1. Το πρόβλημα των προσφύγων από το 1922 μέχρι σήμερα 😥

Τα γεγονότα του 1922 είχαν ως τραγική συνέπεια τον του ελληνισμού της Μ. Ασίας.

Πάνω από 1.300.000 Έλληνες αναγκάστηκαν να βίαια 😢, αφήνοντας πίσω:
- Τους αγαπημένους τους νεκρούς 🪦
- Τις περιουσίες τους 🏡
- Τον πολιτισμό μιας μακραίωνης δημιουργικής παρουσίας 🏛️

Η Ελλάδα, εξαντλημένη από τον πόλεμο ⚔️, έπρεπε να υποδεχτεί εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες χωρίς σχέδιο υποδοχής 🤯.

Πολιτική Αναταραχή

Η μικρασιατική καταστροφή προκάλεσε πολιτική αστάθεια. Ο στρατηγός Πλαστήρας ανέλαβε την εξουσία για να αντιμετωπίσει τα προσφυγικά προβλήματα.

Η πλειοψηφία των προσφύγων (53%) εγκαταστάθηκε στη Μακεδονία 📍, σε περιοχές που είχαν εγκαταλειφθεί από μουσουλμάνους.

Προσφυγικός Πληθυσμός

638.252 άτομα εγκαταστάθηκαν στη Μακεδονία, αποτελώντας το 53% του προσφυγικού πληθυσμού.

Εικόνα: Μια ασπρόμαυρη φωτογραφία που δείχνει τον προσφυγικό καταυλισμό του Χαρμάνκιοι (Ελευθέρια) Θεσσαλονίκης. Διακρίνονται σκηνές και ένα κάρο με ζώα.

Τα κύρια προβλήματα που αντιμετώπισε το κράτος ήταν:

Επισκευή οικισμών 🏘️
Ανέγερση νέων οικιών και οικισμών 🏗️
Κατασκευή συγκοινωνιακών έργων 🚏
Διανομή γεωργικών κλήρων 🌾
Εφοδιασμός με εργαλεία και σπόρους 🛠️

Η ελληνική κυβέρνηση ζήτησε τη μεσολάβηση της για δανειοδότηση 💰. Η έκθεση του Nansen έπαιξε θετικό ρόλο. Το 1924 υπογράφηκε δάνειο με την Τράπεζα της Αγγλίας ύψους 12.300.000 λιρών Αγγλίας 💷.

Η διαχείριση του δανείου ανατέθηκε στην , έναν αυτόνομο και ανεξάρτητο οργανισμό.

Επιτυχία του Προγράμματος

Η Ε.Α.Π. μπόρεσε να εφαρμόσει το πρόγραμμα αποκατάστασης χάρη στην άρτια οργάνωση και την εργατικότητα των προσφύγων.

Τα 2/3 των εξόδων της Ε.Α.Π. δαπανήθηκαν στη Μακεδονία, αλλάζοντας ριζικά την περιοχή 🌱.

Οι πρόσφυγες ανέπτυξαν:

Τη γεωργία 🧑‍🌾
Την κτηνοτροφία 🐄
Τη σηροτροφία 🐛
Την αλιεία 🎣

Η κοινωνική πολιτική του Βενιζέλου βοήθησε στην μόνιμη εγκατάσταση των αγροτικών πληθυσμών. Οι πρόσφυγες έγιναν φύλακες των συνόρων 🛡️.

Στεγαστικό Πρόβλημα

Οι ελληνικές κυβερνήσεις προσπάθησαν να λύσουν το στεγαστικό πρόβλημα των αστικών προσφυγικών πληθυσμών. Η Ε.Α.Π. δαπάνησε 2.422.961 λίρες Αγγλίας για τη στέγαση 165.000 αστών προσφύγων.

Το 50% του αστικού πληθυσμού συγκεντρώθηκε στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη 🏙️.

Ένα από τα προβλήματα ήταν οι σχέσεις με τους Έλληνες, οι οποίοι αρχικά είχαν επιφυλάξεις.

Παρ' όλες τις δυσκολίες, οι πρόσφυγες επιστράτευσαν τους μηχανισμούς επιβίωσης που είχαν αποκτήσει.

Ρωσία

Η οδύσσεια του παρευξείνιου ελληνισμού συνεχίστηκε μετά τον εμφύλιο πόλεμο της Ρωσίας.

Το 1928, 58.500 Έλληνες της Ρωσίας εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα.
Το 1918, περισσότεροι από 750.000 Πόντιοι κατοικούσαν στις περιοχές του Καυκάσου, του Αντικαυκάσου, της Μεσημβρινής Ρωσίας και της Ουκρανίας.

Κατά τις (1937-1939), 20.000 Έλληνες εκδιώχθηκαν από τη Σοβιετική Ένωση 😥. Άλλοι 13.500 πήραν το δρόμο της προσφυγιάς το 1965.

Το προσφυγικό ζήτημα επιδεινώθηκε ξανά το 1988, με ένα μεγάλο κύμα προσφύγων από τη Ρωσία προς την Ελλάδα, που ξεπέρασε τις 180.000 😮.

Νέοι Πρόσφυγες

Από το 1923, κανένα άλλο προσφυγικό κύμα δεν είχε τέτοιο μέγεθος.

Η εγκατάστασή τους έγινε κυρίως στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.
Το 1990 ιδρύθηκε το Εθνικό Ίδρυμα Υποδοχής και Αποκατάστασης Παλιννοστούντων Ομογενών Ελλήνων (Ε.Ι.Υ.Α.Π.Ο.Ε.).

Οι δυσχέρειες στην αποκατάσταση των νεοπροσφύγων οδήγησαν τα προσφυγικά σωματεία να ζητήσουν τη δημιουργία μικρών οικισμών στη Θράκη και μιας ποντιακής πόλης με το όνομα «Ρωμανία».

Πολιτισμική κληρονομιά των προσφύγων από το 1922 μέχρι σήμερα 🏘️

Ο προσφυγικός πληθυσμός συνέβαλε:

Στην επίλυση του δημογραφικού προβλήματος 📈
Στην ανάπτυξη της γεωργίας, της βιοτεχνίας, της βιομηχανίας, του εμπορίου, της ναυτιλίας 🚢
Στη δημιουργία ενός νέου ελληνικού πνεύματος ✨

Οι αγώνες των αγροτών, των εργατών και των αστών ενίσχυσαν τον εκσυγχρονισμό της κοινωνικής και πολιτικής ζωής. Οι κοινωνικοί αγώνες των προσφύγων οδήγησαν στη δημιουργία νέων πολιτικών σχηματισμών και κομμάτων 🗳️.

Αγάπη στις Τέχνες και τα Γράμματα

Ο προσφυγικός ελληνισμός διακρίθηκε για την αγάπη του στις τέχνες και τα γράμματα.

Η πνευματική υποδομή των προσφύγων συνέβαλε στην προσαρμογή τους και στη συμμετοχή τους στην πολιτιστική πρόοδο 🎼.
Η γενιά του '30 άντλησε θεματικά ερεθίσματα από τη ζωή και τα έθιμα των προσφύγων.
Τα ακριτικά και ιστορικά τραγούδια του Πόντου, τα θρησκευτικά τραγούδια της Καππαδοκίας, τα ρεμπέτικα της Ιωνίας πλούτισαν την ελλαδίτικη μουσική 🎶.

Οι πολεμικοί ποντιακοί χοροί, οι πολιτιστικοί σύλλογοι, τα προσφυγικά σωματεία, τα βιβλία, οι εφημερίδες και τα περιοδικά αποτελούν σημαντικό τμήμα της πολιτισμικής κληρονομιάς του παρευξείνιου ελληνισμού 💃.

Η ελληνοχριστιανική παράδοση διαφυλάχθηκε από τους πρόσφυγες και τις επόμενες γενιές. Τα θρησκευτικά σύμβολα και τα ιστορικά μοναστήρια σηματοδοτούν τους Έλληνες πρόσφυγες του Εύξεινου Πόντου ⛪.

Ο σύγχρονος ιστορικός ανακαλύπτει το κοινό πολιτισμικό νήμα που ενώνει τις γενιές των προσφύγων από το 1922 μέχρι σήμερα.