1. Οι συνέπειες της Μικρασιατικής καταστροφής 😥
Με τη (1922) χάθηκαν οι ανεπτυγμένες οικονομικά και πολιτιστικά περιοχές της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης. 😭 Αυτό αποτέλεσε και την τελευταία πράξη της . 🏛️
Τέλος της Μεγάλης Ιδέας
Αυτή η μεγάλη αλλαγή προκάλεσε κρίση ταυτότητας στην Ελλάδα, δεδομένου ότι η Μεγάλη Ιδέα αποτέλεσε για έναν σχεδόν αιώνα το θεμέλιο, στο οποίο πολλοί άνθρωποι βάσιζαν το λόγο ύπαρξης του κράτους. 🤔
- Η πλειονότητα των προσφύγων τάχθηκε στο πλευρό των , πιστεύοντας ότι οι ήταν υπεύθυνοι για την καταστροφή. 😡
Η διαρκής υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου ευρέων τμημάτων του πληθυσμού επηρέασε την εξέλιξη των κομμάτων κατά την περίοδο αυτή. 📉
Όταν σταμάτησε να βρίσκεται η εξωτερική πολιτική στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, ήλθαν εντονότερα στο προσκήνιο οι συγκρούσεις συμφερόντων οικονομικού και κοινωνικού χαρακτήρα. 💥
Σε πολλούς ανθρώπους (ανεξαρτήτως πολιτικής τοποθέτησης) επήλθε κόπωση από τη μόνιμη πολιτική αστάθεια και από τη διαρκή όξυνση που καλλιεργούσαν τα κομματικά επιτελεία και τα αξιωματικών. 😫
Σ' αυτήν προστέθηκε η δυσαρέσκεια για τις διαμάχες συμφερόντων πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής υφής, καθώς και για την πληθώρα των διαφορετικών πολιτικών ιδεολογιών. 🤯
Δικτατορία Μεταξά
Οι έκρυθμες καταστάσεις προκάλεσαν κρίση νομιμότητας του κοινοβουλευτικού συστήματος. 🏛️
- Οι ρίζες της βρίσκονταν στο της δεκαετίας 1910-20, κορυφώθηκε όμως η κρίση αυτή την επόμενη περίοδο, οπότε υπονομεύθηκε η εμπιστοσύνη στην αποτελεσματικότητα του πολιτικού συστήματος, η οποία αποτελεί θεμέλιο της νομιμότητας στις σύγχρονες κοινωνίες. 😔
Στρατιωτικά Κινήματα στην Ελλάδα (1922–1936)
🔹 Σεπτέμβριος 1922
Επικεφαλής: Ν. Πλαστήρας (Βενιζελικός) Αιτήματα:
- Παραίτηση του βασιλιά Κωνσταντίνου
- Διάλυση της Εθνοσυνέλευσης
- Δημιουργία υπερκομματικής κυβέρνησης
- Στήριξη της Αντάντ και του Θρακικού μετώπου
📌 Το κίνημα πέτυχε πλήρως.
🔹 Οκτώβριος 1923
Επικεφαλής: Αντιβενιζελικοί στρατηγοί Γαργαλίδης και Λεοναρδόπουλος Αιτία: Φόβος για κατάργηση της βασιλείας από τις επικείμενες εκλογές 📌 Ηττήθηκε από τη βενιζελική κυβέρνηση. ➡️ Συνελήφθησαν 1.284 αντικαθεστωτικοί αξιωματικοί. 👑 Ο βασιλιάς Γεώργιος Β΄ εγκατέλειψε τη χώρα.
🔹 Ιούνιος 1933
Επικεφαλής: Π. Δεμέστιχας Στόχος: Αντιστάθμιση στην επαναφορά του Λαϊκού Κόμματος στην εξουσία 📌 Απέτυχε. Παρέμεινε οικουμενική κυβέρνηση έως την επαναφορά της Δημοκρατίας.
🔹 Αύγουστος 1935
Επικεφαλής: Γ. Κονδύλης Αιτία: Πτώση του Πάγκαλου — κήρυξη εκλογών εντός 15 ημερών 📌 Κέρδισε, αλλά δεν ανέλαβε θέση. ➡️ Πραγματοποιήθηκαν εκλογές (Νοέμβριος 1926) και η εξουσία πέρασε σε πολιτικούς.
🔹 Μάρτιος 1933
Επικεφαλής: Πλαστήρας Στόχος: Αποτροπή νίκης του Λαϊκού Κόμματος και ανάληψη εξουσίας 📌 Απέτυχε. Η κυβέρνηση είχε ήδη σχηματιστεί από τον Τσαλδάρη.
🔹 Μάρτιος 1935
Επικεφαλής: Βενιζελικοί αξιωματικοί Στόχος: Αναχαίτιση της επερχόμενης δικτατορίας του Κονδύλη 📌 Το κίνημα απέτυχε, οδήγησε:
- Σε εκκαθαρίσεις στον Στρατό
- Σε κατάργηση της Δημοκρατίας
🔹 Οκτώβριος 1935
Επικεφαλής: Κονδύλης Στόχος: Κατάργηση της αβασίλευτης δημοκρατίας 📌 Επιτυχία – επαναφορά βασιλείας και επιστροφή του βασιλιά Γεώργιου Β΄.
Δύο στοιχεία καθόρισαν τη φυσιογνωμία της πολιτικής ζωής αυτής της περιόδου:
- Η διαρκής παρέμβαση των στρατιωτικών στην πολιτική 🪖
- Η χρήση βίας στην άσκηση πολιτικής. 😠
Οι αξιωματικοί διεκδικούσαν τον πρώτο λόγο σε θέματα εσωτερικής πολιτικής, καθώς θεωρούσαν το στρατό ως υπερκομματικό φορέα εξουσίας. 💪
Ένιωθαν δυσαρέσκεια για τις διαφοροποιήσεις στο κοινωνικό επίπεδο, απεχθάνονταν τον πολιτικό τρόπο αντιμετώπισης και διευθέτησης των κοινωνικών συγκρούσεων, τις διαπραγματεύσεις και τους συμβιβασμούς, που θεωρούσαν συνώνυμα της διαφθοράς και της έλλειψης αρχών. 👎
Αμέσως μετά την ήττα στη μικρασιατική εκστρατεία, επενέβησαν στην πολιτική ζωή αξιωματικοί που ηγούνταν στρατιωτικών σωμάτων τα οποία επέστρεφαν από το μέτωπο (Ν. Πλαστήρας, Στ. Γονατάς, κ.λπ.). 🎖️
Αυτό που όξυνε την πολιτική κατάσταση ήταν η δίκη και καταδίκη σε θάνατο πέντε κορυφαίων πολιτικών της αντιβενιζελικής παράταξης και του αρχηγού του στρατού της Μ. Ασίας, με την κατηγορία της . ⚖️
Η κατηγορία ήταν αβάσιμη, αλλά οι κατηγορούμενοι εκτελέστηκαν, προκειμένου να κατευναστούν οι πρόσφυγες και ο στρατός. 🕊️
Το τηλεγράφημα του Βενιζέλου, το οποίο έμμεσα συνιστούσε τη ματαίωση των εκτελέσεων, έφθασε πολύ αργά, αν και δεν είναι βέβαιο ότι μια έγκαιρη παρέμβαση του Βενιζέλου θα είχε αποτέλεσμα. ✉️
Η επιθυμία για επαγγελματική εξασφάλιση βενιζελικών και αντιβενιζελικών αξιωματικών δημιούργησε μια δυναμική διαρκούς παρέμβασης του στρατού στην πολιτική. 👮
Παράλληλα προς τα κόμματα, συγκροτήθηκαν «ομάδες» απότακτων ή εν ενεργεία αξιωματικών, οι οποίοι όλο και περισσότερο προσπαθούσαν να θέσουν υπό τον έλεγχό τους το Κοινοβούλιο και τις κυβερνήσεις και εν τέλει να επιβάλουν αντικοινοβουλευτικά συστήματα διακυβέρνησης. 😠
Τα κόμματα με δυσκολία κατόρθωναν να ξεφύγουν από τον ασφυκτικό κλοιό και πολύ συχνά χρησιμοποιούσαν ομάδες αξιωματικών, για να επιτύχουν τα δικά τους βραχυπρόθεσμα σχέδια. 🤝
Εξάλλου, τα κόμματα ευνοούσαν τις εντάσεις, θεωρώντας ότι η πόλωση θα ενίσχυε την ενότητά τους. 😡
Όμως, υιοθετώντας αυτή τη στάση, περιόριζαν τις δυνατότητες ελιγμών, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να σχεδιάζουν νέες πολιτικές, για την αντιμετώπιση των κοινωνικών προβλημάτων. 😓
Τα κόμματα είχαν τη δυνατότητα να ελέγξουν το πολιτικό παιγνίδι, διότι η κοινωνία και τα προβλήματά της είχαν γίνει τόσο σύνθετα, ώστε δεν μπορούσαν να τα διαχειριστούν στρατιωτικοί. 🤔
Εκείνοι μπορούσαν εύκολα να κάνουν πραξικόπημα, αλλά δεν ήταν ικανοί να ασκήσουν την εξουσία. 🤷
Οι ηγεσίες των κομμάτων παρουσίαζαν τώρα μεγάλη διάθεση για καταστρατήγηση του συντάγματος και ενίσχυση των μηχανισμών καταστολής, για τους εξής λόγους:
- Επιδίωκαν να εξουδετερώσουν τον πολιτικό αντίπαλο, με κάθε μέσο. 🤼
- Υποχρεώνονταν να έρθουν σε συνεννόηση με «ομάδες» αξιωματικών της επιλογής τους και να αποδεχτούν τα αιτήματά τους. 🤝
- Πίστευαν ότι τα σύνθετα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα θα τα έλυνε καλύτερα μία ισχυρή εκτελεστική εξουσία. 🏛️
- Αναζητούσαν μεθόδους αστυνόμευσης για να αποσοβήσουν κοινωνικές συγκρούσεις.👮
Ο Ευκλείδης λειτουργεί μέσω τεχνητής νοημοσύνης