Η κρίση στα Βαλκάνια 🌍
Στη διάρκεια του 19ου αιώνα η Οθωμανική Αυτοκρατορία αντιμετώπισε πολλά προβλήματα και άρχισε σταδιακά να χάνει εδάφη. Την ίδια εποχή οι βαλκανικοί λαοί αγωνίζονταν για την ελευθερία τους.
Η Ελλάδα στον 19ο αιώνα 🇬🇷
Εξέγερση και ανεξαρτησία 🏛️
- Παρακμή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας: Η παρακμή αυτή ενθάρρυνε τους βαλκανικούς λαούς να εξεγερθούν.
- Ανεξάρτητο ελληνικό κράτος: Οι Έλληνες ήταν οι πρώτοι που δημιούργησαν ανεξάρτητο κράτος.
- Άλλες βαλκανικές χώρες: Οι υπόλοιποι βαλκανικοί λαοί κατάφεραν σταδιακά να κερδίσουν την ανεξαρτησία ή την αυτονομία τους.
Εθνικοί ανταγωνισμοί και Ανατολικό Ζήτημα ⚔️
- Εδαφικές διεκδικήσεις: Οι εθνικοί ανταγωνισμοί μεταξύ των βαλκανικών λαών αυξάνονταν καθώς διεκδικούσαν τα εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
- Συμφέροντα των Μεγάλων Δυνάμεων: Τα συγκρουόμενα εμπορικά και οικονομικά συμφέροντα των Μεγάλων Δυνάμεων περιέπλεξαν το Ανατολικό Ζήτημα.
Εξεγέρσεις και πόλεμοι 📜
- Ερζεγοβίνη (1875): Ξέσπασε εξέγερση που επεκτάθηκε στη Βουλγαρία, τη Σερβία και το Μαυροβούνιο.
- Ρωσία και Τουρκία (1877): Η Ρωσία νίκησε την Τουρκία και υποχρεώθηκε να υπογράψει τη Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου (1878).
Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου και Συνθήκη του Βερολίνου 📝
Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου (Μάρτιος 1878):
- Ίδρυση αυτόνομου βουλγαρικού κράτους που περιελάμβανε τη Μακεδονία.
- Οι Μεγάλες Δυνάμεις αντέδρασαν καθώς δεν ήθελαν την επέκταση της Ρωσίας προς τη Μεσόγειο.
Συνθήκη του Βερολίνου (Ιούλιος 1878):
- Η Βουλγαρία παρέμεινε αυτόνομη αλλά έχασε τις περισσότερες περιοχές που της είχαν αποδοθεί με τη Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου.
- Η Σερβία, το Μαυροβούνιο και η Ρουμανία κέρδισαν την ανεξαρτησία τους.
- Η Ανατολική Ρωμυλία έγινε αυτόνομη ηγεμονία.
Μετέπειτα εξελίξεις 🔍
- Βουλγαρία και Ανατολική Ρωμυλία (1885): Η Βουλγαρία προσάρτησε την Ανατολική Ρωμυλία. Η Ελλάδα αντέδρασε, αλλά οι Μεγάλες Δυνάμεις εμπόδισαν μια πολεμική σύγκρουση.
- Αντιπαράθεση εθνικών διεκδικήσεων: Η αντιπαράθεση αυξήθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα, προμηνύοντας τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Γλωσσάρι 📚
- Ανατολικό Ζήτημα: Το ζήτημα της διανομής των εδαφών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που παρακμάζει από τον 18ο αιώνα.
- Επιστράτευση: Η κλήση στα όπλα για ενδεχόμενο πόλεμο.
- Αντιπαράθεση: Αντιπαλότητα, σύγκρουση.
Οι πηγές αφηγούνται... 📜
Απόψεις του Χαρίλαου Τρικούπη για την εξωτερική πολιτική της Ελλάδας
«Εθνική ιδέα του ελληνισμού είναι η απελευθέρωση των ελληνικών εδαφών και η σύσταση ενιαίου ελληνικού κράτους, που να περιλαμβάνει ολόκληρο το ελληνικό έθνος. Το δίκαιο αυτής της ιδέας το αναγνώρισε η Ευρώπη, το αναγνώρισε επίσης και η Τουρκία μετά τη σύσταση του ελληνικού κράτους. Δεν θα είχε καμία σημασία η επανίδρυση βασιλείου, όπως η σημερινή Ελλάδα, εάν αυτή δεν εθεωρείτο πυρήνας και πρόδρομος της σύμπτυξης, όταν έλθει το πλήρωμα του χρόνου, ολόκληρου του ελληνισμού σε ελεύθερο κράτος. Επομένως προς τον σκοπό αυτό έχει καθήκον να εργάζεται η Ελλάδα, τίμια και θαρραλέα, σεβόμενη τη διεθνή νομιμότητα, απολαμβάνοντας τη διεθνή αναγνώριση και προσφέροντας στους άλλους ό,τι απαιτεί για την ίδια».
- Άρθρο του Χαρίλαου Τρικούπη στην εφημερίδα Ώρα, 2 Ιουλίου 1876.
Απόψεις του Βρετανού υπουργού των Εξωτερικών Marquis Salisburi το 1877 για το μέλλον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας
«Στη διάρκεια των ταξιδιών μου δεν έτυχε να συναντήσω έστω και έναν φίλο των Τούρκων. Απλούστατα, δεν υπάρχει. Οι περισσότεροι (συνομιλητές μου) πιστεύουν ότι ήρθε το τέλος τους. Μερικοί σκέπτονται ότι το ενδεχόμενο αυτό ίσως μπορεί προς το παρόν να αναβληθεί. Κανείς όμως δεν διατύπωσε την άποψη ότι θα μπορούσε να συντηρηθεί (η Οθωμανική Αυτοκρατορία) για πολύ ακόμα. Δεν ήμουν καθόλου προετοιμασμένος για μια τέτοια ομόφωνη γνώμη».
- Ευάγγελου Κωφού, Η Ελλάδα και το Ανατολικό Ζήτημα 1875-1881.
Απόσπασμα από τις απόψεις του στελέχους του βρετανικού Φιλελεύθερου Κόμματος Charles Dilke, Λονδίνο 15 Ιανουαρίου 1878
«Τι είδους Ελλάς είναι η Ελλάς που δεν περιλαμβάνει τη Λήμνο, τη Λέσβο ή Μυτιλήνη, τη Χίο, τον Όλυμπο, την Όσσα, το Άγιο Όρος; Όχι μόνο το μεγαλύτερο μέρος, αλλά και το πιο ελληνικό μέρος της Ελλάδας παραλήφθηκε από το ελληνικό Βασίλειο. Η Κρήτη και τα νησιά, η ακτή της Θράκης και η ελληνική αποικία της Κωνσταντινούπολης είναι η ελληνική Ελλάς».
- Ευάγγελου Κωφού, Η Ελλάδα και το Ανατολικό Ζήτημα 1875-1881.
Ματιά στο παρελθόν 🔍
Οθωμανικές μεταρρυθμίσεις 🏛️
Η παρακμή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στη διάρκεια του 19ου αιώνα διευκόλυνε την εξέγερση των υπόδουλων βαλκανικών λαών. Ωστόσο, οι Σουλτάνοι προχώρησαν σε διάφορες μεταρρυθμίσεις, κυρίως στη διοίκηση, γνωστές ως "περίοδος του Τανζιμάτ". Παρ' όλα αυτά, οι μεταρρυθμίσεις δεν είχαν τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Ο Ευκλείδης λειτουργεί μέσω τεχνητής νοημσύνης