Βασική Θεωρία

📚 Ο Βυζαντινός Πολιτισμός

🗝️ Όροι-κλειδιά

• Χριστιανική Σκέψη
• Εικονομαχία
• Πανδιδακτήριο της Μαγναύρας
• Πλατωνική Φιλοσοφία
• Αριστοτελική Φιλοσοφία
• Μοναστήρια
• Χρονογραφία
• Ιστοριογραφία
• Υμνογραφία
• Νεοελληνική Δημοτική Ποίηση
• Ησυχασμός
• Υγρόν Πυρ
• Τρουλαία Βασιλική

📖 Γράμματα, Επιστήμες, Τεχνολογία

Η Φιλοσοφία στο Βυζάντιο επηρεάστηκε από τη χριστιανική σκέψη και τη φιλοσοφία της αρχαίας Ελλάδας:

• Ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός χρησιμοποίησε επιχειρήματα από τα έργα του Αριστοτέλη και του Πλάτωνα.
• Ο Μιχαήλ Ψελλός, σημαντικός λόγιος της μακεδονικής δυναστείας, ήταν πολυγραφότατος και διηύθυνε τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανδιδακτηρίου της Μαγναύρας .
• Ο Γεώργιος Πλήθων και ο Γεώργιος Σχολάριος ήταν κεντρικές φιγούρες στις φιλοσοφικές αντιπαραθέσεις της τελευταίας περιόδου του Βυζαντίου.

Οι Επιστήμες και η Τεχνολογία αναπτύχθηκαν σημαντικά στο Βυζάντιο:

• Ο Αλέξανδρος ο Τραλλιανός, σπουδαίος γιατρός.
• Ο Λέων ο Φιλόσοφος ή Μαθηματικός, ασχολήθηκε με μαθηματικά και φυσικές επιστήμες.
• Οι Βυζαντινοί κατασκεύαζαν αστρολάβους, ηλιακά ρολόγια και βαλλίστρες. Το υγρόν πυρ ήταν η πιο σημαντική στρατιωτική επινόηση.

📜 Χρονογραφία και Ιστοριογραφία

• Χρονογραφία: Χρονικά που περιγράφουν γεγονότα με αυστηρή χρονολογική σειρά, συχνά σε απλή γλώσσα. Σημαντικοί χρονογράφοι ήταν ο Θεοφάνης ο Ομολογητής και ο Γεώργιος Μοναχός.
• Ιστοριογραφία: Είδος γραφής που αναζητά την αντικειμενική περιγραφή και ανάλυση των ιστορικών γεγονότων. Σημαντικοί ιστοριογράφοι ήταν ο Μιχαήλ Ψελλός και η Άννα Κομνηνή.

🎶 Λογοτεχνία

• Υμνογραφία: Εκκλησιαστική ποίηση με σημαντικούς υμνογράφους όπως ο Ιωάννης Δαμασκηνός και η Κασσία.
• Ακριτικά Τραγούδια: Εμπνευσμένα από τους αγώνες των ακριτών, σηματοδοτούν την αρχή της νεοελληνικής δημοτικής ποίησης.
• Έμμετρα Ιπποτικά Μυθιστορήματα: Αναπτύχθηκαν κατά την περίοδο των Παλαιολόγων, όπως το "Χρονικό του Μορέως".

⛪ Βυζαντινή Τέχνη

Η Αρχιτεκτονική αναπτύχθηκε με βάση την τρουλαία βασιλική και άλλους τύπους:

• Η τρουλαία βασιλική και ο σταυροειδής εγγεγραμμένος ήταν οι κυριότεροι τύποι ναών.
• Σημαντικά παραδείγματα είναι η Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη και ο Άγιος Μάρκος στη Βενετία.

Η Ζωγραφική περιλάμβανε την απεικόνιση θρησκευτικών θεμάτων με αυστηρούς κανόνες:

• Ο Παντοκράτορας στον τρούλο, η Θεοτόκος στην αψίδα του Ιερού και οι τέσσερις Ευαγγελιστές στα λοφία του τρούλου.
• Η ψηφιδογραφία ήταν το κύριο μέσο διακόσμησης σε περιόδους οικονομικής άνθησης.
• Στην Παλαιολόγεια περίοδο, επικρατούσαν οι τοιχογραφίες και οι φορητές εικόνες.

Η Μικρογραφία και Μικρογλυπτική περιλάμβανε εικονογραφημένα χειρόγραφα και έργα από πολύτιμα μέταλλα και ελεφαντόδοντο, με μεγάλη ακμή κατά την περίοδο του Κωνσταντίνου Πορφυρογέννητου.