Η Βυζαντινή Εποποιία: Επικοί Αγώνες και Επέκταση της Αυτοκρατορίας 🛡️

Όροι – Κλειδιά της Ενότητας

• Στρατιωτική αντεπίθεση
• Συμεών
• Βασιλεύς Βουλγάρων και Ρωμαίων
• Τσάρος Σαμουήλ
• Ίδρυση νέου Βουλγαρικού Κράτους
• Μάχη Σπερχειού
• Μάχη Κλειδίου
• Άνθηση της οικονομίας
• Διεθνές κύρος του κράτους

α. Αγώνες με τους Άραβες ⚔️

Στα χρόνια του Ρωμανού Λακαπηνού ξεκίνησε η μεγάλη στρατιωτική αντεπίθεση των Βυζαντινών κατά των Αράβων. Ο στρατηγός Ιωάννης Κουρκούας κατέλαβε την Έδεσσα της Συρίας, προετοιμάζοντας τις επικές νίκες του Νικηφόρου Φωκά, του Ιωάννη Τζιμισκή και του Βασιλείου Β΄.

• Νικηφόρος Φωκάς:
  • Ανάκτηση Κρήτης (961) και Κύπρου (965)
  • Κατάληψη πόλεων της Κιλικίας και τμημάτων της Συρίας και της Παλαιστίνης
  • Απώτερος σκοπός: ανάκτηση των παλαιών ρωμαϊκών εδαφών της Εγγύς Ανατολής

Επιστολή του Νικηφόρου Φωκά στο Χαλίφη:

Στη μάχη της κλεισούρας οι μαχητές σου τράπηκαν σε φυγή σαν κοπάδι ζώων. Τα ψηλά κτίρια γκρεμίστηκαν και τα ερείπια τους, κάποτε ακμαία κέντρα, έχουν γίνει ακατοίκητη έρημος... Θα κατακτήσω όλη την Ανατολή και τη Δύση και θα διαδώσω παντού τη θρησκεία του σταυρού.

β. Αγώνες με τους Βουλγάρους 🏰

Οι φιλικές σχέσεις με τους Βουλγάρους έγιναν εχθρικές όταν ανήλθε στον βουλγαρικό θρόνο ο ελληνομαθής, αλλά φιλόδοξος Συμεών. Ο Συμεών πολιόρκησε την πρωτεύουσα, επιδιώκοντας να ιδρύσει μια βουλγαροβυζαντινή αυτοκρατορία στη θέση της βυζαντινής και αυτοτιτλοφορήθηκε βασιλεύς Βουλγάρων και Ρωμαίων.

• Ρωμανός Λακαπηνός:
  • Συνήψε ειρήνη με τον διάδοχο του Συμεών, Πέτρο, ο οποίος νυμφεύτηκε τη Μαρία, ανεψιά του Ρωμανού.
  • Ειρήνη που διατηρήθηκε έως την ίδρυση του νέου Βουλγαρικού Κράτους από τον τσάρο Σαμουήλ

Ο αγώνας του Βασιλείου Β΄ εναντίον του τσάρου Σαμουήλ ήταν μακρύς και δύσκολος, αλλά τερματίστηκε με τις νίκες στις μάχες Σπερχειού (997) και Κλειδίου (1014). Η Βουλγαρία υποτάχθηκε πλήρως (1018) και οργανώθηκε σε δύο θέματα, με τα σύνορα του Βυζαντίου να φτάνουν και πάλι στον Δούναβη.

Προσωπικότητα του Βασιλείου Β΄:

[Ο Βασίλειος], αφού καθάρισε το κράτος από τους βάρβαρους και κυριάρχησε στο εσωτερικό του, περιόρισε την αριστοκρατία των μεγάλων οικογενειών και, αφού ανέδειξε γύρω του μια ομάδα εκλεκτών συνεργατών, τους εμπιστεύθηκε τα μυστικά του κράτους... Μιχαήλ Ψελλός, Χρονογραφία.

γ. Οικονομικές Συνέπειες των Πολέμων 💰

Οι κατακτήσεις του βυζαντινού στρατού και η επέκταση των βυζαντινών συνόρων ευνόησαν την άνθηση της οικονομίας. Νέα εδάφη, παραγωγικό δυναμικό και έσοδα προστέθηκαν στο κράτος, ενώ η διακοπή των αραβικών επιδρομών επέτρεψε την ειρηνική καλλιέργεια της γης.

• Αποτελέσματα:
  • Πολλαπλασιασμός της παραγωγής και των νομισματικών αποθεμάτων
  • Ευμάρεια και χλιδή
  • Ενίσχυση των δυνατοτήτων και του διεθνούς κύρους της αυτοκρατορίας
  • Αύξηση αυτοπεποίθησης και περηφάνειας στους υπηκόους της

Βυζαντινή Εποποιία και Οικονομία:

Ο Ιωάννης Τζιμισκής δεν μπόρεσε να κατακτήσει τα Εκβάτανα (Βαγδάτη), αλλά έλαβε δώρα από τους Μουσουλμάνους αξίας τριών εκατομμυρίων χρυσών και αργυρών νομισμάτων... Ο Βασίλειος Β΄, πεθαίνοντας, άφησε τα ταμεία τόσο γεμάτα, ώστε να εντυπωσιαστεί όχι μόνο ο Ψελλός αλλά και οι Μουσουλμάνοι.

Με τις στρατιωτικές και οικονομικές επιτυχίες, το Βυζάντιο επανέκτησε την ισχύ και τη δόξα του, αποτελώντας σημαντική δύναμη της εποχής.