Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης 🏭

Πληθυσμιακές μεταβολές 👪

Η βιομηχανική επανάσταση προκάλεσε σημαντικές πληθυσμιακές αλλαγές στην Ευρώπη:

• Αύξηση πληθυσμού: Η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου οδήγησε σε εντυπωσιακή πληθυσμιακή αύξηση, ιδιαίτερα μετά το 1850.
• Μετανάστευση:
  • Εσωτερική: Μετανάστευση προς τις βιομηχανικές πόλεις, δημιουργία εργατικών προαστίων κοντά ή ανάμεσα στα εργοστάσια 🏙️.
  • Εξωτερική: Μετανάστευση στις ΗΠΑ, στον Καναδά και στην Αυστραλία 🚢.

Κοινωνικοί μετασχηματισμοί 🌐

Η βιομηχανική επανάσταση άλλαξε τα κοινωνικά δεδομένα:

• Αριστοκράτες:

  • Ανατολική και μεσογειακή Ευρώπη: Παραμένουν πανίσχυροι λόγω της περιορισμένης διάδοσης της βιομηχανίας.
  • Αγγλία: Ασχολούνται με καπιταλιστικές επιχειρήσεις και έχουν σημαντικό ρόλο.
  • Γαλλία: Η επιρροή τους περιορίζεται συνεχώς.

• Αστοί: Γίνονται η κυρίαρχη κοινωνική τάξη και διακρίνονται σε:

  • Μεγαλοαστούς (βιομήχανοι, μεγαλέμποροι, τραπεζίτες) 🏦.
  • Μεσοαστούς (βιοτέχνες, ελεύθεροι επαγγελματίες) 📈.
  • Μικροαστούς (δημόσιοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι) 🧑‍💼.

• Αγρότες: Ζουν υπό ασταθείς συνθήκες και πολλοί μετανάστευαν αναζητώντας καλύτερη τύχη 🌾.

• Εργάτες: Άνδρες, γυναίκες και παιδιά εργάζονται 12-16 ώρες καθημερινά με μισθούς πείνας και ζουν σε ανθυγιεινά σπίτια 🏚️.

Σοσιαλιστικές θεωρίες 📜

Τα έντονα κοινωνικά προβλήματα γέννησαν τον σοσιαλισμό:

• Ουτοπικός σοσιαλισμός: Σαιν Σιμόν, Φουριέ, Όουεν, Μπλαν, Προυντόν μιλούσαν για εξιδανικευμένη κοινωνία.
• Μαρξισμός: Καρλ Μαρξ και Φρίντριχ Ένγκελς υποστήριξαν ότι η κοινωνική αδικία προκύπτει από την ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής από τους αστούς. Κάλεσαν την εργατική τάξη να οργανωθεί, να ανατρέψει τον καπιταλισμό και να δημιουργήσει αταξική κοινωνία 🛠️.

Ανάπτυξη του συνδικαλισμού ✊

Οι άθλιες συνθήκες ζωής έκαναν τους εργάτες να διεκδικούν οργανωμένα αιτήματα:

• Απεργίες: Κύριος τρόπος διεκδίκησης, συχνά καταστέλλονταν βίαια 🪧.
• Χάρτα του Λαού: Η αγγλική Ένωση Εργατών δημοσίευσε τη Χάρτα του Λαού το 1838 με πολιτικά αιτήματα 📃.
• Πρωτομαγιά: Από το 1890 γιορτάζεται ως παγκόσμια μέρα των εργατών, με αφορμή την αιματηρή απεργία του Σικάγου το 1886 📅.

Πολιτική οργάνωση των εργατών 🗳️

• Πρώτη Διεθνής: Ιδρύθηκε το 1864 στο Λονδίνο αλλά διαλύθηκε το 1876 λόγω διαφωνιών 🏴.
• Δεύτερη Διεθνής: Ιδρύθηκε το 1889 στο Παρίσι, με συμμετοχή μόνο πολιτικών κομμάτων που δέχονταν τον μαρξισμό 🌍.

Κίνημα για τη χειραφέτηση της γυναίκας 🚺

Πολλές γυναίκες εργάζονταν σε εργοστάσια και απέκτησαν οικονομική ανεξαρτησία:

• Εργασία: Εργασία σε εργοστάσια και άλλες επιχειρήσεις 🏭.
• Νομική και πολιτική χειραφέτηση: Ίδρυση της Κοινωνικής και Πολιτικής Ένωσης Γυναικών από την Έμελιν Πάνκχορστ το 1903 στο Ηνωμένο Βασίλειο ✊.
• Πολιτικά δικαιώματα: Σταδιακή απόκτηση πολιτικών δικαιωμάτων σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες κατά τον 20ό αιώνα 🗳️.