Η Λειτουργία του Πολιτεύματος 🏛️

Εκκλησία του Δήμου και Βουλή των Πεντακοσίων 📜

• Πριν το 462 π.Χ.:

  • Το αθηναϊκό πολίτευμα λειτουργούσε όπως το είχε διαμορφώσει η μεταρρύθμιση του Κλεισθένη.

• Μετά το 462 π.Χ.:

  • Το πολίτευμα εξελίσσεται και η λαϊκή συμμετοχή διευρύνεται.
  • Ο δήμος ασκεί το σύνολο της εξουσίας.

• Εκκλησία του Δήμου:

  • Κυρίαρχο σώμα στη δομή του αθηναϊκού πολιτεύματος.
  • Όλοι οι ελεύθεροι πολίτες της Αττικής είναι μέλη της.
  • Κατά τις συνεδριάσεις, κάθε πολίτης μπορεί να εκφράσει ελεύθερα τη γνώμη του.
  • Οι αποφάσεις της Εκκλησίας καθορίζουν την πορεία της πολιτείας σε όλους τους τομείς.

• Βουλή των Πεντακοσίων:

  • Εκλέγεται από την Εκκλησία του Δήμου με θητεία ενός έτους.
  • Προετοιμάζει τα κείμενα των νόμων (προβούλευμα), τα οποία ψηφίζει ή απορρίπτει η Εκκλησία.

Δέκα Στρατηγοί και οι Εννέα Άρχοντες 🛡️

• Εννέα Άρχοντες:

  • Κληρώνονται και το αξίωμά τους είναι καθαρά διακοσμητικό.

• Δέκα Στρατηγοί:

  • Αναδεικνύονται ως οι κύριοι ανώτατοι άρχοντες.
  • Ασχολούνται με την εσωτερική ασφάλεια της πόλης, τον σχεδιασμό της εξωτερικής πολιτικής και τη διοίκηση του στρατού και του στόλου.

Η Ηλιαία ⚖️

• Ριζοσπαστικοί νεωτερισμοί στην απονομή της δικαιοσύνης:

  • Ο Εφιάλτης αφαιρεί από τον Άρειο Πάγο την αποκλειστικότητα της απονομής της δικαιοσύνης.
  • Ο Άρειος Πάγος διατηρεί αρμοδιότητες μόνο για περιπτώσεις φόνου εκ προμελέτης και εμπρησμού.

• Ηλιαία:

  • Πολυμελές λαϊκό δικαστήριο με 6.000 δικαστές.
  • Οι δικαστές εκλέγονται με θητεία ενός έτους από την Εκκλησία.
  • Χωρίζεται σε 10 τμήματα, καθένα με αρμοδιότητα σε διαφορετικό δικαστικό τομέα.

Οι Λειτουργίες και το Αθηναϊκό Πολίτευμα 💰

• Ανάγκη από χρήματα:

  • Συντήρηση του στόλου.
  • Οργάνωση μεγαλοπρεπών εορτών.
  • Ανεβασμα πολυπρόσωπων θεατρικών παραστάσεων.
  • Αποστολή πρεσβειών σε πανελλήνιες εορτές.

• Λειτουργίες:

  • Υποχρέωση των οικονομικά ισχυρών Αθηναίων να προσφέρουν τα αναγκαία χρήματα.
  • Βοηθούν την πολιτεία και προωθούν την προσωπική προβολή και τις φιλοδοξίες των φορολογουμένων.

• Κυριότερες λειτουργίες:

  • Τριηραρχία: Συντήρηση ενός κρατικού πλοίου από ιδιώτες.
  • Χορηγία: Ανάληψη δαπάνης για το ανέβασμα θεατρικής παράστασης.
  • Γυμνασιαρχία: Καταβολή εξόδων για τη διατροφή και εκγύμναση αθλητών.
  • Εστίαση: Παροχή χρημάτων για δημόσιο γεύμα στα μέλη της φυλής σε εορτές ή αγώνες.

Ο Όρκος των Δικαστών της Ηλιαίας 🙏

"Θα ψηφίζω σύμφωνα με τους νόμους. Στην περίπτωση που κάτι δεν προβλέπεται από το νόμο, θα αποφασίζω αυτό που είναι δίκαιο, χωρίς να παρασύρομαι από τη φιλία ή την έχθρα. Θα ψηφίζω λαμβάνοντας αποκλειστικά υπόψη αυτό που έχει κατατεθεί στο δικαστήριο. Θα ακούω με την ίδια προσοχή και τα δύο αντίδικα μέρη. Ορκίζομαι στο Δία, τον Απόλλωνα και τη Δήμητρα."

• Τιμή στους πλούσιους πολίτες:
  • Εάν προσφέρουν μεγάλα ποσά για τις λειτουργίες, η Πολιτεία τους τιμά με αναμνηστικά μνημεία σε περίπτωση νίκης της ομάδας τους.

Παράδειγμα Κόστους Λειτουργίας 💵

Όταν ο Θεόπομπος ήταν επώνυμος άρχοντας:

• Ως χορηγός σε τραγωδία, ξόδεψε 3.000 δραχμές και δύο μνες.
• Για την προετοιμασία ανδρικού χορού στα μεγάλα Παναθήναια, ξόδεψε 2.000 δραχμές και άλλες 800 δραχμές για τους χορευτές του πυρρίχιου.
• Ως χορηγός χορού στα Διονύσια, ξόδεψε, μαζί με την ανάθεση του τρίποδα, 3.000 δραχμές.

Η λειτουργία του αθηναϊκού πολιτεύματος βασιζόταν στην ενεργή συμμετοχή των πολιτών και στην οικονομική συνεισφορά των πλούσιων Αθηναίων μέσω των λειτουργιών. Οι μεταρρυθμίσεις του Εφιάλτη και του Περικλή συνέβαλαν στη δημοκρατικοποίηση και στην αποτελεσματική λειτουργία του πολιτεύματος.