🔋 Ροή Ενέργειας

🌱 Εισαγωγή

Οι οργανισμοί χρειάζονται ενέργεια για να επιβιώσουν, την οποία αποκτούν μέσω της τροφής τους. Οι τροφικές σχέσεις διακρίνονται σε:

• Ποιοτικές: Ποιος τρώει ποιον.
• Ποσοτικές: Τι ποσότητα τροφής καταναλώνει ο καθένας.

Η απεικόνιση αυτών των σχέσεων γίνεται μέσω:

• Τροφικών αλυσίδων: Απλοί συσχετισμοί που δείχνουν τη ροή ενέργειας μεταξύ των οργανισμών.
• Τροφικών πλεγμάτων: Πολύπλοκα δίκτυα που απεικονίζουν πολλαπλές σχέσεις τροφής μέσα σε ένα οικοσύστημα.
• Τροφικών πυραμίδων: Απεικονίσεις των ποσοτικών σχέσεων σε διαφορετικά επίπεδα τροφής.

🔗 Τροφικές Αλυσίδες και Πλέγματα

• Οι τροφικές αλυσίδες δείχνουν τη ροή ενέργειας από τον ένα οργανισμό στον άλλο, π.χ. λουλούδι → πεταλούδα → βάτραχος → φίδι.
• Οι τροφικές αλυσίδες αποτελούν μέρος ενός πιο περίπλοκου τροφικού πλέγματος, το οποίο περιλαμβάνει όλους τους πιθανούς συνδυασμούς τροφικών σχέσεων.

Παράδειγμα: Εάν ψεκάσουμε με εντομοκτόνο, οι πληθυσμοί των εντόμων θα μειωθούν, επηρεάζοντας αρνητικά τους καταναλωτές τους (βάτραχους, φίδια), με αποτέλεσμα να μειωθούν και αυτοί οι πληθυσμοί.

📊 Τροφικές Πυραμίδες

Οι τροφικές πυραμίδες δείχνουν τις ποσοτικές σχέσεις ενέργειας, βιομάζας ή πληθυσμού σε κάθε τροφικό επίπεδο ενός οικοσυστήματος. Τα τροφικά επίπεδα διαχωρίζονται ως εξής:

1. Παραγωγοί (π.χ. φυτά).
2. Καταναλωτές πρώτης τάξης (φυτοφάγα ζώα).
3. Καταναλωτές δεύτερης τάξης (σαρκοφάγα ζώα).
4. Καταναλωτές τρίτης τάξης (σαρκοφάγα που τρώνε άλλα σαρκοφάγα).

Είδη τροφικών πυραμίδων:

• Πυραμίδα ενέργειας: Δείχνει τη μείωση της ενέργειας.
• Πυραμίδα βιομάζας: Δείχνει τη μείωση της οργανικής ύλης.
• Πυραμίδα πληθυσμού: Δείχνει τη μείωση του αριθμού των οργανισμών σε κάθε επίπεδο. Σε παρασιτικές σχέσεις, αυτή η πυραμίδα μπορεί να είναι ανεστραμμένη (δηλ. περισσότεροι οργανισμοί σε ανώτερα επίπεδα).

🌞 Παραγωγικότητα

Η παραγωγικότητα ενός οικοσυστήματος είναι ο ρυθμός με τον οποίο παράγεται οργανική ύλη. Διακρίνεται σε:

• Πρωτογενή παραγωγικότητα: Η ενέργεια που δεσμεύεται από τους παραγωγούς μέσω της φωτοσύνθεσης.
• Δευτερογενή παραγωγικότητα: Η ενέργεια που μεταφέρεται στους καταναλωτές από την τροφή τους.

Η καθαρή παραγωγικότητα είναι το ποσό της οργανικής ύλης που απομένει μετά την κατανάλωση ενέργειας για τις ανάγκες των οργανισμών.

📜 Συνοπτικά

• Οι τροφικές σχέσεις οργανισμών απεικονίζονται με αλυσίδες και πλέγματα.
• Οι τροφικές πυραμίδες δείχνουν τις ποσότητες ενέργειας, βιομάζας ή πληθυσμού σε κάθε τροφικό επίπεδο.
• Μόνο το 10% της ενέργειας περνά στο επόμενο επίπεδο.
• Η παραγωγικότητα διακρίνεται σε πρωτογενή και δευτερογενή και μπορεί να είναι μεικτή ή καθαρή.