🎯 Ειδικές Αισθήσεις: Ο Δρόμος προς την Αντίληψη

👁️ Όραση

Δομή του Οφθαλμικού Βολβού:

• Ο οφθαλμικός βολβός είναι σφαίρα με διάμετρο περίπου 2,5 cm και αποτελείται από τρεις χιτώνες:
  • Σκληρός χιτώνας: Το εξωτερικό στρώμα που προστατεύει το μάτι.
  • Χοριοειδής χιτώνας: Περιέχει αγγεία και χρωστικές που απορροφούν το φως.
  • Αμφιβληστροειδής: Εσωτερικός χιτώνας με φωτοϋποδεκτικά κύτταρα (ραβδία και κωνία).

Έλεγχος Φωτός & Εστίαση:

• Η ίριδα ρυθμίζει την ένταση του φωτός που φτάνει στον αμφιβληστροειδή μέσω της κόρης του οφθαλμού.
• Ο κρυσταλλοειδής φακός εστιάζει το φως στον αμφιβληστροειδή. Η προσαρμογή του επιτρέπει τη διαύγεια της όρασης σε διάφορες αποστάσεις.

Βιοχημεία της Όρασης:

• Ραβδία: Υπεύθυνα για την όραση σε χαμηλό φως, χρησιμοποιώντας τη χρωστική ροδοψίνη.
• Κωνία: Επιτρέπουν την έγχρωμη όραση και ενεργοποιούνται σε έντονο φως, περιέχοντας την ιωδοψίνη.

Προβλήματα Όρασης:

• Πρεσβυωπία: Απώλεια ελαστικότητας του φακού με την ηλικία.
• Μυωπία & Υπερμετρωπία: Σφάλματα στην εστίαση λόγω ανωμαλιών στο σχήμα του οφθαλμικού βολβού.
• Γλαύκωμα: Αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης που μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια όρασης.

👂 Ακοή και Ισορροπία

Δομή του Αυτιού:

• Εξωτερικό Αυτί: Πτερύγιο και ακουστικός πόρος που συλλέγουν ήχους.
• Μέσο Αυτί: Τυμπανικός υμένας και ακουστικά οστάρια (σφύρα, άκμονας, αναβολέας) που μεταφέρουν τις δονήσεις.
• Εσωτερικό Αυτί: Κοχλίας για την ακοή και ημικύκλιοι σωλήνες για την ισορροπία.

Μηχανισμός Ακοής:

• Οι ήχοι μεταφέρονται μέσω της λέμφου στον κοχλία, όπου τα τριχοφόρα κύτταρα μετατρέπουν τις δονήσεις σε νευρικές ώσεις, που ερμηνεύονται στον εγκέφαλο ως ήχοι.

Ισορροπία:

• Οι ακουστικές ακρολοφίες και οι ακουστικές κηλίδες στο εσωτερικό αυτί αντιλαμβάνονται την κίνηση και τη θέση του σώματος, διατηρώντας την ισορροπία.

👃 Όσφρηση

• Το αισθητήριο της όσφρησης είναι ο οσφρητικός βλεννογόνος στη ρινική κοιλότητα.
• Οι χημικές ουσίες διαλύονται στα υγρά του βλεννογόνου και διεγείρουν τους υποδοχείς, προκαλώντας νευρικές ώσεις που ερμηνεύονται ως μυρωδιές.

👅 Γεύση

• Οι γευστικοί κάλυκες, κυρίως στη γλώσσα, ανιχνεύουν τις τέσσερις βασικές γεύσεις: γλυκό, πικρό, ξινό και αλμυρό.
• Οι χημικές ουσίες διαλύονται στο σάλιο και ενεργοποιούν τους γευστικούς υποδοχείς, στέλνοντας σήματα στον εγκέφαλο.

Γνωρίζετε ότι:

• Η όσφρηση και η γεύση μειώνονται με την ηλικία, κάνοντας τα φαγητά να φαίνονται λιγότερο γευστικά και αρωματικά.