Η Διπλωματία των Βυζαντινών 🕊️🏛️

Οι Βυζαντινοί εξασφάλιζαν την ειρηνική συνύπαρξη με τους γειτονικούς τους λαούς με πολλούς διπλωματικούς τρόπους. Αυτοί οι τρόποι όμως ήταν αποδοτικοί, όσο το κράτος τους ήταν οικονομικά και στρατιωτικά ισχυρό.

Αμυντικά Μέτρα και Διπλωματικές Τεχνικές ⚔️🤝

Γύρω από τα σύνορα του βυζαντινού κράτους ζούσαν πολλοί λαοί, που συχνά φέρονταν εχθρικά απέναντί του. Αυτό δημιουργούσε συχνά κινδύνους και έπρεπε να είναι διαρκώς έτοιμο να τους αντιμετωπίσει. Από τη μεταφορά της πρωτεύουσας, οι αυτοκράτορες είχαν πάρει σειρά από αμυντικά μέτρα που περιόριζαν αυτούς τους κινδύνους.

Επειδή όμως οι πόλεμοι, σε όλες τις εποχές, δε λύνουν τα προβλήματα αλλά συχνά δημιουργούν περισσότερα, οι Βυζαντινοί φρόντιζαν να διατηρούν ειρηνικές σχέσεις με τους γείτονές τους με πολλούς τρόπους και ιδιαίτερα με τη διπλωματία. Έτσι από τα πρώτα βυζαντινά χρόνια, οι αυτοκράτορες:

• Συμμαχίες και Συνθήκες Ειρήνης: Έκαναν συμμαχίες ή υπέγραφαν συνθήκες ειρήνης με κάποιους γειτονικούς λαούς, για να αντιμετωπίσουν ανενόχλητοι κάποιους άλλους.
• Χρηματικές Πληρωμές: Κατέβαλλαν σε ορισμένους από αυτούς χρήματα, με τον όρο να μην επιτίθενται οι ίδιοι ή να εμποδίζουν άλλους να βλάπτουν το Βυζάντιο.
• Φιλοξενία: Πρόσφεραν φιλοξενία στους άρχοντες και στους πρεσβευτές των σύμμαχων χωρών.
• Δώρα και Τίτλοι: Συνόδευαν τις συμφωνίες τους με πλούσια δώρα και τιμητικούς βυζαντινούς τίτλους.
• Εκπαίδευση Ξένων Παιδιών: Δέχονταν τα παιδιά των ξένων αρχόντων ή των αξιωματούχων τους να σπουδάσουν, συχνά δωρεάν, στα βυζαντινά σχολεία ή πανεπιστήμια.
• Προστασία Εμπορικών Δρόμων: Έκαναν ιδιαίτερες συμφωνίες για την προστασία των εμπορικών δρόμων και των προϊόντων που μεταφέρονταν από άλλες χώρες στο Βυζάντιο.

Προστασία Εμπόρων και Διεθνείς Σχέσεις 🛡️🛳️

• Προστασία Ξένων Εμπόρων: Οι Βυζαντινοί προστάτευαν τους ξένους εμπόρους και τους επισκέπτες της χώρας τους. Σε κάποιους από αυτούς μάλιστα (Ρώσους, Βενετούς, Γενουάτες) είχαν παραχωρήσει ιδιαίτερες περιοχές για τη διαμονή τους στην Πόλη και προνόμια για τις εμπορικές τους δραστηριότητες.
• Πληροφορίες και Κατασκοπεία: Οι Βυζαντινοί ήταν καλά πληροφορημένοι για τις γειτονικές τους χώρες από δικούς τους ανθρώπους που έφταναν στην Πόλη ως επισκέπτες, έμποροι, μισθοφόροι ή στρατιωτικοί φυγάδες. Επίσημες κρατικές αποστολές με ειδικούς και διερμηνείς επισκέπτονταν συχνά τις άλλες χώρες για να προετοιμάσουν ή να ολοκληρώσουν τις συμφωνίες τους με το Βυζάντιο.
• Δώρα και Πολύτιμα Αντικείμενα: Οι πρεσβευτές αυτών των αποστολών έφερναν μαζί τους, εκ μέρους του αυτοκράτορα, πολύτιμα δώρα, κοσμήματα και μεταξωτά για τους άρχοντες και τους αξιωματούχους της ξένης χώρας.

Ιεραποστολές και Γάμοι 🕊️👰

• Ιεραπόστολοι και Διπλωμάτες: Στις αποστολές αυτές μετείχαν συχνά και ιεραπόστολοι, οι οποίοι φρόντιζαν για τον εκχριστιανισμό αυτών των λαών. Σε αρκετές περιπτώσεις, οι ιερωμένοι αυτοί αποδείχτηκαν ικανοί διπλωμάτες, που βοήθησαν στην ειρηνική συνύπαρξη των λαών αυτών με τους Βυζαντινούς.
• Γάμοι Βυζαντινών Πριγκιπισσών: Σημαντική πλευρά της βυζαντινής διπλωματίας αποτελούσαν οι γάμοι ανάμεσα σε βυζαντινές πριγκίπισσες και σε ξένους ηγεμόνες. Οι γάμοι αυτοί συνέβαλλαν στην ειρήνη και τη συνεργασία ανάμεσα στους λαούς και οι πριγκίπισσες αυτές γίνονταν οι καλύτεροι πρεσβευτές του Βυζαντίου στις νέες πατρίδες τους.

Η Διπλωματία του Χρήματος 💰

Ο Ιουστινιανός, για να εισβάλει απερίσπαστος στη Δύση, υπέγραψε συνθήκες ειρήνης με τους Πέρσες και «μικρές συμμαχίες» με άλλους λαούς των ανατολικών και των βορείων συνόρων, ασύμφορες οικονομικά για το Βυζαντινό κράτος. Κάποιες μάλιστα έκαναν τέτοιες παραχωρήσεις προς αυτούς, ώστε εκτός από την οικονομία έβλαψαν σοβαρά το γόητρο του κράτους και του ίδιου του αυτοκράτορα.

Σημαντικές Αναφορές 📚

• Ρόζα Ιμβριώτη, Η γυναίκα στο Βυζάντιο: Αναφέρεται στη θυσία των βυζαντινών πριγκιπισσών που πήγαιναν σε μακρινές χώρες για να γίνουν γυναίκες των αρχηγών ή των αρχόντων τους, συμβάλλοντας στην ειρήνη και τη συνεργασία.
• Προκόπιος, Υπέρ των πολέμων: Περιγράφει τις συνθήκες ειρήνης και τις παραχωρήσεις που έκανε ο Ιουστινιανός προς τους Πέρσες και άλλους λαούς για να εισβάλει απερίσπαστος στη Δύση.