Περίληψη Μαθήματος

Ο Ιουστινιανός και το Έργο του 🏛️

Όροι – Κλειδιά 🗝️

  • Στάση του Νίκα
  • Δήμοι Ιπποδρόμου
  • Νεοπλατωνική Ακαδημία
  • Κωδικοποίηση Ρωμαϊκού Δικαίου
  • Ιουστινιάνειος Κώδικας
  • Πανδέκτης
  • Εισηγήσεις
  • Νεαρές
  • Αποκατάσταση ρωμαϊκής οικουμένης
  • Βασιλική
  • Περίκεντρο κτίριο
  • Βασιλική μετά τρούλου
  • Πεσσοί
  • Ημισφαιρικά τρίγωνα
  • Τρούλος

α. Η Πολιτική του Ιουστινιανού 📜

Ο Ιουστινιανός Α' (527-565) είχε ως στόχο την ενοποίηση της αυτοκρατορίας με το πολιτικό του πρόγραμμα: Ένα κράτος, μία εκκλησία, μία νομοθεσία.

β. Εσωτερική Πολιτική 🔧

Ο Ιουστινιανός, με την υποστήριξη της συζύγου του Θεοδώρας, κατέστειλε την Στάση του Νίκα (532), που ήταν εξέγερση των δήμων του Ιπποδρόμου. Μετά από αυτό, ενίσχυσε την αυτοκρατορική εξουσία και περιόρισε τη δύναμη των δήμων.

Παράλληλα, ο Ιουστινιανός προσπάθησε να περιορίσει τη δύναμη των μεγάλων γαιοκτημόνων και να προστατεύσει τους ελεύθερους αγρότες.

Στον θρησκευτικό τομέα, επιδίωξε την επιβολή της Ορθοδοξίας, καταδιώκοντας αιρέσεις και την αρχαία θρησκεία, ενώ ανέστειλε τη λειτουργία της Νεοπλατωνικής Ακαδημίας στην Αθήνα (529).

Κωδικοποίηση του Ρωμαϊκού Δικαίου ⚖️

Ο Ιουστινιανός ανέθεσε την αναθεώρηση του Ρωμαϊκού Δικαίου σε ειδική επιτροπή, καταλήγοντας στη δημιουργία των:

  • Ιουστινιάνειος Κώδικας (529-534)
  • Πανδέκτης: Συλλογή γνωμών Ρωμαίων νομικών
  • Εισηγήσεις: Εγχειρίδιο για σπουδαστές της Νομικής
  • Νεαρές: Νέοι νόμοι μετά το 534, γραμμένοι κυρίως στα ελληνικά

γ. Εξωτερική Πολιτική 🌍

Η εξωτερική πολιτική του Ιουστινιανού αποσκοπούσε στην αποκατάσταση της Ρωμαϊκής Οικουμένης:

  • Βανδαλικό Βασίλειο στη Β. Αφρική: Καταλύθηκε γρήγορα (533-534)
  • Οστρογοτθικό Βασίλειο στην Ιταλία: Μακροί και σκληροί αγώνες (535-555)
  • Βησιγοτθικό Βασίλειο στην Ισπανία: Ανακτήθηκαν μόνο παράκτιες περιοχές

Στην Ανατολή, αντιμετώπισε τον Πέρση βασιλιά Χοσρόη Α', καταλήγοντας σε συνθήκη το 562.

δ. Κτίσματα και Αγία Σοφία 🏰

Ο Ιουστινιανός κατασκεύασε πλήθος έργων, όπως φρούρια, τείχη, ναούς, δρόμους, γέφυρες, υδραγωγεία και αποθήκες σιτηρών.

Αγία Σοφία 🌟

Το πιο λαμπρό κτίσμα της βυζαντινής τέχνης, αντιπροσωπεύει τον νέο ρυθμό της βασιλικής μετά τρούλου, συνδυάζοντας τον κατά μήκος άξονα των βασιλικών με τον καθ' ύψος άξονα των περίκεντρων κτιρίων.

  • Αρχιτέκτονες: Ανθέμιος από τις Τράλλεις και Ισίδωρος από τη Μίλητο
  • Διαστάσεις: Σχεδόν τετράγωνο κτίριο (76 Χ 71 μ.)
  • Κεντρικό τμήμα: Σχηματίζεται από τέσσερις πεσσούς, συνδεδεμένους με τόξα και ημισφαιρικά τρίγωνα, που στηρίζουν τον τεράστιο τρούλο.

Ο τρούλος μοιάζει να κρέμεται από τον ουρανό, με το φως να πλημμυρίζει το εσωτερικό του ναού.


Η πολιτική και τα έργα του Ιουστινιανού άφησαν ένα ανεπανάληπτο αποτύπωμα στην ιστορία, διαμορφώνοντας την πολιτική, δικαστική και θρησκευτική ταυτότητα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και επηρεάζοντας τον μεσαιωνικό και νεότερο κόσμο.