Περίληψη Μαθήματος

Οι Εθνοσυνελεύσεις και η πολιτική οργάνωση του Αγώνα 🏛️

Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821, οι Έλληνες προσπάθησαν να σχηματίσουν κεντρική διοίκηση για να συντονίσουν τον αγώνα τους. Πραγματοποίησαν έτσι Εθνοσυνελεύσεις και ψήφισαν Συντάγματα για την πολιτική τους οργάνωση.

Η Μεγάλη Επανάσταση (1821-1830) 🇬🇷

Τοπικές κυβερνήσεις 🌍

Με την έναρξη της Επανάστασης του 1821, συγκροτήθηκαν τοπικές κυβερνήσεις, γνωστές ως «Τοπικοί Οργανισμοί», για την οργάνωση του Αγώνα:

Πελοποννησιακή Γερουσία στην Πελοπόννησο 🏞️
Γερουσία στη Δυτική Στερεά 🏔️
Άρειος Πάγος στην Ανατολική Στερεά Ελλάδα ⛰️

Ωστόσο, οι τοπικές κυβερνήσεις δεν μπορούσαν να συντονίσουν συνολικά την Επανάσταση, οπότε κρίθηκε απαραίτητη η ύπαρξη κεντρικής πολιτικής διοίκησης.

Οι Εθνοσυνελεύσεις 📜

Α' Εθνοσυνέλευση (Επίδαυρος, Δεκέμβριος 1821) 📍

Ψηφίστηκε το πρώτο Σύνταγμα της Επανάστασης, γνωστό ως «Προσωρινό Πολίτευμα της Ελλάδος», βασισμένο σε αμερικανικά και γαλλικά πρότυπα.
Διακήρυξη ανεξαρτησίας των Ελλήνων 🗽
Σχηματίσθηκαν δύο σώματα:
- Βουλευτικό (νομοθετικό σώμα) 🏛️
- Εκτελεστικό (κυβέρνηση) 🏢
Πρωτεύουσα: Κόρινθος 🏙️
Οργάνωση Υπουργείων και ρύθμιση της απονομής δικαιοσύνης ⚖️

Β' Εθνοσυνέλευση (Άστρος, 1823) 🌟

Ψηφίστηκε νέο Σύνταγμα 📜
Κατάργηση τοπικών κέντρων εξουσίας για ενίσχυση της κεντρικής διοίκησης 🏛️
Δημιουργία τριών πολιτικών κομμάτων:
- Αγγλικό Κόμμα: Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, Υδραίοι 🇬🇧
- Γαλλικό Κόμμα: Ιωάννης Κωλέττης, Ρουμελιώτες 🇫🇷
- Ρωσικό Κόμμα: Κολοκοτρώνης, οπλαρχηγοί της Πελοποννήσου 🇷🇺

Γ' Εθνοσυνέλευση (Τροιζήνα, 1827) 📍

Ψήφισε καινούργιο, δημοκρατικότερο Σύνταγμα 📜
Πρωτεύουσα: Ναύπλιο 🏙️
Κυβερνήτης: Ιωάννης Καποδίστριας 🕴️
Αρχηγοί των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων: Άγγλοι αξιωματικοί σερ Ρίτσαρντ Τσωρτς (ξηρά) και λόρδος Τόμας Κόχραν (θάλασσα) 🚢

Γλωσσάρι 📚

Σύνταγμα: Το σύνολο των θεμελιωδών νόμων κάθε κράτους, οι οποίοι ορίζουν τη μορφή του πολιτεύματος.
Βουλευτικά: Σώμα αντιπροσώπων που ετοιμάζουν και ψηφίζουν τους νόμους, αντίστοιχο με το σημερινό Κοινοβούλιο (Βουλή) 🏛️
Εκτελεστικά: Η Κυβέρνηση, αυτοί που κυβερνούν 🏢

Οι πηγές αφηγούνται... 📜

Η σύγκληση της Α' Εθνοσυνέλευσης στην Επίδαυρο

«Συγκεντρώθηκαν στην Επίδαυρο οι πρώτοι νομοθέτες της Ελλάδας. Οι νεώτεροι, οι οποίοι ευτύχησαν να στρέψουν τα μάτια τους σε ήλιο απαλλαγμένο από τα νέφη της δουλείας, να πατήσουν γη ελεύθερη, να αναπνεύσουν αέρα ελεύθερο, αυτοί που κληρονόμησαν το ανεκτίμητο δικαίωμα του συνέρχεσθαι και συνδιαλέγεσθαι και συζητείν, αδυνατούν να φανταστούν τον έξαλλο ενθουσιασμό του έθνους, όταν μετά από τυραννία τετρακοσίων σχεδόν χρόνων συνερχόταν με αντιπροσώπους για να αποφασίσει ως κυρίαρχο έθνος για τα συμφέροντά του. Οι επιζήσαντες αντιπρόσωποι διηγούνταν ότι δάκρυα έτρεχαν από τα μάτια όλων, και πως φιλούσαν ο ένας τον άλλο, όπως γίνεται την ημέρα της Αναστάσεως».
Νικόλαος Δραγούμης, Ιστορικαί Αναμνήσεις

Απόσπασμα από τον «Οργανικό Νόμο», το πρώτο Σύνταγμα της επαναστατημένης Ελλάδας

«Όλοι οι Έλληνες είναι όμοιοι ενώπιον των νόμων χωρίς καμία εξαίρεση βαθμού, κλάσης ή αξιώματος. όλοι οι Έλληνες έχουν το ίδιο δικαίωμα σε όλα τα αξιώματα. Η ιδιοκτησία, η τιμή και η ασφάλεια κάθε Έλληνα προστατεύονται από τους νόμους».
Απόστολος Βακαλόπουλος, Επίλεκτες βασικές ιστορικές πηγές της ελληνικής επαναστάσεως

Ματιά στο παρελθόν 🔍

Ύμνος εις την Ελευθερία 🎶

Ο «Ύμνος εις την Ελευθερίαν» γράφτηκε από τον ποιητή Διονύσιο Σολωμό το 1823, στη Ζάκυνθο. Αποτελείται από 159 τετράστιχες στροφές και μελοποιήθηκε το 1828 από τον Νικόλαο Μάντζαρο. Το 1864, οι δύο πρώτες στροφές του καθιερώθηκαν ως ο εθνικός ύμνος της Ελλάδας από τον βασιλιά Γεώργιο τον Α':

«Σε γνωρίζω από την κόψη
του σπαθιού την τρομερή,
σε γνωρίζω από την όψη
που με βια μετράει τη γη.
Απ' τα κόκαλα βγαλμένη
των Ελλήνων τα ιερά,
και σαν πρώτα ανδρειωμένη,
χαίρε, ω χαίρε, Ελευθεριά!» 🎵