί. 💃
- Πολιτιστικοί σύλλογοι και προσφυγικά σωματεία. 🤝
- Βιβλία, εφημερίδες και περιοδικά. 📰
Ελληνοχριστιανική Παράδοση ✝️
- Διαφύλαξη της ελληνοχριστιανικής παράδοσης.
- Θρησκευτικά σύμβολα και ιστορικά μοναστήρια (Παναγία Σουμελά, Άγιος Γεώργιος Περιστερεώτας, Άγιος Ιωάννης Βαζελώνας, Θεόδωρος Γαβράς, Παναγία Γουμερά, Άγιος Βασίλειος Λαγκαδά). ⛪
Συνέχεια και Αγώνας 💪
- Ο παρευξείνιος ελληνισμός αγωνίζεται για τη διατήρηση της εθνικής συνείδησης, του ελληνικού λαϊκού πολιτισμού και της χριστιανικής ορθόδοξης πίστης.
- Προσπάθεια προσαρμογής των νέων προσφύγων στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία.
Κέντρα και Δίκτυα 🏘️
- Ενίσχυση των προσφυγικών κοινοτήτων στην Ελλάδα και τη Ρωσία.
- Δημιουργία δικτύου μεταφοράς ανθρώπων, αγαθών και ιδεών.
- Η Θεσσαλονίκη ως κέντρο συγκέντρωσης και οργάνωσης συνεδρίων. 📍
Ενίσχυση και Αναγέννηση 🌟
- Η Ελλάδα ενισχύει τον παρευξείνιο ελληνισμό στον οικονομικό και εκπαιδευτικό τομέα.
- Πολιτιστική αναγέννηση με τη γλώσσα, τη θρησκεία, τη μουσική, τους χορούς και τη συντήρηση της εθνικής μνήμης.
- Ανασυγκρότηση στις περιοχές της Μαριούπολης και του Ντονέσκ στην Ουκρανία, καθώς και σε πολλές περιοχές της Ρωσίας.
Η συμβολή των προσφύγων
Αυτή η πολιτισμική κληρονομιά συνεχίζει να ζει και να εξελίσσεται, συνδέοντας το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον! 🌍🕊️