Περίληψη Μαθήματος

3ος Αιώνας μ.Χ.: Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία σε Κρίση ⚔️

Μετά τον θάνατο του αυτοκράτορα Μάρκου Αυρήλιου, η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία εισέρχεται σε περίοδο μεγάλης κρίσης.
Η οικονομική κατάρρευση παραλύει τους κρατικούς μηχανισμούς.
Το πρόβλημα της διαδοχής στο αυτοκρατορικό αξίωμα παραμένει άλυτο.
Οι Πραιτωριανοί και τα στρατεύματα της επαρχίας επιβάλλουν τον υποψήφιο της προτίμησής τους κάθε φορά που τίθεται θέμα διαδοχής.
Επικρατεί πλήρης αναρχία και οι αυτοκράτορες διαδέχονται ο ένας τον άλλο.
Η κρατική εξουσία καταρρέει και οι εξωτερικοί εχθροί εκμεταλλεύονται το χάος, εισβάλλοντας στα εδάφη της Αυτοκρατορίας.

Στρατιωτικοί ιλλυρικής καταγωγής αναλαμβάνουν την εξουσία, με κορυφαίο τον Διοκλητιανό (284-305).
Ο Διοκλητιανός εισάγει σειρά μεταρρυθμίσεων που πετυχαίνουν την ανόρθωση του κράτους.
Συνειδητοποιεί ότι η Αυτοκρατορία δεν μπορεί να κυβερνάται από έναν μόνο άνδρα λόγω των συνεχών επιθέσεων των «βαρβάρων».
Μοιράζεται την εξουσία με τον Μαξιμιανό, ο οποίος έλαβε τον τίτλο του Αυγούστου.
Το 293 εισάγει την Τετραρχία, προσλαμβάνοντας δύο βοηθούς που ασκούν πλήρη εξουσία στην περιοχή τους και φέρουν τον τίτλο του Καίσαρα.

Ο Διοκλητιανός διαθέτει θάρρος και δυνατή σκέψη, προσαρμόζεται στις περιστάσεις και έχει βαθιά γνώση των ανθρώπινων πραγμάτων.
Οι αρετές του περιλαμβάνουν συνδυασμό οικονομίας και γενναιοδωρίας, αυστηρότητας και αγαθότητας, κρυψίνοιας και αυθορμητισμού.

Ο Ιουβενάλης περιγράφει τον ρωμαϊκό λαό που, αφού έχασε την πολιτική του δύναμη, πλέον ενδιαφέρεται μόνο για δύο πράγματα: άρτο και θεάματα.

Ο Διοκλητιανός μεταφέρει την έδρα του στη Νικομήδεια της Βιθυνίας, περιοχή με ισχυρή ελληνική επιρροή.
Αναγνωρίζει ότι το ανατολικό τμήμα της Αυτοκρατορίας είναι πολυανθρωπότερο και οικονομικά ευρωστότερο από το δυτικό.
Σταδιακά, το ανατολικό τμήμα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας αρχίζει να μετατρέπεται σε ελληνικό.