Η θρησκευτική και η πολιτική οργάνωση των Ελλήνων ⛪🛡️

Κατά την Οθωμανική κυριαρχία, την θρησκευτική και πολιτική ηγεσία των υπόδουλων Ελλήνων αποτελούσαν ο Πατριάρχης, οι Φαναριώτες και οι προεστοί ή δημογέροντες. 🌍

Ο Πατριάρχης 🕍

• Οι Οθωμανοί κατήργησαν τη βυζαντινή διοίκηση στις κατεκτημένες χώρες.
• Το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης διατήρησε και διεύρυνε τις αρμοδιότητές του.
• Ο Πατριάρχης ήταν και θρησκευτικός ηγέτης και εκπρόσωπος του ρουμ μιλέτ, λογοδοτώντας στο Σουλτάνο για τις πράξεις των Ορθόδοξων Χριστιανών. ⚖️
• Η Εκκλησία είχε θρησκευτικά και κοσμικά καθήκοντα, αποφασίζοντας για διάφορες υποθέσεις και ιδρύοντας σχολεία. 📚

Οι Φαναριώτες 🌟

• Οι Φαναριώτες ήταν πλούσιες οικογένειες που ζούσαν στη συνοικία Φανάρι της Κωνσταντινούπολης.
• Είχαν αξιόλογη μόρφωση, γνώριζαν ξένες γλώσσες και ανελάμβαναν υψηλά αξιώματα στην οθωμανική διοίκηση. 🏛️
• Ήταν απόλυτα εξαρτημένοι από τις διαθέσεις του κάθε Σουλτάνου.

Οι Κοινοτικοί Άρχοντες 👑

• Οι κοινοτικοί άρχοντες της εποχής, γνωστοί ως επίτροποι, δημογέροντες, προεστοί και κοτζαμπάσηδες, είχαν μεγάλη εξουσία.
• Οι Τούρκοι σεβάστηκαν την τοπική ηγεσία κάθε χωριού, λόγω έλλειψης οργανωμένου διοικητικού μηχανισμού. 🛠️
• Πολλοί κοινοτικοί άρχοντες απέκτησαν μεγάλη περιουσία και πολιτική δύναμη με το πέρασμα του χρόνου. 💼

Γλωσσάρι 📖

• Ρουμ μιλέτ: Όλοι οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί υπήκοοι του Σουλτάνου, ανεξαρτήτως γλώσσας και εθνικότητας. 🌍
• Λογοδοτώ: Είμαι υπεύθυνος απέναντι σε κάποιον. ⚖️
• Ξανθό γένος: Φράση που σημαίνει ισχυρός λαός με ξανθά μαλλιά, που θα βοηθούσε στην απελευθέρωση του Γένους. 💪

Οι πηγές αφηγούνται... 📝

Τι είναι το «Ρωμαίικο»

«Ρωμαίικον. Στις ψυχές όλων των απλών Χριστιανών, που ήταν υποτελείς στο κράτος της Τουρκίας εδώ και τέσσερις αιώνες (αφότου δηλαδή κυριεύτηκε από τους Τούρκους η λεγόμενη Ευρωπαϊκή Τουρκία και έπειτα η ίδια η Κωνσταντινούπολη) διαφυλασσόταν η ιδέα και η ελπίδα της απελευθέρωσης και ανάκτησης της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας με το όνομα "ρωμαίικον". Έλαβε την ονομασία αυτή από τους Ρωμαίους αυτοκράτορες της Κωνσταντινούπολης, από τους οποίους ονομάστηκε και ολόκληρη η Βυζαντινή Αυτοκρατορία Ρωμαϊκό Κράτος ή και απλώς "Ρωμαίικον", το οποίο ισοδυναμεί με τη λέξη "ελευθερία" για τους χριστιανούς υπόδουλους της Τουρκίας. Αυτή λοιπόν η ιδέα, "ρωμαίικον" έμεινε ριζωμένη στις καρδιές των χριστιανών Ελλήνων και ομοθρήσκων...». 🌿

Γεωργίου Γαζή, γραμματικού του Καραϊσκάκη, Λεξικόν της Επαναστάσεως και άλλα έργα, επιμέλεια Λ. Βρανούσης, Ιωάννινα 1971, σ. 132.

(Απόδοση στα νέα ελληνικά)

Οι δημογέροντες

«Αλλά σε κάθε πόλη και χωριό, εκτός από την εξουσία του Αρχιερέα, υπήρχε και άλλη, καθαρά κοσμική, εκείνη των αποκαλούμενων Προεστών ή Δημογερόντων και στα τουρκικά Κοτσαμπάσηδων. Αυτοί σε άλλα μέρη προέρχονταν από τις ισχυρές οικογένειες, ενώ σε άλλα εκλέγονταν από τη συνέλευση των Χριστιανών. Συγκέντρωναν τους φόρους από τους ομόθρησκούς τους και τους παρέδιδαν στην εξουσία, είχαν μεγάλη δύναμη και λογοδοτούσαν στους Τούρκους. Οι Δημογέροντες κρατούσαν και ξεχωριστό ταμείο, το οποίο όμως ήταν συνήθως καταχρεωμένο». 🌍💰

Κ.Μ. Κούμα, Ιστορίαι των ανθρωπίνων πράξεων, τόμ. 12, Βιέννη 1832, σσ. 537-539.

(Απόδοση στα νέα ελληνικά)

Ματιά στο παρελθόν 🔍

Ο Πατριάρχης Κύριλλος Λούκαρης ⛪

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κύριλλος Λούκαρης (1572-1637) ήταν ένας από τους πιο σημαντικούς πατριάρχες την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Υπήρξε λάτρης των γραμμάτων και εργάστηκε εντατικά για την πνευματική άνοδο του υπόδουλου έθνους. Έτσι, επαναλειτούργησε την Πατριαρχική Σχολή της Κωνσταντινούπολης, ίδρυσε τυπογραφείο και εξέδωσε την πρώτη μετάφραση της Καινής Διαθήκης στα νέα ελληνικά. 📚