1. Η ενσωμάτωση των προσφύγων 🏘️

Η ενσωμάτωση και η αφομοίωση των προσφύγων στην Ελλάδα 🇬🇷 θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα του νεοελληνικού κράτους. Λαμβάνοντας υπόψη τις δυσκολίες, όπως η οικονομική κατάσταση της χώρας 💸, οι πολιτικές συνθήκες της εποχής 🗳️, η ελλιπής κρατική οργάνωση ⚙️ και ο μεγάλος αριθμός προσφύγων 👨‍👩‍👧‍👦, το έργο της αποκατάστασης χαρακτηρίστηκε «τιτάνιο».

Ακόμα και αν κάποιες φορές οι τοπικές επιτροπές της ΕΑΠ ή του κράτους δρούσαν βιαστικά 🏃, πρόχειρα 🛠️ ή εξυπηρετούσαν πολιτικές σκοπιμότητες 🏛️, η σπουδαιότητα του συνολικού έργου παραμένει αδιαμφισβήτητη.

Οι πρόσφυγες δεν ήταν μια ομοιογενής ομάδα 🧑‍🤝‍🧑. Υπήρχαν διαφορές στην κοινωνική προέλευση 💼, την πολιτιστική παράδοση 🎭, τη διάλεκτο 🗣️, ακόμα και τη γλώσσα 🌐 (περίπου 100.000 ήταν τουρκόφωνοι).

από τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη που κατάφεραν να μεταφέρουν την περιουσία τους στην Ελλάδα ενσωματώθηκαν γρήγορα 💨. Όμως, για τη μεγάλη πλειοψηφία των προσφύγων, η αφομοίωση ήταν μια πιο αργή διαδικασία 🐌. Πολλοί, ψυχικά τραυματισμένοι 💔 και με το άγχος της επιβίωσης 😥, παραπονούνταν για την αντιμετώπιση από το κράτος και τους γηγενείς 😠.

Παρά τους νόμους που απαγόρευαν τη μεταβίβαση της μουσουλμανικής ακίνητης ιδιοκτησίας 🚫, η έλλειψη κτηματολογίου 🗺️, η απουσία τίτλων ιδιοκτησίας και οι δυσκολίες στην οριοθέτηση συνέβαλαν στο να περιέλθουν τέτοιες εκτάσεις σε ντόπιους 🧑‍🌾. Επιπλέον, το κράτος παραχώρησε κάποιες φορές ανταλλάξιμη περιουσία σε γηγενείς ακτήμονες ή σε ευαγή ιδρύματα ⛪.

Γενικά, υπήρχε διαφορά νοοτροπίας και ιδιοσυγκρασίας μεταξύ προσφύγων και γηγενών 🤔. Οι γηγενείς σχολίαζαν συχνά το ήθος των προσφύγων 💃, την αγάπη τους για διασκέδαση 🎉 και την κοσμοπολίτικη συμπεριφορά 🕺. Οι πρόσφυγες, από την άλλη πλευρά, μιλούσαν για το χαμηλό μορφωτικό και πολιτιστικό επίπεδο των ντόπιων 📚 και τόνιζαν την ελληνικότητά τους 🇬🇷, την οποία οι ντόπιοι συχνά αμφισβητούσαν 🤨.

Η διάσταση μεταξύ προσφύγων και γηγενών εκφράστηκε κυρίως:

• Στην οικονομική ζωή 💼: Ανταγωνισμός στην αγορά εργασίας 👷, στην ιδιοκτησία γης 🌾 και σε άλλες επιχειρηματικές δραστηριότητες 🏢.
• Στην πολιτική ζωή 🗳️: Οι πρόσφυγες απέκτησαν γρήγορα την ελληνική ιθαγένεια και πολιτικά δικαιώματα και εντάχθηκαν στο κόμμα του Βενιζέλου 🤝. Οι αντιβενιζελικοί καλλιεργούσαν το μίσος εναντίον τους 😡.
• Στην κοινωνική ζωή 🫂: Οι πρόσφυγες στους συνοικισμούς ήταν απομονωμένοι 🏘️ και προτιμούσαν να συνάπτουν γάμους μεταξύ τους 👰🤵. Όσοι εγκαταστάθηκαν στις πόλεις και τα χωριά είχαν περισσότερες ευκαιρίες επικοινωνίας με τους ντόπιους 🗣️, και σιγά-σιγά άρχισαν να γίνονται μικτοί γάμοι 💖.

Η αντίθεση μεταξύ προσφύγων και γηγενών σπάνια πήρε τη μορφή ανοικτής σύγκρουσης 👊. Όμως, ο όρος «πρόσφυγας» είχε υποτιμητική σημασία για πολλά χρόνια 😔. Η διαχωριστική γραμμή έπαψε να υπάρχει μετά τη δεκαετία του 1940 🎉, όταν οι πρόσφυγες και οι απόγονοί τους συμμετείχαν σε όλες τις δραστηριότητες της νέας πατρίδας τους 🇬🇷.