Η μικρή Ελλάδα υψώνει τη φωνή της
Σκηνή 1η: Πλατεία 🏛️
ΑΦΗΓΗΤΗΣ: Σαν σήμερα ο Ιταλός πρεσβευτής Γκράτσι ζήτησε να παραδοθεί η πατρίδα μας στη σκλαβιά και στην ταπείνωση. Ο πόλεμος ξεκίνησε με ένα «ΟΧΙ», που έγινε αχός και τραγούδι στο στόμα όλων των Ελλήνων.
Φώτα. Ο χώρος μετατρέπεται σε πλατεία. Τοποθετούμε καρέκλες κυκλικά και δημιουργούμε ένα καφενείο. Σειρήνες, καμπάνες, φωνές. Μικροί, μεγάλοι τρέχουν αναστατωμένοι, σαν να μην ξέρουν πού να πάνε. Τέσσερα γεροντάκια κάθονται στον καφενέ και πίνουν τον καφέ τους. Δύο εφημεριδοπώλες περνούν ανάμεσα στον κόσμο.
ΕΦΗΜΕΡΙΔΟΠΩΛΕΣ: Εφημερίδες! Εφημερίδες!
Ο κόσμος παγώνει στη θέση του, σαν άγαλμα.
ΕΦΗΜΕΡΙΔΟΠΩΛΗΣ Α΄: Κήρυξη πολέμου! Εφημερίδες!
ΕΦΗΜΕΡΙΔΟΠΩΛΗΣ Β΄: Γενική επιστράτευση! Εφημερίδες!
Μοιράζουν τις εφημερίδες τους στα γεροντάκια. Το πλήθος δημιουργεί ομάδες, μία των στρατιωτών και μία των γυναικών. Στον καφενέ τα γεροντάκια κουβεντιάζουν.
ΚΥΡ ΜΑΝΟΛΗΣ: Και τι δε θα 'δινα να 'μουνα είκοσι ετών!
Σηκώνεται και κάνει διατάσεις, τον πιάνει η μέση του, ξανακάθεται.
ΚΥΡ ΒΑΣΙΛΗΣ: Πρόσεχε, μη φύγει κάνα κόκαλο!
Γελούν.
ΚΥΡ ΒΑΓΓΕΛΗΣ: Κοιτάτε, φεύγουν τα φανταράκια μας!
Σηκώνονται και χαιρετούν.
ΓΥΝΑΙΚΕΣ: Στο καλό, παιδιά! Η Παναγιά μαζί σας!
Χαιρετούν με μαντίλια.
ΓΕΡΟΝΤΑΚΙΑ: Στο καλό, παιδιά! Στο καλό και με τη νίκη!
Φώτα. Η σκηνή αδειάζει και μένουν μόνο οι φαντάροι.
Σκηνή 2η: Στα βουνά της Πίνδου 🏔️
Ακούγεται ηχογραφημένη εκπομπή από το ραδιόφωνο.
ΡΑΔΙΟ:
Ο ελληνικός στρατός ανεβαίνει τα βουνά της Πίνδου. Ο συνταγματάρχης Δαβάκης έκανε ένα θαυμάσιο ελιγμό. Η πρώτη ελληνική νίκη ενάντια στις δυνάμεις του Άξονα. Οι Ιταλοί υποχωρούν προς την Αλβανία.
Φώτα. Οι φαντάροι σέρνονται στο έδαφος, σταματούν και αφουγκράζονται.
ΔΑΒΑΚΗΣ:
Να χωριστούμε!
Γνέφει στους μισούς να πάνε αριστερά, μερικοί Ιταλοί κινούνται αμέριμνοι. Το στράτευμα περικυκλώνει τους Ιταλούς. Σηκώνονται πάνω και φωνάζουν.
ΕΛΛΗΝΕΣ:
Αέρααα…
ΙΤΑΛΟΙ:
Αγιούτο! (Βοήθεια!)
Οι Έλληνες στήνουν χορό γύρω από τους Ιταλούς. Χορεύουν και τραγουδούν.
ΑΦΗΓΗΤΗΣ:
Οι προμήθειες όμως δεν έφταναν και οι Έλληνες κρύωναν. Έτσι, οι γυναίκες της Πίνδου έπλεξαν φανέλες για τους φαντάρους, μάζεψαν όπλα και πυρομαχικά και φορτωμένες σκαρφάλωσαν στα βουνά, αψηφώντας τον κίνδυνο, για να εφοδιάσουν τον στρατό μας.
Σκηνή 3η: Το σπίτι της κυρα-Λένης 🏠
Φώτα. Γυναίκες με μαντίλες στο κεφάλι πλέκουν με βελόνες. Η κυρα-Λένη κρατάει ένα γράμμα, κάνει πως διαβάζει. Ακούγεται ηχογραφημένη η φωνή του γιου της…
Γιος: «Γεια και χαρά σου, μάνα. Εδώ όλα καλά! Κάθε μέρα και νίκη! Κρύο, μάνα, παγωνιά! Όλα άσπρα! Πετάξαμε και τα ρούχα για ν' ανέβουμε, μας βαραίνανε! Σώθηκαν και οι σφαίρες… Κουράγιο, μάνα, θα γυρίσω νικητής. Να προσέχεις! Σε φιλώ, ο γιος σου».
ΚΥΡΑ-ΛΕΝΗ:
Άλλη μια βελονιά κι έτοιμοι!
ΦΡΟΣΥΝΗ:
Μάνα, θ' ανέβουμε το βουνό;
ΚΥΡΑ-ΛΕΝΗ:
Ναι, πριν χαράξει!
ΚΥΡΑ-ΑΝΝΑ:
Πακετάρατε τα όπλα;
ΚΥΡΑ-ΜΑΡΙΑ:
Ναι! Κάτω από τις κάλτσες
ΜΑΝΟΥΣΩ:
Ψωμί πήρατε;
ΚΥΡΑ-ΒΑΓΓΕΛΙΩ:
Και ψωμί, και νερό, και φρούτα!
ΚΥΡΑ-ΛΕΝΗ:
Άντε, γυναίκες, να προλάβουμε.
Οι γυναίκες δένουν από έναν μπόγο και τον βάζουν στην πλάτη. Ξεκινούν η μία πίσω από την άλλη, σκυφτές από το βάρος. Φώτα.
ΑΦΗΓΗΤΗΣ
Μέρα με τη μέρα τα ελληνικά στρατεύματα σημείωναν και μια νίκη, και ανάγκασαν τους Ιταλούς να υποχωρήσουν. Ακολούθησε η κατάληψη της Κορυτσάς, της Πρεμετής, του Αργυρόκαστρου, της Χιμάρας και της Κλεισούρας, παρά τον βαρύτατο χειμώνα. Η ιταλική επίθεση του Μάρτη του 1941 συντρίφθηκε. Έξι μήνες ο ελληνικός στρατός μαχόταν ηρωικά, ώσπου στις 6 Απριλίου του 1941, η Γερμανία, σύμμαχος της Ιταλίας, επιτέθηκε εναντίον της Ελλάδας. Ο στρατός μας αντιστάθηκε και πάλι στους κατακτητές. Ούτε εκεί νικήθηκε. Όχι! Οι Γερμανοί μπήκαν στην Ελλάδα και στις 27 Απριλίου του 1941 υψώθηκε στην Ακρόπολη το «λάβαρο της βίας». Ακολούθησαν τα χρόνια της Κατοχής, χρόνια δύσκολα. Οι δυνάμεις του Άξονα πέτυχαν βέβαια τη στρατιωτική κατοχή της Ελλάδας, όχι όμως και την υποταγή της ψυχής και του φρονήματος του ελληνικού λαού. Τέσσερις μέρες μετά την κατάληψη άρχισε η Αντίσταση του λαού μας. Δημιουργήθηκαν μυστικές οργανώσεις, οι οποίες κυκλοφορούσαν παράνομα αντιστασιακά φυλλάδια που κινητοποιούσαν το λαό. Οργανώθηκαν ένοπλες αντάρτικες ομάδες, που κατόρθωσαν να περιορίσουν την εχθρική κατοχή στις μεγάλες πόλεις. Η σκλαβιά των Ελλήνων κράτησε 1.264 νύχτες. Στις 12 Οκτωβρίου του 1944 ο ελληνικός λαός με πανηγυρισμούς και ζητωκραυγές καλωσορίζει την πολυπόθητη λευτεριά.
Γωγώ Αγγελοπούλου, «Η μικρή Ελλάδα υψώνει τη φωνή της»