Η Ελλάδα του Μεσοπολέμου και η Δικτατορία της 4ης Αυγούστου 1936 🏛️

Η Β΄ Ελληνική Δημοκρατία 🇬🇷

Μετά τον Μικρασιατικό Πόλεμο, πολλοί Έλληνες απέδωσαν σοβαρές ευθύνες στη μοναρχία για την ήττα, θέτοντας ξανά το ζήτημα του πολιτεύματος. Ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου, πρωθυπουργός μετά τις εκλογές του Δεκεμβρίου 1923, πρότεινε την ανακήρυξη αβασίλευτης δημοκρατίας. Στις 25 Μαρτίου 1924, η Βουλή ανακήρυξε τη Δημοκρατία, απόφαση που επικυρώθηκε με δημοψήφισμα στις 13 Απριλίου 1924, ιδρύοντας τη Β΄ Ελληνική Δημοκρατία.

Η Περίοδος 1924-1928

Η νέα δημοκρατία ήταν ευάλωτη με κυβερνητική αστάθεια και στρατιωτικούς που προτιμούσαν αυταρχικές λύσεις. Το 1918 ιδρύθηκε η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδος (ΓΣΕΕ) και το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδος (ΣΕΚΕ), που το 1924 μετονομάστηκε σε Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΚΚΕ). Σε αυτό το κλίμα, ο Θεόδωρος Πάγκαλος επέβαλε δικτατορία το 1925, αλλά σύντομα ανατράπηκε από τον Γεώργιο Κονδύλη, ο οποίος προκήρυξε εκλογές, οδηγώντας στη σχηματισμό οικουμενικής κυβέρνησης και την ψήφιση του δημοκρατικού συντάγματος του 1927.

Η Βενιζελική Τετραετία 1928-1932

Στις εκλογές του 1928, το κόμμα των Φιλελευθέρων με επικεφαλής τον Ελευθέριο Βενιζέλο εξασφάλισε την πλειοψηφία. Η κυβέρνηση εστίασε στην οικονομική ανάπτυξη και την εδραίωση της δημοκρατίας, προωθώντας εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις και υπογράφοντας ελληνοτουρκικό σύμφωνο φιλίας το 1930. Το 1929 ψηφίστηκε το «ιδιώνυμο», νόμος για την καταστολή προώθησης βίαιων ανατρεπτικών ιδεών.

Το Λαϊκό Κόμμα στην Εξουσία (1933)

Στις εκλογές του 1933 επικράτησαν τα αντιβενιζελικά κόμματα, ενώ επιχειρήθηκε αποτυχημένο πραξικόπημα από βενιζελικούς αξιωματικούς. Η πολιτική κρίση κλιμακώθηκε με αποκορύφωμα δολοφονική επίθεση κατά του Βενιζέλου.

Το Κίνημα του 1935 και η Παλινόρθωση της Μοναρχίας 👑

Μετά από πολιτική ένταση, το 1935 εκδηλώθηκε νέο κίνημα από βενιζελικούς αξιωματικούς, το οποίο κατεστάλη από τον Γεώργιο Κονδύλη. Ακολούθησαν διώξεις και εκτελέσεις βενιζελικών. Ο Κονδύλης επέβαλε δικτατορία και παλινόρθωσε τη μοναρχία τον Νοέμβριο του 1935. Ο Γεώργιος Β΄ επέστρεψε στην Ελλάδα, παραμέρισε τον Κονδύλη και χορήγησε αμνηστία στους πολιτικούς του 1935.

Η Δικτατορία της 4ης Αυγούστου (1936) 🚨

Μετά τις εκλογές του 1936, ο Γεώργιος Β΄ διόρισε πρωθυπουργό τον Ιωάννη Μεταξά, γνωστό για τις αντιδημοκρατικές του ιδέες. Με πρόσχημα την «κομμουνιστική απειλή», ο Μεταξάς κήρυξε δικτατορία στις 4 Αυγούστου 1936, παραμονή γενικής απεργίας. Ονειρευόταν να δημιουργήσει καθεστώς κατά τα πρότυπα της φασιστικής Ιταλίας και της ναζιστικής Γερμανίας, χωρίς όμως τη στήριξη μαζικού φασιστικού κόμματος.

Διεθνής Θέση της Ελλάδας 🌍

Ο Μεταξάς, υπό την καθοριστική επιρροή του βασιλιά Γεωργίου Β΄, προσανατολίστηκε προς τη Μ. Βρετανία, εκτιμώντας ότι σε περίπτωση πολέμου αυτή θα ήταν ο νικητής.

Κοινωνικές και Πολιτικές Εξελίξεις

• Εργατικό Κίνημα: Η ΓΣΕΕ ιδρύθηκε το 1918, αντιπροσωπεύοντας τους εργάτες ως ιδιαίτερη τάξη.
• Δικτατορία: Μεταξάς επέβαλε δικτατορικό καθεστώς, καταδιώκοντας τους αντιπάλους του, ιδίως τους κομμουνιστές.
• Προπαγάνδα: Προσπάθησε να δημιουργήσει την Εθνική Οργάνωση Νεολαίας (ΕΟΝ) και να προσεταιριστεί αγρότες και εργάτες.

Η Ελλάδα του Μεσοπολέμου ήταν μια περίοδος πολιτικής αστάθειας, κοινωνικών αλλαγών και τελικά, δικτατορίας. Η δικτατορία της 4ης Αυγούστου επηρεάστηκε από τα φασιστικά καθεστώτα της εποχής, αλλά δεν απέκτησε ποτέ την ίδια κοινωνική υποστήριξη.