Η Εξάπλωση των Αράβων 🕌🏜️

Όροι – Κλειδιά 🗝️

• Ισλάμ
• Μουσουλμάνος
• Κοράνι
• Εγίρα
• Τζιχάντ (ιερός πόλεμος)
• Μάρτυρες πίστης
• Χαλίφης
• Μάχη Γιαρμούκ
• Μάχη Πουατιέ
• Διάσπαση ενότητας μεσογειακού κόσμου

α. Ίδρυση και Αρχές του Ισλάμ 📜

Η εξάπλωση των Αράβων οφείλεται στη μεταστροφή τους στο Ισλάμ, μονοθεϊστική θρησκεία που ίδρυσε ο Μωάμεθ (περ. 570-632). Ο Μωάμεθ, επηρεασμένος από τον Χριστιανισμό και τον Ιουδαϊσμό, διακήρυξε τις αρχές της νέας θρησκείας και, διωκόμενος από τη Μέκκα το 622, κατέφυγε στη Μεδίνα, γεγονός που σηματοδοτεί την Εγίρα και την αρχή του χρονολογικού συστήματος των Αράβων. Το Κοράνι, το ιερό βιβλίο του Ισλάμ, ζητούσε από τους πιστούς να διαδώσουν τη θρησκεία με ιερό πόλεμο (τζιχάντ).

β. Η Επέκταση - Παράγοντες και Συνέπειες 🌍

Δύο χρόνια μετά τον θάνατο του Μωάμεθ, οι μαχητές του Ισλάμ, υπό την ηγεσία του χαλίφη, εξόρμησαν από τη Χερσόνησο τους. Ο βυζαντινός στρατός ηττήθηκε στη Μάχη του Γιαρμούκ (636) και οι Άραβες κατέκτησαν τις γειτονικές ρωμαϊκές και περσικές επαρχίες.

"Να μάχεστε εναντίον αυτών που μάχονται εναντίον σας καθώς βαδίζετε στο δρόμο του Θεού, αλλά μην αμαρτάνετε, γιατί ο Θεός δεν αγαπά τους αμαρτωλούς."
Κοράνι, 2, 190-191

γ. Κυριότεροι Παράγοντες Αραβικών Κατακτήσεων ⚔️

• Εξάντληση Βυζαντινών και Περσών από μακροχρόνιους πολέμους
• Αντίθεση μεταξύ κέντρου και ανατολικών επαρχιών του Βυζαντίου
• Στρατιωτική ισχύς και θρησκευτικός ζήλος των Αράβων

δ. Επέκταση και Σταθεροποίηση 🚩

Οι Άραβες προέλασαν κατά μήκος των ακτών της Β. Αφρικής και υπέταξαν το μεγαλύτερο μέρος της Ισπανίας. Αναχαιτίστηκαν από τον Κάρολο Μαρτέλο στη Μάχη του Πουατιέ (732).

Στην ανατολή, η αραβική προέλαση σταμάτησε στην οροσειρά του Ταύρου, ενώ στη θάλασσα διεκδίκησαν την κυριαρχία στη Μεσόγειο, κατακτώντας την Κύπρο, τη Ρόδο, την Κω, τη Χίο, την Κύζικο και πολιορκώντας δύο φορές την Κωνσταντινούπολη (674-678 και 717-718).

ε. Επιπτώσεις στην Μεσογειακή Ενότητα 🌊

Η αραβική επέκταση οδήγησε στη διάσπαση του μεσογειακού κόσμου που είχε ενοποιηθεί από τους Ρωμαίους. Η πολεμική δράση των Αράβων προκάλεσε:

• Εδαφική συρρίκνωση και απώλεια σημαντικών αστικών κέντρων
• Ερήμωση πολλών περιοχών της αυτοκρατορίας
• Μείωση της αγροτικής παραγωγής
• Αρνητική επίδραση στο εμπόριο του Βυζαντίου

Η αραβική επιθετικότητα έφτασε στο απόγειο της τον 9ο αιώνα με την κατάκτηση της Κρήτης και της Σικελίας, διαμορφώνοντας νέες γεωπολιτικές συνθήκες και επηρεάζοντας βαθιά την ιστορία της περιοχής.