Περίληψη μαθήματος
Ενότητα 2: Οι παραγωγικές δυνάμεις μέσα και έξω από την Ελλάδα και η «Μεγάλη Ιδέα» 🇬🇷💡
Πάμε να δούμε πώς οι παραγωγικές δυνατότητες εντός και εκτός Ελλάδας επηρέασαν τη διαμόρφωση της «Μεγάλης Ιδέας»!
Μετά την ανεξαρτησία της, η Ελλάδα έμοιαζε περισσότερο με Ανατολή παρά με Δύση. 🤔
- Απουσίαζαν τα ισχυρά κέντρα ανάπτυξης. 🏭
- Δεν υπήρχαν οι απαραίτητες πρώτες ύλες. 🪨
- Το εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό ήταν περιορισμένο. 🧑🔧
- Η συσσώρευση κεφαλαίου ήταν μικρή. 💰
- Η εσωτερική αγορά ήταν ασήμαντη. 🛒
Ανταγωνισμός εντός και εκτός!
Η Ελλάδα ερχόταν σε ανταγωνισμό με τον εαυτό της, καθώς ισχυρά κέντρα ελληνισμού εκτός συνόρων (Ουκρανία, Σουδάν, Δούναβης, Καύκασος, Σμύρνη, Κιλικία) κυριαρχούσαν οικονομικά και πνευματικά.
- Για τους Έλληνες αυτών των περιοχών, το ελληνικό βασίλειο ήταν μια κακή ανάμνηση. 😔
- Οι επιτυχίες τους έμοιαζαν ξένες σε σύγκριση με τη στασιμότητα της Ελλάδας. 📉
- Όταν οι οικονομικές και πολιτικές συνθήκες έγιναν δυσκολότερες, ανακάλυψαν τη σημασία της Ελλάδας ως ασφαλούς καταφυγίου και πεδίου ανάπτυξης. 🏠
Η "Μεγάλη Ιδέα"
Η πρόοδος του ελληνισμού εκτός συνόρων ενίσχυε την ιδέα ότι το κράτος ήταν ημιτελές και δημιουργούσε προσδοκίες για την ολοκλήρωση του εθνικού οράματος, δηλαδή τη διεύρυνση των συνόρων.
- Η εθνική ιδεολογία είχε επιπτώσεις στην πολιτική και οικονομία. 🏛️
- Τα προβλήματα (Κρήτη, Μακεδονία) έμοιαζαν με ανοικτές πληγές. 💔
- Οι κυβερνήσεις δεν επικεντρώνονταν μόνο στα εσωτερικά ζητήματα και την οικονομική ανόρθωση. 🚧
- Όλα συνδέονταν με το εθνικό όραμα, αυξάνοντας το κόστος των προσπαθειών και καθιστώντας τις οικονομικές πρωτοβουλίες ευάλωτες στις εθνικές κρίσεις. 😟
1. Το εμπόριο 🛍️
Ας δούμε πώς ήταν το εμπόριο στην Ελλάδα κατά τον 19ο αιώνα!
- Τα οικονομικά μεγέθη της χώρας (μικρός πληθυσμός, περιορισμένη αγοραστική δύναμη, απουσία μεγάλων παραγωγικών μονάδων) καθήλωσαν την εσωτερική εμπορική κίνηση σε χαμηλά επίπεδα. 📉
- Μόνο προς τις τελευταίες δεκαετίες του αιώνα αναπτύχθηκε μια αξιόλογη εμπορική κίνηση στις μεγαλύτερες πόλεις, η οποία τροφοδοτήθηκε κυρίως από εισαγόμενα προϊόντα. 🏙️
Εξωτερικό εμπόριο
Το εμπόριο της χώρας συνδέθηκε με το εξωτερικό από τα πρώτα χρόνια της ανεξαρτησίας. Όταν μιλάμε για το εμπόριο της Ελλάδας μέχρι το 1913, εννοούμε κυρίως το εξωτερικό εμπόριο.
- Το εξωτερικό εμπόριο ήταν σχεδόν μόνιμα παθητικό (εισαγωγές > εξαγωγές).
- Το βασικό πρόβλημα ήταν το . ⚖️
- Παρ' όλα αυτά, η σημασία του εμπορίου ήταν μεγάλη. 👍
Οι εμποροπανηγύρεις 🎪
Εμποροπανηγύρεις
Εμπορικές συγκεντρώσεις σε πόλεις ή αγροτικούς δήμους, που γίνονταν κάθε χρόνο σε συγκεκριμένη εποχή. Έμποροι από γειτονικές πόλεις συγκεντρώνονταν για να πουλήσουν τα εμπορεύματά τους.
- Σε μια εποχή περιορισμών στο εσωτερικό εμπόριο, οι εμποροπανηγύρεις είχαν προνόμια και ήταν αναγκαίες. 📜
- Με την πλήρη ελευθερία του εσωτερικού εμπορίου, έχασαν τη σημασία τους. 🔓
- Διαρκούσαν 3-8 ημέρες. 🗓️
- Επιβαλλόταν φόρος στα εμπορεύματα που εισάγονταν στις πανηγύρεις. 💰
- Τα έσοδα από τις πανηγύρεις αποτελούσαν τακτικό έσοδο των δήμων. 🏘️
- Το 1859, τα έσοδα των δήμων από τις πανηγύρεις ανέρχονταν σε 29.836 δρχ. 🏦
- Σήμερα, διεξάγονται 29 πανηγύρεις ετησίως σε όλη την Ελλάδα. 🇬🇷