Περίληψη Μαθήματος
🩸 Το Αίμα: Ένας Ζωτικός Ιστός
🔬 Σύσταση και Δομή του Αίματος
Το αίμα αποτελεί έναν εξειδικευμένο ιστό, που περιέχει διάφορα κύτταρα αιωρούμενα στο πλάσμα, το υγρό μέρος του αίματος. Τα έμμορφα συστατικά του αίματος περιλαμβάνουν:
- Ερυθρά αιμοσφαίρια (ερυθροκύτταρα) 🟥: Μεταφέρουν οξυγόνο και απομακρύνουν διοξείδιο του άνθρακα.
- Λευκά αιμοσφαίρια (λευκοκύτταρα) 🦠: Υπεύθυνα για την άμυνα του οργανισμού.
- Αιμοπετάλια 🩹: Παίζουν βασικό ρόλο στην πήξη του αίματος.
Το πλάσμα είναι κυρίως νερό (90%) και περιέχει ανόργανα άλατα, ορμόνες, πρωτεΐνες και θρεπτικές ουσίες.
🟥 Ερυθρά Αιμοσφαίρια
- Έχουν σχήμα αμφίκοιλου δίσκου και δεν έχουν πυρήνα.
- Περιέχουν αιμοσφαιρίνη, μια πρωτεΐνη που μεταφέρει οξυγόνο και τους προσδίδει το χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα.
- Ζουν περίπου 4 μήνες και καταστρέφονται στο ήπαρ και στη σπλήνα, ενώ νέα παράγονται στον ερυθρό μυελό των οστών.
Το σιδήρο στην αιμοσφαιρίνη δεσμεύει οξυγόνο, δημιουργώντας την οξυαιμοσφαιρίνη.
Γνωρίζετε ότι;
Κάθε δευτερόλεπτο παράγονται και καταστρέφονται περίπου 3 εκατομμύρια ερυθροκύτταρα στον οργανισμό!
🦠 Λευκά Αιμοσφαίρια
- Διακρίνονται σε κοκκιώδη (βασεόφιλα, ηωσινόφιλα, ουδετερόφιλα) και μη κοκκιώδη (λεμφοκύτταρα, μονοκύτταρα).
- Τα ουδετερόφιλα και τα μονοκύτταρα διαπερνούν τα τριχοειδή αγγεία και καταστρέφουν παθογόνους μικροοργανισμούς.
- Τα Β-λεμφοκύτταρα παράγουν αντισώματα για την άμυνα του οργανισμού.
Ο αριθμός των λευκοκυττάρων αυξάνεται σε περιπτώσεις μόλυνσης.
Λευχαιμία
Στις λευχαιμίες παρατηρείται υπερβολική αύξηση των λευκοκυττάρων, που μπορεί να εμποδίσει την παραγωγή άλλων κυττάρων, όπως των ερυθροκυττάρων.
🩹 Αιμοπετάλια
- Είναι θραύσματα κυττάρων και παίζουν βασικό ρόλο στην πήξη του αίματος.
- Ζουν 5-9 ημέρες και ο αριθμός τους κυμαίνεται από 250.000 έως 400.000 ανά mm³ αίματος.
💧 Πλάσμα
- Το υγρό μέρος του αίματος, πλούσιο σε πρωτεΐνες, ανόργανα άλατα, και άλλες ουσίες.
- Περιέχει αλβουμίνες (διατήρηση ωσμωτικής πίεσης), σφαιρίνες (αντισώματα), ινωδογόνο (πήξη αίματος) και το συμπλήρωμα (άμυνα κατά των μικροοργανισμών).
🩺 Λειτουργίες του Αίματος
- Μεταφορά: Οξυγόνο, θρεπτικά συστατικά, ορμόνες και αντισώματα.
- Προστασία: Πήξη αίματος και άμυνα κατά των μικροοργανισμών.
- Ρύθμιση: Διατήρηση ισορροπίας νερού και χημικών στους ιστούς, θερμοκρασία σώματος.
🩸 Πήξη του Αίματος
- Σε τραυματισμό, το αίμα πήζει, εμποδίζοντας την αιμορραγία και την είσοδο μικροοργανισμών.
- Το ινωδογόνο μετατρέπεται σε ινώδες, σχηματίζοντας θρόμβο που σταματά τη ροή του αίματος.
Αιμορροφιλία
Η αιμορροφιλία είναι μια κληρονομική ασθένεια που προκαλεί δυσκολία στην πήξη του αίματος, οδηγώντας σε παρατεταμένη αιμορραγία.
🧬 Ομάδες Αίματος
- Οι ομάδες αίματος καθορίζονται από αντιγόνα στην επιφάνεια των ερυθροκυττάρων.
- Σύστημα ΑΒΟ: Ομάδες αίματος Α, Β, ΑΒ, Ο.
- Σύστημα Rhesus: Άτομα με ή χωρίς την πρωτεΐνη Rh (Rh+ ή Rh-).
Αντιδράσεις Μεταγγίσεων
Ανάμειξη αντιγόνου και αντίστοιχου αντισώματος σε μη επιτρεπτή μετάγγιση μπορεί να προκαλέσει σοβαρή αιμόλυση και θάνατο.
🩸 Αναιμίες
- Σιδηροπενική αναιμία: Έλλειψη σιδήρου.
- Ανεπάρκεια βιταμίνης Β12: Επηρεάζει την ωρίμανση των ερυθροκυττάρων.
- Αιμολυτική αναιμία: Αυξημένος ρυθμός καταστροφής των ερυθροκυττάρων.
- Δρεπανοκυτταρική αναιμία: Κληρονομική ασθένεια που προκαλεί δρεπανοειδές σχήμα στα ερυθροκύτταρα.
- Μεσογειακή αναιμία: Κληρονομική ασθένεια με μειωμένη παραγωγή της β αλυσίδας της αιμοσφαιρίνης.
Γνωρίζετε ότι;
Η δρεπανοκυτταρική αναιμία προκαλεί απόφραξη των αγγείων, λόγω του μη φυσιολογικού σχήματος των ερυθροκυττάρων.
Ο Ευκλείδης λειτουργεί μέσω τεχνητής νοημσύνης