Εξάπλωση των Τούρκων και Τελευταίες Προσπάθειες για Ανάσχεσή τους 🏰

Όροι – Κλειδιά της Ενότητας

• Αυτοκρατορία των Στενών 🌉
• Παιδομάζωμα
• Γενίτσαροι 🛡️
• Γαζήδες ⚔️
• Κατάληψη Καλλίπολης 🌊
• Μάχες Κοσσυφοπεδίου και Άγκυρας 🗡️
• Σύνοδοι της Λυών και της Φερράρας-Φλωρεντίας 📜
• «Ένωση» των Εκκλησιών ✝️

α. Η Αδυναμία του Βυζαντίου

Το Βυζαντινό Κράτος που ανασυστήθηκε από τον Μιχαήλ Η' γνώρισε μια τελευταία αναλαμπή, κυρίως χάρη στην ευφυή διπλωματία του αυτοκράτορα, που διήρκεσε ως τα μέσα του 14ου αιώνα. Ωστόσο, οι εμφύλιοι πόλεμοι έφεραν γρήγορα την οικονομική και στρατιωτική κατάρρευση:

• 💸 Το νόμισμα υποτιμήθηκε.
• 🏛️ Η βαριά φορολογία και η εξαθλίωση προκάλεσαν επαναστάσεις στη Θεσσαλονίκη και την Αδριανούπολη.
• ⚔️ Ο Ανδρόνικος Β΄ (1282-1328) μείωσε τη δύναμη του στρατού και του στόλου, με αποτέλεσμα να κυριαρχήσουν οι ξένοι μισθοφόροι.

Καθιέρωση του Παιδομαζώματος 🛡️

Όταν ο σουλτάνος Μουράτ κάθισε στο θρόνο στην Αδριανούπολη, έστειλε τον λαλά Σαχίν να κάνει επιδρομές στην περιοχή της Ζαγοράς και στη Φιλιππούπολη. Συγκεντρώθηκαν πολλά αγόρια και τα οδήγησαν στον κυρίαρχο. Έτσι δημιουργήθηκαν οι γενίτσαροι, ένας "νέος στρατός".

β. Οι Οθωμανοί και οι Κατακτήσεις τους ⚔️🏴‍☠️

Οι Οθωμανοί, ασιάτες νομάδες, μετανάστευσαν κοντά στην Προύσα. Οργανώθηκαν από τον σουλτάνο Οθμάν (ή Οσμάν) και εκμεταλλεύτηκαν την κατάργηση των βυζαντινών ακριτών μετά το 1261. Μετά από μακρόχρονη πολιορκία, κατέκτησαν βαθμιαία όλη τη Μ. Ασία.

Ο Σαρός είπε: «Το δώσαμε (το κάστρο της Προύσας) για διάφορους λόγους: Το κράτος σας μεγαλώνει και το δικό μας μικραίνει, τα χωριά μας δήλωσαν υποταγή και η χώρα μας κατέληξε φυλακή.»

Παιδομάζωμα και Γενίτσαροι 🛡️

Η ανάγκη ενίσχυσης του στρατού οδήγησε στη στρατολόγηση των χριστιανοπαίδων (παιδομάζωμα) και τη συγκρότηση των γενιτσάρων ("νέος στρατός").

• 🚢 Στα μέσα του 14ου αιώνα, οι Οθωμανοί πέρασαν στην Ευρώπη και κατέκτησαν την Καλλίπολη (1354).
• ⚔️ Στη μάχη του Κοσσυφοπεδίου (1389), οι Σέρβοι νικήθηκαν και αναγνώρισαν την οθωμανική επικυριαρχία.

γ. Προσπάθειες Ανάσχεσης των Οθωμανών ⛪

Στις αρχές του 15ου αιώνα, οι Μογγόλοι εισέβαλαν στη Μ. Ασία και νίκησαν τον σουλτάνο Βαγιαζιτ στη μάχη της Άγκυρας (1402). Η ήττα προκάλεσε βαθιά κρίση στο Οθωμανικό Κράτος και έδωσε παράταση ζωής στο Βυζάντιο.

Ο τελευταίος ανανέωσε στη σύνοδο της Φερράρας-Φλωρεντίας την «ένωση», δηλ. την υποταγή της Ορθόδοξης στη Ρωμαϊκή Εκκλησία (1438-9).

Οι Σύνοδοι και η «Ένωση» των Εκκλησιών ✝️📜

Οι βυζαντινοί αυτοκράτορες Ιωάννης Ε΄ (1369-71), Μανουήλ Β΄ (1399-1402) και Ιωάννης Η' ταξίδεψαν στη Δύση για βοήθεια. Η υποχώρηση στη σύνοδο της Λυών (1274) και η "ένωση" στη σύνοδο της Φερράρας-Φλωρεντίας (1438-9) δεν έγιναν δεκτές από το λαό και αποδείχτηκαν μάταιες, καθώς το Βυζάντιο έμεινε απροστάτευτο.

---

Οι προσπάθειες του Βυζαντίου να σταματήσει την οθωμανική επέκταση απέτυχαν. Η αυτοκρατορία δεν μπόρεσε να αντέξει την πίεση των Οθωμανών και τελικά κατέρρευσε.