🌟 Ο Διαφωτισμός 🌟

🏛️ Το πλαίσιο διαμόρφωσης του

Από τα τέλη του 17ου αιώνα, οι χώρες της δυτικής Ευρώπης γνωρίζουν ταχύτατους ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης και πνευματικής προόδου. Αντίθετα, οι χώρες της κεντρικής και της βόρειας Ευρώπης παρακολουθούν από απόσταση τις μεταβολές ή παραμένουν στο περιθώριο. Αλλά ακόμη και μεταξύ των δυτικών χωρών υπάρχει ανισομερής ανάπτυξη, ανάλογα με το βαθμό συμμετοχής τους στις εξελίξεις.

• Αγγλία: Αναδεικνύεται από τις αρχές του 18ου αιώνα ως η μεγαλύτερη εμπορική και ναυτική δύναμη στον κόσμο.
  • Η αστική τάξη επικρατεί πολιτικά, επιβάλλοντας τη συνταγματική μοναρχία και τον κοινοβουλευτισμό με την Ένδοξη Επανάσταση (1688).
  • Η Αγγλία γίνεται πόλος έλξης για όσους επιθυμούν να ζήσουν σε συνθήκες φιλελευθερισμού.

• Γαλλία: Αντιμετωπίζει παρατεταμένη κρίση.
  • Η απόλυτη μοναρχία αποτελεί τροχοπέδη για την αστική τάξη, η οποία επιδιώκει αλλαγές στην πολιτική και κοινωνική δομή.
  • Η κρίση αυτή κορυφώνεται με την Γαλλική Επανάσταση .

💡 Οι ιδέες και οι φορείς τους

Οι εκφραστές του Διαφωτισμού, γνωστοί ως φιλόσοφοι, δεν περιορίζονται μόνον στην ανάλυση των κοινωνικών φαινομένων, αλλά προτείνουν λύσεις για τη βελτίωση του ανθρώπου και την ανάπλαση της κοινωνίας, βασιζόμενοι στην επιστήμη και τον ορθό λόγο.

• Βολταίρος (1694-1778): Στρέφεται κατά του θρησκευτικού φανατισμού και υπερασπίζεται την ανεξιθρησκία.

  • Απόσπασμα από το Φιλοσοφικό Λεξικό : "Η φρικτή διχόνοια μάς διδάσκει ότι έχουμε χρέος να παραβλέπουμε τα λάθη του άλλου. Το μεγαλύτερο κακό είναι η διχόνοια και η αμοιβαία ανοχή είναι το βάλσαμο."

• Τζον Λοκ (1632-1704): Προτείνει την αρχή του κοινωνικού συμβολαίου, όπου οι κυβερνήσεις συγκροτούνται βάσει συμφωνίας με το λαό.

  • Η παραβίαση αυτής της συμφωνίας δίνει το δικαίωμα στον λαό να αντισταθεί και να επαναστατήσει.

• Μοντεσκιέ (1689-1755): Διατυπώνει τη θεωρία της διάκρισης των εξουσιών στο έργο Το Πνεύμα των Νόμων (1748).

• Ρουσσώ (1712-1778): Υπερασπίζεται την ελευθερία και την ισότητα στο έργο Κοινωνικό Συμβόλαιο (1762).
  • Θεωρεί τη γενική βούληση ως την κυρίαρχη δύναμη και προτείνει τη δημοκρατική διακυβέρνηση.

🌐 Η διάδοση των ιδεών του Διαφωτισμού

Οι ιδέες του Διαφωτισμού διαδόθηκαν μέσω εφημερίδων, βιβλίων, της Γαλλικής Εγκυκλοπαίδειας , κοινωνικών συγκεντρώσεων, επιστημονικών ακαδημιών, λεσχών και μυστικών ενώσεων.

📜 Επιδράσεις του Διαφωτισμού

Οι ιδέες του Διαφωτισμού διαμόρφωσαν το πνευματικό υπόβαθρο για ριζικές αλλαγές στην Ευρώπη και την Αμερική, συμβάλλοντας στη βελτίωση της ζωής, στη διεύρυνση της εκπαίδευσης, στην υποχώρηση του θρησκευτικού φανατισμού, και στην ενίσχυση της ισότητας και της κατάργησης της δουλείας.

• Στην Ευρώπη και την Αμερική:

  • Οι ιδέες του Λοκ , του Μοντεσκιέ και του Ρουσσώ ήταν καθοριστικές.

• Στον ελληνικό χώρο και τη Βαλκανική:

  • Ο Διαφωτισμός μεταδόθηκε μέσω των παροικιών και συνέβαλε στη δημιουργία του Νεοελληνικού Διαφωτισμού (1750-1821).
  • Σημαντικοί εκπρόσωποι: Ρήγας Βελεστινλής και Αδαμάντιος Κοραής .
  • Η πνευματική δραστηριότητα συνέβαλε στην ωρίμαση της ιδέας για εθνική απελευθέρωση στηριζόμενη σε ελληνικές δυνάμεις.

Με αυτές τις αλλαγές και επιρροές, ο Διαφωτισμός άφησε ανεξίτηλο σημάδι στην πορεία της ανθρωπότητας προς την πρόοδο και την ελευθερία.