🏛️ Κρατική Παρέμβαση στην Αγορά

Το κράτος παρεμβαίνει συχνά στην αγορά για να ρυθμίσει τις τιμές, όταν κρίνει ότι οι τιμές που διαμορφώνονται από την προσφορά και τη ζήτηση βλάπτουν ορισμένες κατηγορίες ατόμων. Οι πιο κοινές παρεμβάσεις αφορούν την επιβολή ανώτατων και κατώτατων τιμών.

(i) 📈 Επιβολή Ανώτατων Τιμών

Ο σκοπός του κράτους με την επιβολή ανώτατης τιμής διατίμησης είναι να προστατεύσει τους καταναλωτές από υπερβολικά υψηλές τιμές, κυρίως σε αγαθά πρώτης ανάγκης. Οι συνέπειες αυτής της παρέμβασης φαίνονται στο διάγραμμα 5.7:

• Έστω ότι η καμπύλη ζήτησης είναι D και η καμπύλη προσφοράς S. Το σημείο τομής E₁ προσδιορίζει την τιμή ισορροπίας P₁ και την ποσότητα ισορροπίας Q₁.

• Το κράτος θεωρεί ότι η τιμή P₁ είναι πολύ υψηλή και επιβάλλει μια ανώτατη τιμή P_α, χαμηλότερη από την τιμή ισορροπίας.

🎯 Αποτελέσματα:

1. Έλλειμμα: Στην τιμή P_α, η ζητούμενη ποσότητα Q_D είναι μεγαλύτερη από την προσφερόμενη ποσότητα Q_S, με αποτέλεσμα να προκύψει έλλειμμα (Q_D

   • Q_S).

2. Μαύρη Αγορά: Το έλλειμμα μπορεί να οδηγήσει σε παράνομες αγορές με υψηλότερες τιμές.

(ii) 📉 Επιβολή Κατώτατων Τιμών

Όταν το κράτος επιβάλλει κατώτατες τιμές, στοχεύει στην προστασία των παραγωγών από πολύ χαμηλές τιμές, κυρίως σε αγροτικά προϊόντα. Ένα παράδειγμα αυτής της παρέμβασης φαίνεται στο διάγραμμα 5.8:

• Έστω ότι η καμπύλη ζήτησης είναι D και η καμπύλη προσφοράς είναι S. Το σημείο τομής E δείχνει την τιμή ισορροπίας P_ε και την αντίστοιχη ποσότητα ισορροπίας Q_ε.

• Το κράτος θεωρεί ότι η τιμή P_ε είναι πολύ χαμηλή και επιβάλλει μια κατώτατη τιμή P_κ, υψηλότερη από την τιμή ισορροπίας.

🎯 Αποτελέσματα:

1. Πλεόνασμα: Στην τιμή P_κ, η προσφερόμενη ποσότητα Q_S είναι μεγαλύτερη από τη ζητούμενη ποσότητα Q_D, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί πλεόνασμα.

2. Το κράτος αγοράζει το πλεόνασμα (Q_S-Q_D) στη τιμή P_κ για να στηρίξει την παραγωγή και να εξασφαλίσει τα εισοδήματα των παραγωγών.