Περίληψη μαθήματος
4. Η στάση της πολιτικής ηγεσίας απέναντι στο προσφυγικό ζήτημα 🏛️
Γενικά, το προσφυγικό ζήτημα στη διάρκεια της δεν αντιμετωπίστηκε μεθοδικά από την πολιτική ηγεσία των Ελλήνων. Ας δούμε αναλυτικότερα:
Έλλειψη Μεθοδικότητας: 🤔
- Οι προσπάθειες για περίθαλψη και ενσωμάτωση των προσφύγων βασίστηκαν κυρίως στον αυθορμητισμό και τη συμπαράσταση των τοπικών ελληνικών κοινοτήτων.
- Οι κυβερνητικές παρεμβάσεις ήταν προσωρινές και αποσπασματικές.
Αιτήματα vs. Συνολική Αντιμετώπιση: 🗣️
- Οι πρόσφυγες έθεταν αιτήματα, αλλά δεν υπήρχε μια συνολική προσέγγιση του προσφυγικού ζητήματος.
Γ' Εθνική Συνέλευση (1827): 📢
- Οι προσφυγικές ομάδες πρόβαλαν εντονότερα το ζήτημα, ζητώντας εκπροσώπηση στη Συνέλευση.
- Αίτημα για παροχή χώρου για μόνιμη εγκατάσταση στην ελεύθερη Ελλάδα.
Ψήφισμα 5ης Μαΐου 1827:📜
- Κάλεσμα προς τους ορθόδοξους των κατεστραμμένων πόλεων να ζητήσουν τόπο για να δημιουργήσουν νέες πόλεις.
- Έδειχνε μια τάση για ευρύτερη αντίληψη του προσφυγικού.
Αδυναμία Υλοποίησης: 🚧
- Οι επαναστατικές κυβερνήσεις δεν υλοποίησαν τις αποφάσεις τους και δεν οργάνωσαν συνοικισμούς προσφύγων.
- Οι δυσμενείς συνθήκες της Επανάστασης και οι τοπικές αντιδράσεις εμπόδισαν την εφαρμογή μέτρων.
Συμπέρασμα
Η πολιτική ηγεσία της εποχής, αν και αναγνώριζε το πρόβλημα, δεν μπόρεσε να το αντιμετωπίσει με ένα ολοκληρωμένο και μεθοδικό σχέδιο λόγω των αντίξοων συνθηκών και των περιορισμένων πόρων.
Β. ΤΟ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ (1828-1831) 🗓️
1. Η μέριμνα για τους πρόσφυγες 🤝
Η αδυναμία των επαναστατικών κυβερνήσεων να ασχοληθούν συστηματικά με το προσφυγικό ζήτημα κληροδότησε ένα ακόμη ακανθώδες πρόβλημα στον . Ας δούμε πώς το αντιμετώπισε:
Προτεραιότητες Καποδίστρια: 🎯
- Συγκρότηση στοιχειώδους κρατικής οργάνωσης.
- Αποκατάσταση κλίματος ασφάλειας.
- Εξεύρεση οικονομικών πόρων.
Ένταξη του Προσφυγικού σε Ευρύτερο Σχεδιασμό: 🧩
- Το προσφυγικό δεν αντιμετωπίστηκε ως αυτοτελές ζήτημα, αλλά εντάχθηκε σε έναν ευρύτερο σχεδιασμό.
Άμεση Περίθαλψη: 🚑
- Εντολή για καταγραφή των προσφύγων και κάλυψη των επειγουσών αναγκών τους.
- Ίδρυση του Ορφανοτροφείου της Αίγινας, που εξασφάλισε τροφή σε 2.000 πρόσφυγες.
Γεωργικοί Συνοικισμοί: 🌾
- Στόχος: Αποκατάσταση φτωχών προσφύγων και αποσυμφόρηση των πόλεων.
- Ενίσχυση της παραγωγικής τάξης των μικροκαλλιεργητών.
- Αξιοποίηση των «».
Πρόνοια Ναυπλίου: 🏘️
- Πρώτος γεωργικός συνοικισμός, με προσωρινή παραχώρηση δημόσιας γης στους πρόσφυγες για καλλιέργεια.
- Εφαρμόστηκε με επιτυχία.
Άλλοι Συνοικισμοί: 🏘️🏘️
- Επιχειρήθηκε η ίδρυση και άλλων γεωργικών συνοικισμών (Απάθεια Πόρου και Άνω Εξαμίλι Κορίνθου), χωρίς όμως επιτυχία.
Αντιμετώπιση της Αναρχίας: 👮
- Η εγκατάσταση των προσφύγων θα αποθάρρυνε τα ταραχοποιά στοιχεία και θα ενίσχυε το αίσθημα ασφάλειας.
Σημαντικό
Η πολιτική του Καποδίστρια στόχευε στην άμεση ανακούφιση των προσφύγων, αλλά και στη μακροπρόθεσμη ενσωμάτωσή τους στην κοινωνία, μέσω της γεωργικής παραγωγής και της καταπολέμησης της αναρχίας.