🔄 Άλλοι Προσδιοριστικοί Παράγοντες της Ζήτησης

Μέχρι τώρα εξετάσαμε πώς η τιμή ενός αγαθού επηρεάζει τη ζητούμενη ποσότητα. Ωστόσο, η ζήτηση μπορεί να επηρεαστεί και από άλλους παράγοντες, όπως το εισόδημα ή οι προτιμήσεις των καταναλωτών, χωρίς αλλαγή στην τιμή. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μετατόπιση της καμπύλης ζήτησης.

📈 Μετατόπιση της Καμπύλης Ζήτησης

• Αύξηση της ζήτησης: Μετατοπίζει την καμπύλη προς τα δεξιά.
• Μείωση της ζήτησης: Μετατοπίζει την καμπύλη προς τα αριστερά.

Στο Διάγραμμα 2.5, η αρχική καμπύλη ζήτησης είναι η D. Αύξηση της ζήτησης μετατοπίζει την καμπύλη στη θέση D₁, ενώ μείωση της ζήτησης τη μετατοπίζει στη θέση D₂.

🔑 Οι Βασικοί Παράγοντες που Επηρεάζουν τη Ζήτηση

α) Προτιμήσεις των Καταναλωτών

Οι προτιμήσεις των καταναλωτών μπορεί να αλλάξουν λόγω μόδας, καιρικών συνθηκών, κοινωνικών αλλαγών, κ.λπ.

• Ευνοϊκές προτιμήσεις (π.χ., ζήτηση παγωτού το καλοκαίρι) αυξάνουν τη ζήτηση.
• Μη ευνοϊκές προτιμήσεις μειώνουν τη ζήτηση.

β) Εισόδημα των Καταναλωτών

Το εισόδημα επηρεάζει τη ζήτηση διαφορετικά για τα αγαθά ανάλογα με την κατηγορία τους:

• Κανονικά αγαθά: Όταν αυξάνεται το εισόδημα, η ζήτηση αυξάνεται (π.χ., ρούχα, είδη πολυτελείας).
• Κατώτερα αγαθά: Όταν αυξάνεται το εισόδημα, η ζήτηση μειώνεται (π.χ., φθηνά τρόφιμα, μαργαρίνη).

γ) Τιμές Άλλων Αγαθών

Υπάρχουν δύο κατηγορίες αγαθών που επηρεάζουν τη ζήτηση άλλων αγαθών:

1. Υποκατάστατα αγαθά: Όταν η τιμή ενός αγαθού αυξάνεται, η ζήτηση για το υποκατάστατο αυξάνεται (π.χ., μοσχάρι και χοιρινό).

   • Στο Διάγραμμα 2.6: Αύξηση της τιμής του μοσχαριού (P1 → P2) μειώνει τη ζήτηση μοσχαριού και αυξάνει τη ζήτηση χοιρινού.

2. Συμπληρωματικά αγαθά: Όταν η τιμή ενός αγαθού αυξάνεται, η ζήτηση για το συμπληρωματικό μειώνεται (π.χ., καφές και ζάχαρη).

   • Στο Διάγραμμα 2.7: Αύξηση της τιμής του καφέ (P₁ → P₂) μειώνει τη ζήτηση για ζάχαρη.

δ) Προσδοκίες Καταναλωτών

Οι προσδοκίες για μελλοντικές τιμές ή εισοδήματα επηρεάζουν τις τρέχουσες αγορές:

• Αν οι καταναλωτές προβλέπουν αύξηση της τιμής, αυξάνουν τις αγορές σήμερα.
• Αν προβλέπουν μείωση της τιμής, αναβάλλουν τις αγορές.

ε) Αριθμός Καταναλωτών

Η αύξηση του αριθμού καταναλωτών οδηγεί σε αύξηση της ζήτησης. Για παράδειγμα, κατά την καλοκαιρινή περίοδο σε τουριστικά νησιά, η ζήτηση πολλών αγαθών αυξάνεται λόγω της άφιξης τουριστών.

📝 Σημείωση

Αυτοί οι παράγοντες επηρεάζουν τόσο την ατομική όσο και την αγοραία καμπύλη ζήτησης, αυξάνοντας ή μειώνοντας τη συνολική ζήτηση στην αγορά.