Πνευματική Ζωή, Γράμματα και Τέχνες στην Ελλάδα τον 19ο Αιώνα 📚🎨

Κύριες Κατευθύνσεις της Ελληνικής Πνευματικής Ζωής 🇬🇷

Εθνική Ταυτότητα:

• Σημαντική Προσπάθεια: Οικοδόμηση μιας εθνικής ταυτότητας για ολόκληρο τον ελληνισμό.
• Ιστορία και Λαογραφία:
  • Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος: Υποστήριξε τη συνέχεια του ελληνισμού από την αρχαιότητα.
  • Σπυρίδων Ζαμπέλιος: Συνεργάστηκε στη μελέτη του Βυζαντίου.
  • Νικόλαος Πολίτης: Θεμελιωτής της λαογραφίας στην Ελλάδα.

Γλωσσικό Ζήτημα:

• Διαμάχη: Ανάμεσα σε δημοτική και καθαρεύουσα.
• Πρωτεργάτης: Γιάννης Ψυχάρης, υποστηρικτής της δημοτικής γλώσσας.
• Επεισόδια: Τα Ευαγγελικά και τα Ορεστειακά, με βίαιες αντιδράσεις από συντηρητικούς κύκλους.

Γράμματα 📖

Διονύσιος Σολωμός και Επτανησιακή Σχολή:

• Διονύσιος Σολωμός: Κορυφαία μορφή με το ποίημα "Ύμνος εις την Ελευθερίαν".
• Επτανησιακή Σχολή: Κύκλος διανοουμένων που συμμερίζονταν τις απόψεις του Σολωμού.
• Άλλες Φιγούρες: Ανδρέας Κάλβος, Αριστοτέλης Βαλαωρίτης, Ανδρέας Λασκαράτος.

Φαναριώτες και Παλαιά Αθηναϊκή Σχολή (1830-1880):

• Λογοτεχνία: Φαναριώτες λόγιοι όπως οι Αλέξανδρος και Παναγιώτης Σούτσος.
• Πεζογραφία: Εμμανουήλ Ροΐδης ("Η πάπισσα Ιωάννα"), Παύλος Καλλιγάς ("Θάνος Βλέκας"), Δημήτριος Βικέλας ("Λουκής Λάρας").

Νέα Αθηναϊκή Σχολή και η Γενιά του 1880:

• Απόρριψη του Ρομαντισμού: Στροφή προς την εκφραστική και θεματική απλότητα.
• Κύριος Εκφραστής: Κωστής Παλαμάς.
• Πεζογραφία: Γεώργιος Βιζυηνός και Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης.

Τέχνες 🎨

Ζωγραφική και Γλυπτική:

• Επιρροές: Δυτικά πρότυπα, ιδιαίτερα η σχολή του Μονάχου.
• Σημαντικοί Ζωγράφοι: Νικηφόρος Λύτρας, Κωνσταντίνος Βολανάκης, Νικόλαος Γύζης.
• Σημαντικός Γλύπτης: Γιαννούλης Χαλεπάς.

Αρχιτεκτονική:

• Οθωνική Περίοδος: Μεγάλα κτίρια σχεδιασμένα από ξένους αρχιτέκτονες όπως οι Χριστιανός Χάνσεν και Φρειδερίκος φον Γκέρτνερ.
• Ερνέστος Τσίλερ: Αρχιτέκτονας που σφράγισε το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα με έργα όπως τα Ανάκτορα του Τατοΐου και το σημερινό Προεδρικό Μέγαρο.
• Έλληνες Αρχιτέκτονες: Σταμάτης Κλεάνθης και Λύσανδρος Καυταντζόγλου.

• Νεοκλασικό Σπίτι: Αρχιτεκτονική μορφή με στοιχεία που παραπέμπουν στην αρχαία Ελλάδα, διατηρούμενα σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας.

Συνοψίζοντας 📝

Ο 19ος αιώνας υπήρξε μια εποχή έντονης πνευματικής και καλλιτεχνικής δραστηριότητας για την Ελλάδα, με σημαντικές προσπάθειες οικοδόμησης μιας εθνικής ταυτότητας και εκφράσεις σε όλους τους τομείς των γραμμάτων και των τεχνών. Η πνευματική και καλλιτεχνική ζωή του 19ου αιώνα έθεσε τις βάσεις για τη σύγχρονη ελληνική πολιτιστική ταυτότητα.